Odstąpienie w decyzji organu I instancji od wymierzenia kary łącznej przewidzianej w par. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 września 1980 r. w sprawie wysokości, zasad i trybu wymierzania i ściągania kar pieniężnych za nieprzestrzeganie wymagań ochrony środowiska /Dz.U. nr 24 poz. 99 ze zm./ - jako nie mające podstaw w przepisach prawa - stanowi rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 139 Kpa i uzasadnia wydanie przez organ II instancji decyzji na niekorzyść strony odwołującej się /reformationis in peius/.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art. 207 par. 5 Kpa decyzję Kombinatu Koksochemicznego "Z" na decyzję Ministra-Kierownika Urzędu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z dnia 19 kwietnia 1985 r. w przedmiocie kary pieniężnej za zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego.
Wojewoda K-cki decyzją nr OS-VI-8644/3/1/84 z dnia 27 maja 1984 r. ustalił Koksowni "C"., wchodzącej w skład Kombinatu Koksowniczego "Z", dobową karę pieniężną w wysokości 11.198.952 zł za przekroczenie dopuszczalnej emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego z baterii koksu pakowego oraz karę łączną za okres od dnia 4 stycznia 1984 r. do dnia 8 stycznia 1984 r. w wysokości 44 795.808 zł. W sentencji decyzji znalazło się dodatkowe ustalenie, że poczynając od dnia 9 stycznia 1984 r. do dnia 31 grudnia 1984 r. odstępuje się od naliczania kar za przekroczenie dopuszczalnej emisji zanieczyszczeń przez koksownię, jeżeli spełniony zostanie warunek ograniczenia w 1984 r. produkcji do 33 tys. ton koksu pakowego.
Od powyższej decyzji odwołał się Kombinat Koksochemiczny "Z", podając, że bateria koksu pakowego w Koksowni "C." jest instalacją pracującą w ruchu ciągłym i nie może być zatrzymana na dowolny okres bez jej całkowitego zniszczenia. Z tego względu musiała być eksploatowana w okresie 4-8 stycznia 1984 r. objętym karą. Nałożona kara łączna swą wysokością niewiele odbiega od całorocznej nagrody z zysku, wypłacanej pięciotysięcznej załodze. Egzekwowanie tej kary stanowi jaskrawe naruszenie zasad sprawiedliwości społecznej, jeżeli się zważy, że przekroczenie nie jest zawinione przez kierownictwo Koksowni oraz jej załogę. Za produkcją koksu pakowego przemawiają ważne względy gospodarcze, co znajduje potwierdzenie w postanowieniu nr 4/84 Prezydium Rządu z dnia 9 stycznia 1984 r. w sprawie zapewnienia ciągłości zaopatrzenia gospodarki narodowej w koks pakowy. Nadto Kombinat zakwestionował prawidłowość pomiarów emisji, dokonanych w czasie kontroli w dniu 4 stycznia 1984 r., a tym samym i ich wynik. Pomiary dotyczyły tylko dwóch komór przy siedemnastu czynnych. Nadto były wykonywane tendencyjnie, albowiem podczas pomiarów nie pozwolono załodze na przeprowadzenie czynności uszczelnienia rur nalewowych paku, pokryw i drzwi komór, zgodnych z instrukcjami technologicznej obsługi baterii, a czas otwarcia rur wznośnych został wydłużony ponad potrzebę na polecenie pracowników wykonujących pomiary.
Decyzją nr OA-2/087-K-103/158/84/85/817 z dnia 19 kwietnia 1985 r Minister-Kierownik Urzędu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej utrzymał w mocy decyzję organu I instancji w części dotyczącej ustalenia kary dobowej w wysokości 11.198.952 zł i określił dzień 4 stycznia 1984 r. jako termin, od którego liczy się karę pieniężną; w pozostałym zakresie uchylił decyzję i umorzył postępowanie organu I instancji.
W uzasadnieniu decyzji podał, iż zarzuty dotyczące nieprawidłowości prowadzenia pomiarów zanieczyszczeń nie są zasadne. Pomiary takie istotnie prowadzono jedynie na dwóch spośród siedemnastu czynnych komór baterii, jednakże kara dotyczy emisji pochodzącej tylko z dwóch komór. Jak wynika z wyjaśnień przekazanych na żądanie organu odwoławczego przez Dyrektora Wydziału Ochrony Środowiska, Gospodarki Wodnej i Geologii Urzędu Wojewódzkiego w K. /pismo z dnia 26 lipca 1984 r./ w toku kontroli przeprowadzonej przez służby ochrony środowiska obsługa baterii miała pełną możliwość uszczelnienia rur nalewowych, pokryw i drzwi komór na wszystkich siedemnastu pracujących w czasie pomiarów komorach baterii. W świetle powyższego uznano, iż wysokość kary dobowej została ustalona prawidłowo, a rozstrzygnięcie organu I instancji w tym przedmiocie wymagało jedynie uzupełnienia o określenie daty, od której oblicza się karę. Nieprawidłowa natomiast była decyzja w przedmiocie kary łącznej. Kara taka, w myśl par. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 września 1980 r. w sprawie wysokości, zasad i trybu wymierzania i ściągania kar pieniężnych za nieprzestrzeganie wymagań ochrony środowiska /Dz.U. nr 24 poz. 99 ze zm./, powinna być wymierzona za cały okres, w którym naruszenie wymagań ochrony środowiska występowało, i dopiero po likwidacji tego naruszenia. Nadto przepisy prawa nie uprawniają organu I instancji właściwego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej do odstąpienia od jej naliczania. Uprawnienie do zmniejszenia kary łącznej natomiast przysługuje - w myśl par. 11 tego rozporządzenia i na zasadach w tym przepisie określonych - Ministrowi-Kierownikowi Urzędu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.