Zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku /art. 70 par. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2003 r. sprawy ze skargi Grażyny R. i Ryszarda R. na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia 29 lutego 2000 r. (...) w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych, na skutek rewizji nadzwyczajnej wniesionej przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 lipca 2001 r. (...) - uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę NSA w Warszawie do ponownego rozpoznania.
Zaskarżony rozpatrywaną rewizją nadzwyczajną wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 lipca 2001 r. zapadł po rozważeniu przez ten Sąd następującego stanu faktycznego.
Decyzją z dnia 29 lutego 2000 r. Izba Skarbowa w W. utrzymała w mocy decyzję Urzędu Skarbowego W.-U. z dnia 20 października 1999 r. określającą Grażynie i Ryszardowi R. podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu sprzedaży w 1994 r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Uzasadnienie decyzji zawiera ustalenie, że Grażyna i Ryszard R. w dniu 4 sierpnia 1994 r. sprzedali spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w W. przy ul. Ż. za kwotę 60.000 zł. Oświadczeniem z dnia 12 sierpnia 1994 r. zadeklarowali, że uzyskany dochód z tej transakcji przeznaczą w terminie ustawowym na kupno działki budowlanej i budowę domu. Pomimo tego oświadczenia podatnicy nie dokonali zadeklarowanych wydatków. Nie dysponują bowiem żadnymi dowodami w tym zakresie. Izba Skarbowa nie podzieliła zarzutów podatników o naruszeniu przepisów art. 122 i art. 123 Ordynacji podatkowej. Uznała, że organ podatkowy pierwszej instancji poczynił wszelkie starania w celu współdziałania z podatnikami, którzy uchylali się od tego, o czym świadczy ośmiokrotna zmiana miejsca zamieszkania w okresie od 1994 r. do 1999 r. Przedawnienie zobowiązania podatkowego nie nastąpiło, gdyż - według Izby Skarbowej - stosownie do przepisu art. 70 par. 1 Ordynacji podatkowej, pięcioletni termin przedawnienia upływał dopiero z dniem 31 grudnia 1999 r. W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego podatnicy zarzucili naruszenie art. 68 Ordynacji podatkowej, a także art. 210 Ordynacji podatkowej, z uwagi na nieustosunkowanie się do zarzutu przedawnienia prawa do wydania decyzji. Pełnomocnik skarżących uważa, że prawo do wydania decyzji i określenia zobowiązania podatkowego wygasło w dniu 31 grudnia 1997 r.
Naczelny Sąd Administracyjny uwzględniając skargę, uchylił zaskarżoną decyzję. Uzasadnienie wyroku z dnia 20 lipca 2001 r. zawiera następującą ocenę prawną. Wbrew zarzutowi skargi nie budzi zastrzeżeń stanowisko Izby Skarbowej, że w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1994 r. decyzje organów podatkowych wymierzające ten podatek są decyzjami deklaratoryjnymi /określającymi/, co do których ma zastosowanie pięcioletni termin przedawnienia wynikający z przepisu art. 70 par. 1 Ordynacji podatkowej. Pogląd ten znajduje oparcie w tezie uchwały składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 września 1999 r. FPS 6/99 /ONSA 2000 Nr 1 poz. 1/. Stwierdzić jednak trzeba, że fakt wydania decyzji przez organ pierwszej instancji, przed upływem terminu pięcioletniego przedawnienia zobowiązania podatkowego /31 grudnia 1999 r./, nie oznacza, iż zdarzenie to przerwało bieg tego terminu. Przepis art. 70 par. 3 Ordynacji podatkowej wymienia bowiem jedynie pierwszą czynność egzekucyjną, o której podatnik został powiadomiony, jako podstawę do przerwania biegu terminu przedawnienia. Nadto wskazać należy, że z treści uchwały Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1986 r. III AZP 11/86 - OSNCP 1987 nr 11 poz. 167, wynika, że odnosi się ona do decyzji podatkowych konstytutywnych /ustalających/, a nie deklaratoryjnych /określających/, jak w niniejszej sprawie. Organy podatkowe nie wskazały, aby zaistniała okoliczność przerwania biegu przedawnienia wymieniona w art. 70 Ordynacji podatkowej. W tej sytuacji należy uznać, że zaskarżona decyzja Izby Skarbowej w W. - podjęta w dniu 29 lutego 2000 r. - a więc po upływie terminu przedawnienia, którego zakończenie przypadało na dzień 31 grudnia 1999 r., została wydana z naruszeniem przepisu art. 70 par. 1 Ordynacji podatkowej.