Jeśli chodzi o "umowy tego rodzaju" to zdaniem Sądu muszą się one odnosić wyłącznie do katalogu umów stanowiących przedmiot opłaty skarbowej, a więc katalogu czynności cywilnoprawnych zawartych w art. 1 ust. 1 pkt 2 lub "a-k" ustawy o opłacie skarbowej, Unormowanie przewidziane w art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "b" ustawy o opłacie skarbowej stanowi ustawowe ograniczenie w zakresie powszechności wymierzenia opłaty skarbowej od czynności cywilnoprawnej w postaci umowy pożyczki.
Spółki które w 1994 r. udzielały pożyczek bez wymaganego zezwolenia, a do takich należała Spółka - pożyczkodawca nie należały do podmiotów gospodarczych wymienionych w par. 68 ust. 2 pkt 2 cytowanego rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie opłaty skarbowej. Udzielone zatem pożyczki ze strony Spółki "S." nie mogły korzystać ze zwolnienia od opłaty skarbowej na podstawie tegoż przepisu.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi "BAT-P" S.A. na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia 4 czerwca 1997 r. (...) w przedmiocie opłaty skarbowej od umowy pożyczki - oddala skargę.
Zaskarżoną do Naczelnego Sądu Administracyjnego decyzją z dnia 4.06.1997 r. Izba Skarbowa w W. utrzymała w mocy zakwestionowaną w odwołaniach (...) Towarzystwa Finansowego "S." Sp. z o.o. oraz "BAT-P." S.A. decyzję Urzędu Skarbowego W.-P. z dnia 14.03.1997 r. w sprawie opłaty skarbowej w kwocie 1.000.000 zł od umowy pożyczki zawartej w dniu 12.08.1994 r. pomiędzy PTF "S." a Przedsiębiorstwem Wyrobów Tytoniowych /obecnie "BAT-P" SA/.
W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wskazano, iż powyższa umowa nie została przedłożona do opodatkowania, stąd organ I instancji wszczął postępowanie i dokonał wymiaru opłaty skarbowej kierując swoją decyzję do dwu stron umowy z uwagi na solidarny obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej ciążący na stronach czynności cywilnoprawnej.
Odnosząc się do zarzutów odwołań dotyczących naruszenia przepisów prawa materialnego, a w szczególności naruszenia: par. 68 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 czerwca 1992 r. w sprawie opłaty skarbowej, art. 11 ust. 1 pkt 4, ust. 4 i 5 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. Prawo bankowe oraz art. 720 Kc. Izba Skarbowa przytoczyła następującą argumentację
Umowy pożyczki /czynności cywilnoprawne zdefiniowane w art. 720 par. 1 Kc/ poddane zostały obciążeniu opłatą skarbową na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. "c" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./. Przepis par. 68 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 czerwca 1992 r. w sprawie opłaty skarbowej /Dz.U. nr 53 poz. 253 ze zm./ zwalnia od opłaty skarbowej "pożyczki udzielone przez podmioty gospodarcze, prowadzące działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek".
Jest to niewątpliwie zwolnienie przedmiotowo-podmiotowe. Pożyczka jest zwolniona wtedy kiedy udziela jej podmiot prowadzący działalność określonego rodzaju.
Organy podatkowe nie kwestionują wynikającego z Kc prawa do swobody kształtowania stosunków umownych między osobami fizycznymi i prawnymi, ani też granic swobody działalności gospodarczej zakreślonych w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej /Dz.U. nr 41 poz. 324 ze zm./.
Istotą sprawy jest ustalenie, czy Spółka "S." jest podmiotem gospodarczym (...) prowadzącym działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek".
Analiza treści par. 68 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie opłaty skarbowej nie może być oderwana od postanowień ustawy o opłacie skarbowej, na podstawie której zostało wydane.
Jeśli chodzi o zarobkowe świadczenie usług, to ustawa o opłacie skarbowej spod działania swoich przepisów wyłącza tylko niektóre rodzaje usług. Z art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "b" wynika mianowicie, że nie podlegają opłacie skarbowej "umowy dzierżawy, poddzierżawy oraz najmu i podnajmu zawierane przez podatników, o którym mowa w art. 5 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług (...) /Dz.U. nr 11 poz. 50/ oraz inne tego rodzaju umowy objęte zwolnieniami na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 (...).