Skarga Przedsiębiorstwa Państwowego "Elektrownia T." na decyzję Ministra Finansów w przedmiocie weryfikacji rocznego bilansu za 1990 r. i na podstawie art. 207 par. 2 pkt 1 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję, a także
Tezy

1. Przy ocenie ważności odpisu z zysku na fundusz socjalny, dokonanego przez przedsiębiorstwo państwowe, przepisy art. 58 par. 1 i art. 83 par. 1 Kc, podobnie jak art. 5 Kc, nie mają zastosowania.

2. Do wypłat z funduszu socjalnego nie stosuje się ani art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 27 grudnia 1989 r. o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń w 1990 r. /Dz.U. nr 74 poz. 483/, dotyczącego obowiązku uiszczenia podatku od wzrostu wynagrodzeń, ani jej art. 6 ust. 2, regulującego kwestię wypłat i premii z zysku w formie obligacji.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Przedsiębiorstwa Państwowego "Elektrownia T." na decyzję Ministra Finansów z dnia 29 maja 1991 r. w przedmiocie weryfikacji rocznego bilansu za 1990 r. i na podstawie art. 207 par. 2 pkt 1 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję, a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Ministra Finansów kwotę złotych dwadzieścia tysięcy tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego przedsiębiorstwa.

Uzasadnienie strona 1/3

Decyzją z dnia 15 kwietnia 1991 r. Izba Skarbowa w J.G. poleciła Przedsiębiorstwu Państwowemu "Elektrownia T." w B. wprowadzić zapisy korygujące do ksiąg rachunkowych dotyczących 1990 r., w tym między innymi zaliczyć do wynagrodzeń kwotę 8.843.800.000 zł, ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy, podatku dochodowego i podatku od wzrostu wynagrodzeń. Ten ostatni miał zostać podwyższony z 6.254.542.000 zł do 50.524.739.000 zł. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia powołano par. 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 sierpnia 1990 r. w sprawie weryfikacji rocznych bilansów przedsiębiorstw państwowych, wysokości opłat za weryfikację oraz szczegółowych praw i obowiązków biegłych księgowych /Dz.U. nr 62 poz. 361/.

Elektrownia T. wniosła odwołanie do Ministra Finansów, podając, że wypłata świadczeń z zakładowego funduszu socjalnego została dokonana zgodnie z przepisami obowiązującymi w 1990 r. Zachowano zasady wynikające z regulaminu zakładowego, a także z uzgodnień ze związkami zawodowymi, które poczyniono stosownie do par. 7 pkt 4 regulaminu.

Decyzją z dnia 29 maja 1991 r. nr PO5/W/721/147/91 Minister Finansów utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu swej decyzji stwierdził, że wypłatą świadczeń objęto aż 96,4 procent załogi, a ich wysokość zróżnicowano tylko nieznacznie. Świadczy to o niespełnieniu warunków zawartych w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 24 października 1986 r. o zakładowych funduszach socjalnym i mieszkaniowym w jednostkach gospodarki uspołecznionej /Dz.U. 1990 nr 58 poz. 343/. Wypłaty w grudniu 1990 r. stanowiły trzykrotną wartość średniego wynagrodzenia miesięcznego w przedsiębiorstwie. Powyższe okoliczności pozwalają na uznanie, iż dokonany w 1991 r. przez Elektrownię T. zaliczkowy odpis z zysku za 1990 r. kwoty 9.600.000.000 zł na fundusz socjalny miał charakter czynności pozornej w celu obejścia przepisów art. 2 ustawy z dnia 27 grudnia 1989 r. o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń w 1990 r. /Dz.U. nr 74 poz. 438 ze zm./. Minister Finansów dodał, że postępowanie przedsiębiorstwa pozostaje w sprzeczności z art. 5 Kc.

W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego na cytowaną wyżej decyzję Elektrownia T. podniosła zarzut niezgodności tej decyzji z prawem, a mianowicie z par. 1 ust. 2 pkt 26 uchwały nr 33 Rady Ministrów z dnia 25 marca 1983 r. w sprawie klasyfikacji wynagrodzeń w jednostkach gospodarki uspołecznionej /M.P. nr 15 poz. 85/ i z art. 6 ustawy z dnia 24 października 1986 r. o zakładowych funduszach socjalnym i mieszkaniowym w jednostkach gospodarki uspołecznionej /Dz.U. 1990 nr 58 poz. 343/. Skarżąca zwróciła uwagę, że nowelizacja tej ustawy zliberalizowała zasady dysponowania funduszami, a w szczególności odstąpiła od kryterium "osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej", pozwalając na wypłaty z funduszu socjalnego szerokiemu kręgowi pracowników. W zmienionym stanie prawnym nie można przyjąć, aby wypłata świadczeń znacznej części załogi naruszyła art. 6 tej ustawy. Nawet przekroczenie uprawnień wynikających z powyższego przepisu nie może wywoływać obowiązku podatkowego. Szeroki zakres wypłat dokonanych przez przedsiębiorstwo wynikał ze swoistego położenia Elektrowni T., w którym skażenie ekologiczne i jednostronne otwarcie granicy państwa przyczyniły się do znacznego wzrostu kosztów utrzymania.

Strona 1/3