Przepis art. 40 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 38 poz. 229 ze zm./ wykluczał możliwość legalizacji obiektu budowlanego wybudowanego niezgodnie z przepisami, jeżeli spełnione były określone w art. 37 Prawa budowlanego przesłanki prawne uzasadniające wydanie decyzji o przymusowej rozbiórce tego obiektu.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) na decyzję Wojewody (...) w przedmiocie nakazania rozbiórki garażu na skutek rewizji nadzwyczajnej Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy w Łodzi z dnia 20 marca 1997 r. II SA/Łd 586/97
oddala rewizję nadzwyczajną.
Kierownik Urzędu Rejonowego w Z. decyzją z dnia 16 czerwca 1994 r. (...) wydaną na podstawie art. 40 w związku z art. 54 ust. 1 i art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 24 października 1974 r. Prawo budowlane /Dz.U. nr 38 poz. 229 ze zm./ nakazał inwestorowi - Janinie T. podjęcie czynności niezbędnych w celu legalizacji samowolnie wybudowanego garażu samochodowego na nieruchomości położonej w Z. przy P.T.
W wyniku rozpatrzenia wniesionych od tej decyzji odwołań, Wojewoda Ł. decyzją z dnia 15 lipca 1994 r. (...) uchylił decyzję Kierownika Urzędu Rejonowego w Z. w całości i na podstawie art. 37 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego nakazał Janinie T. i Lechowi T., który na mocy aktu darowizny stał się również współwłaścicielem nieruchomości, rozbiórkę samowolnie wzniesionego garażu w terminie do dnia 31 sierpnia 1994 r. W uzasadnieniu tej decyzji organ odwoławczy stwierdził, między innymi, że istniejący garaż został wybudowany w sposób, który nie czyni zadość przepisom dotyczącym odległości od sąsiadującego z nim budynku mieszkalnego oraz innym warunkom technicznym /w tym przepisom przeciwpożarowym/ jakim powinny odpowiadać tego typu obiekty zgodnie z wymaganiami obowiązującego prawa, a usunięcie wskazanych naruszeń prawa nie jest możliwe na drodze dokonania ewentualnych przeróbek i dodatkowych zabezpieczeń tego obiektu. Ponadto w uzasadnieniu decyzji stwierdzono także, że przedmiotowy garaż został zlokalizowany i wybudowany z naruszeniem uzasadnionych interesów osób trzecich, a więc niezgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 6 Prawa budowlanego.
W skardze złożonej przez Janinę T. i Lecha T. w dniu 19 sierpnia 1994 r. do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie-Ośrodka Zamiejscowego w Łodzi zarzucono, że decyzja Wojewody jest niezgodna z prawem, błędnie ocenia stan faktyczny sprawy i z tej przyczyny powinna zostać uchylona.
Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 20 marca 1997 r. (...) oddalił skargę. W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, że organ odwoławczy trafnie ocenił okoliczności rozpoznawanej sprawy i słusznie zwrócił uwagę na to, że przedmiotowy garaż został zlokalizowany i wybudowany w sposób drastycznie naruszający przepis par. 156 rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki /Dz.U. nr 17 poz. 62 ze zm./, który określa normy odległości od budynków sąsiednich. W tej sytuacji, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, brak było podstaw do legalizacji samowolnie wzniesionego obiektu budowlanego, natomiast zachodziły przewidziane w art. 37 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego przesłanki prawne nakazania jego rozbiórki.
Rewizję nadzwyczajną od tego wyroku złożył Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego (...) zarzucając, że rażąco narusza on art. 7, art. 15 oraz art. 77 Kpa i na podstawie art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Łodzi do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej podniesiono w szczególności, że w rozpoznawanej sprawie uwadze Naczelnego Sądu Administracyjnego wydającego wyrok uszła istotna okoliczność, a mianowicie to, że: "organ I instancji decyzją z dnia 16 czerwca 1994 r. nie orzekał w sprawie merytorycznie, gdyż podjął rozstrzygnięcie incydentalne, tzn. postanowienie dowodowe - zobowiązujące inwestora do przedstawienia informacji o warunkach zabudowania i zagospodarowania terenu, inwentaryzacji, a także opinii o stanie technicznym garażu. Wprawdzie organ I instancji nadał temu rozstrzygnięciu formę decyzji, jednakże oczywistym jest, iż stanowiło jedynie postanowienie dowodowe. Świadczy o tym nie tylko powołanie w postawie prawnej rozstrzygnięcia przepisów art. 40, art. 54 i art. 56, a także treść decyzji. (...) Tymczasem organ II instancji uchylając w całości decyzję z dnia 16 czerwca 1994 r. orzekł merytorycznie w sprawie i nakazał rozbiórkę garażu." W ten sposób, zdaniem rewizji nadzwyczajnej, organ II instancji: "pogwałcił zasadę dwuinstancyjności postępowania administracyjnego, a tym samym naruszył w sposób rażący przepis art. 15 Kpa". Ponadto w uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej zarzuca się, że wyrok ten został wydany także z naruszeniem art. 7 i art. 77 Kpa, bowiem: "Sąd nie ocenił legalności zaskarżonej decyzji w świetle zarzutów zgłoszonych w skardze (...) i ograniczył się do powołania oświadczeń stron złożonych na rozprawie z pominięciem materiału dowodowego zebranego w sprawie". W odpowiedzi na rewizję nadzwyczajną Anna K. - uczestnicząca w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym na prawach strony wniosła - o jej oddalenie.