Sprawa ze skargi na decyzję Izby Skarbowej w W. w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1992 r., na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku NSA
Tezy

Ustalenie, że podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych nie wykazał dochodu z określonego źródła przychodu, nie stanowi podstawy do zastosowania przepisów dotyczących dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów.

Sentencja

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2002 r. sprawy ze skargi Ryszarda B. na decyzję Izby Skarbowej w W. w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1992 r., na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego we Wrocławiu z dnia 21 czerwca 2000 r. (...) - uchylił zaskarżony wyrok i oddalił skargę.

Uzasadnienie strona 1/3

Urząd Skarbowy W.K. decyzją z dnia 3 listopada 1998 r. określił Ryszardowi B. zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych w wysokości 2.220,90 zł, zaległość podatkową w podatku dochodowym od osób fizycznych w wysokości 1.194,10 zł oraz odsetki za zwłokę w wysokości 3.809,10 zł. W uzasadnieniu decyzji powołano się na to, że Ryszard B. w swym zeznaniu podatkowym za 1992 r. nie wykazał przychodu uzyskanego ze Spółdzielni Mieszkaniowej "S.G." w W., która w dniu 30 marca 1992 r. zaliczyła na poczet jego wkładu budowlanego kwotę 4.067,40 zł naliczoną z tytułu prac wykonywanych na rzecz Spółdzielni. Przychód ten zaliczono do przychodów z innych źródeł, stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 80 poz. 350 ze zm./.

Izba Skarbowa w W., po rozpoznaniu odwołania podatnika, decyzją z dnia 21 stycznia 1999 r., utrzymała zaskarżoną decyzję w mocy.

Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu, po rozpoznaniu skargi podatnika, wyrokiem z dnia 21 czerwca 2000 r. uchylił zaskarżoną decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia 21 stycznia 1999 r. i poprzedzającą ją decyzję Urzędu Skarbowego W.K. z dnia 3 listopada 1998 r. Rozpoznając zasadniczą kwestię sporną sprawy, NSA podzielił stanowisko skarżącego, że kwota zaliczona podatnikowi na poczet wkładu budowlanego stanowiła dochód z nieujawnionych źródeł przychodu w rozumieniu art. 30 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych /w brzmieniu obowiązującym w 1992 r./, w konsekwencji czego podatek powinien zostać ustalony zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 2 tej ustawy w decyzji konstytutywnej, nie stwarzającej podstawy do ustalenia należności odsetkowej.

Stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika z następującej argumentacji, która została przedstawiona w uzasadnieniu wyroku. Instytucja podatku z nieujawnionych źródeł przychodów pozwala na zastosowanie wobec podatnika, który nie ujawnił w zeznaniu dochodów, konstytucyjnej zasady powszechności opodatkowania. Przychody nieujawnione należą do tzw. innych źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile bowiem w pierwszych ośmiu punktach tego przepisu określone zostały konkretne źródła przychodów /np. stosunek pracy i pokrewne, pozarolnicza działalność gospodarcza, najem, dzierżawa itd./, to w pkt 9 znalazła się kategoria obejmująca wszystkie inne źródła nie wymienione wcześniej. Art. 20 ust. 1 ustawy konkretyzuje tę ostatnią kategorię, ale tylko przykładowo, stanowiąc, iż do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 powołanej wyżej ustawy należą między innymi zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje /subwencje/ i inne nie wymienione w art. 14 dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Natomiast przychody pochodzące z nie ujawnionych źródeł przychodów mogą faktycznie pochodzić /i najczęściej pochodzą/ z konkretnych źródeł wskazanych w art. 10 ust. 1-8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tyle tylko, że ze względu na swą niejawność, zostały wyodrębnione jako oddzielna kategoria i odmiennie potraktowane przez ustawodawcę. Decyzja wymierzająca podatek dotyczący takiego nieujawnionego źródła przychodów, dopiero ustala zobowiązanie płatne w ciągu 14 dni od doręczenia decyzji. Odsetki za zwłokę należą się od tego terminu. Zaliczenie skarżącemu w dniu 30 marca 1992 r. przez Spółdzielnię Mieszkaniową kwoty 4.067,40 zł na poczet wkładu budowlanego było dochodowym przysporzeniem podatnika. Trafnie organy orzekające uznały, iż był to przychód w rozumieniu art. 11 oraz art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bez znaczenia w sprawie jest fakt, czy kwota zaliczona na poczet wkładu budowlanego została skarżącemu zwrócona w gotówce, istotne jest to, że z chwilą gdy kwota ta wpłynęła na konto podatnika w Spółdzielni miał on prawo dysponowania nią. Pozostaje poza sporem, iż skarżący nie ujawnił w zeznaniu podatkowym tego źródła przychodu i nie płacił podatku z tego tytułu. W sytuacji więc, gdy podatnik nie ujawnił przed przedstawicielami fiskusa źródła przychodu, mamy do czynienia z przychodem z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 powołanej wyżej ustawy, pochodzącym z nieujawnionych źródeł przychodów w rozumieniu art. 30 ust. 1 pkt 3 tej ustawy. Błędnie zatem organ odwoławczy wywiódł, iż źródło pochodzenia kwoty zaliczonej na poczet wkładu budowlanego jest znane, a zatem art. 30 ust. 3 ustawy nie ma zastosowania.

Strona 1/3