Podatki  i  inne świadczenia pieniężne, do  których   mają zastosowanie przepisy Ordynacji  podatkowej, oraz egzekucja t
Tezy

W przypadku gdy małżonkowie, pomiędzy którymi istnieje rozdzielność majątkowa, dokonali wydatków wskazujących na uzyskanie przychodu niemającego pokrycia w ujawnionych źródłach przychodu, organ podatkowy zobowiązany jest do ścisłego określenia, w jakiej części wydatki te zostały poniesione przez każdego z małżonków z osobna.

Uzasadnienie

Jeden z małżonków rozpoczął działalność gospodarczą. Następnie pomiędzy małżonkami zniesiona została wspólność majątkowa małżeńska. W roku podatkowym następującym natomiast po zniesieniu wspólności, małżonkowie dokonali wydatków na cele mieszkaniowe.

W związku m.in. z faktem, iż małżonek prowadzący działalność gospodarczą poniósł stratę, wszczęte zostało względem małżonków postępowanie podatkowe, w którym jednak małżonkowie, pomimo wezwań organów prowadzących postępowanie, nie wzięli czynnego udziału.

W związku z powyższym, organy podatkowe przyjęły w sprawie, że można domniemywać, że każdy z małżonków uzyskał przychód z nieujawnionych źródeł w wysokości 50 procent wydatków, nieposiadających pokrycia w ujawnionych źródłach przychodu.

Małżonek nieprowadzący działalności gospodarczej, po wyczerpaniu toku instancji, wniósł skargę do NSA, który orzekł, iż organy podatkowe mają obowiązek ustalenia, osobno w stosunku do każdego z małżonków, wysokości przychodów niemających pokrycia w ujawnionych źródłach przychodu. Decyzje organów podatkowych, które w sposób arbitralny przypisały jednemu z nich, w warunkach rozdzielności majątkowej, kwotę kwestionowanych wydatków równą ich połowie rażąco naruszają prawo, w tym art. 20 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnoszący rewizję nadzwyczajną Minister Sprawiedliwości argumentował, iż - zgodnie z art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - zasadą jest odrębne opodatkowanie małżonków. Przede wszystkim jednak, w sprawie winien znaleźć zastosowanie art. 42 Krio, zgodnie z którym, od chwili ustania wspólności ustawowej małżeńskiej stosuje się odpowiednio do majątku, który był nią objęty, przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Co więcej, art. 43 par. 1 Krio stanowi, iż oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Z powyższych norm rewidujący wnioskował, że w przypadku zniesienia wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami, ich udziały w pozostałym po podziale majątku są sobie równe. Zasada ta winna kształtować również sytuację małżonków w zakresie zryczałtowanego podatku od przychodu niemającego pokrycia w ujawnionych źródłach przychodu. Skoro bowiem każdy z małżonków posiada równy udział w majątku wspólnym, to również dokonane z tego majątku wydatki powinny, w przypadku obu małżonków, posiadać równą wartość.

SN oddalił jednak rewizję nadzwyczajną uznając, iż przepisy art. 42 i art. 43 Krio w żadnym stopniu nie mają w sprawie zastosowania. Przepis art. 20 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy bowiem wydatków dokonywanych przez podatnika /podatników/, nie zaś jego /ich/ majątku. Z obowiązku tego nie zwalnia organów podatkowych nawet bierna postawa i brak współpracy ze strony podatników, których postępowanie dotyczy.

SN podkreślił jednakże, iż NSA niesłusznie skupił się na skutkach zniesienia wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami. SN uznał także, iż nie można organom podatkowym stawiać zarzutu braku czynnego udziału stron w prowadzonym przez nie postępowaniu, skoro strony te były kilkakrotnie do tego wzywane.

Strona 1/1