Skarga Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego s.c. "M." Zygmunta K. i spółki na decyzję Izby Skarbowej w Rz. w przedmiocie zobowiązania w podatku od towarów i usług za styczeń 1998 r. po rozpoznaniu w Izbie Administracyjnej. Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 9 listopada 2001 r. rewizji nadzwyczajnej Rzecznika Praw Obywatelskich (...) od wyroku NSA
Tezy

Skoro - stosownie do dyspozycji art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ - obniżenie kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego "nie stosuje się do nabywanych przez podatnika (...) samochodów osobowych", to podatnik nie mógł skorzystać ze zwrotu różnicy podatku należnego, bowiem dla oceny prawnej, czy nabył on "samochód osobowy" czy też "samochód ciężarowy", rozstrzygające znaczenie ma w danym wypadku treść "świadectwa homologacyjnego" tego pojazdu, a nie treść "zaświadczenia o badaniu technicznym" tego pojazdu i nawiązująca do niej treść "umowa kupna sprzedaży" pojazdu i towarzysząca jej faktura zakupu dokonanego przez podatnika.

Zasada praworządności w postępowaniu administracyjnym nie pozwala jednemu organowi administracji czynić ustaleń sprzecznych z ostateczną decyzją administracyjną, wydaną przez inny organ, do momentu wyeliminowania tej decyzji z obrotu prawnego.

Zasada praworządności w postępowaniu administracyjnym nie pozwala jednemu organowi administracji czynić ustaleń sprzecznych z ostateczną decyzją administracyjną, wydaną przez inny organ, do momentu wyeliminowania tej decyzji z obrotu prawnego.

Sentencja

Sąd Najwyższy w sprawie ze skargi Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego s.c. "M." Zygmunta K. i spółki na decyzję Izby Skarbowej w Rz. w przedmiocie zobowiązania w podatku od towarów i usług za styczeń 1998 r. po rozpoznaniu w Izbie Administracyjnej. Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 9 listopada 2001 r. rewizji nadzwyczajnej Rzecznika Praw Obywatelskich (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia 30 stycznia 2001 r., SA/Rz 1119/99 - oddala rewizję nadzwyczajną.

Uzasadnienie strona 1/13

Urząd Skarbowy w S. decyzją z dnia 7 kwietnia 1999 r., wydaną na podstawie art. 10 ust. 2 i art. 27 ust. 8 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm. - powoływanej nadal jako: ustawa o podatku od towarów i usług/, określił i ustalił Przedsiębiorstwu Handlowo-Usługowemu "M." s. c. - Zygmunt K. i S-ka w S. zobowiązanie w podatku od towarów i usług za styczeń 1998 r. W uzasadnieniu tej decyzji Urząd Skarbowy podniósł, że w wyniku kontroli podatkowej stwierdzono, iż podatnik w ewidencji zakupu "środki trwałe" uwzględnił fakturę VAT (...) z dnia 22 stycznia 1998 r. na kwotę 55.132, 36 zł wystawioną przez Firmę Jolanta W. "Handel artykułami przemysłowymi, przystosowanie samochodów osobowych do przewozu towarów" w S., której przedmiotem była sprzedaż na rzecz PHM "M." s. c. samochodu. Z treści faktury wynika, że przedmiotem sprzedaży był samochód "Renault Megane Scenic": po pierwsze - o numerach:

silnika - (...); podwozia - (...); rejestracji (...); oraz po drugie - o danych technicznych: rodzaj pojazdu - ciężarowy; rok produkcji - 1998; liczba miejsc - 2 lub 5; ładowność - 650 kg. Wyciąg świadectwa homologacji nr 1361-02 stwierdza, że jest to samochód osobowy, zgodny z typem homologowanym, na który Minister Transportu i Gospodarki Morskiej wydał świadectwo homologacji z dnia 9 października 1996 r. Samochód ten w okresie od dnia 20 do 23 stycznia 1998 r. był przedmiotem kilku transakcji kupna-sprzedaży, jego rejestracji dokonano w dniu 21 stycznia 1998 r., a przekwalifikowania na ciężarowy w dniu 22 stycznia 1998 r. Przeróbki dokonane w samochodzie są niewielkie i polegają na zamontowaniu za fotelami przednimi dodatkowej przegrody z siatki metalowej w górnej części mocowanej w specjalnych gniazdach, przystosowanych fabrycznie do montażu takiej przegrody. Zdaniem Urzędu Skarbowego w S., okoliczności te wskazują na to, że dokonano w danym wypadku "czynności pozornych" w celu uniknięcia zastosowania w danym wypadku art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, który stanowi, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika samochodów osobowych oraz innych samochodów o dopuszczalnej ładowności do 500 kg, z wyjątkiem wypadków, gdy ich odprzedaż stanowi przedmiot działalności gospodarczej podatnika. W ocenie organu podatkowego, podatnik dokonując odliczenia naruszył art. 27 ustawy o podatku od towarów i usług, w którym określone zostały zasady prowadzenia ewidencji dla potrzeb tego podatku - w danym wypadku naruszenie to polegało na zawyżeniu podatku naliczonego obniżającego podatek należny, co w konsekwencji spowodowało zawyżenie kwoty deklarowanego zwrotu. W takiej sytuacji, zgodnie z art. 27 ust. 8 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, Urząd Skarbowy określa wysokość tego zobowiązania w prawidłowej wysokości oraz ustala dodatkowe zobowiązanie w wysokości 30 procent kwoty zaniżenia tego zobowiązania. Następnie, w wyniku postępowania odwoławczego, Izba Skarbowa w Rz. decyzją z dnia 12 lipca 1999 r. wydaną na podstawie art. 10 ust. 2 i art. 27 ust. 8 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz par. 54 ust. 4 pkt 5 lit. "c" rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 1997 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 165 poz. 1024 ze zm. - powoływanego nadal jako: rozporządzenie Ministra Finansów z 1997 r./ utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję Urzędu Skarbowego w S. W uzasadnieniu tej decyzji Izba Skarbowa stwierdziła w szczególności, że dokonane przeróbki samochodu nabytego przez podatnika nie powodują zmiany klasyfikacji samochodu. Samochód ten, zgodnie z homologacją, został zakupiony przez pierwszego nabywcę - importera jako samochód osobowy; dopiero drugi nabywca tego samochodu dokonał w nim zmian polegających na zamontowaniu przegrody metalowej za przednimi fotelami i uzyskał zaświadczenie ze stacji kontroli pojazdów o dopuszczeniu tego pojazdu do ruchu jako samochodu ciężarowo-osobowego, po czym sprzedał samochód podatnikowi - PHU "M." s. c. Izba Skarbowa uznała, że dokonane czynności miały charakter "pozorny" i zmierzały do zmiany kwalifikacji pojazdu i jego rodzaju, a więc prowadziły w istocie do ominięcia ograniczeń wynikających z art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Izba Skarbowa stanęła na stanowisku, że skoro ze znajdujących się w aktach sprawy fotokopii faktur nr 2/98 i nr 4/98 z dnia 20 stycznia 1998 r. w powiązaniu ze świadectwem homologacji nr 1361-02 jednoznacznie wynika, że zakupiony przez podatnika pojazd był samochodem osobowym, to dokonane w nim przeróbki, a w ich konsekwencji także wpis w dowodzie rejestracyjnym pojazdu, nie mogą mieć znaczenia z punktu widzenia zwrotu podatku. Organ podatkowy stoi bowiem na stanowisku, że dowód rejestracyjny pojazdu jest dokumentem dopuszczającym pojazd do ruchu, natomiast nie może stanowić podstawy dla określenia rodzaju oraz typu pojazdu dla celów podatkowych. Z ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym /Dz.U. nr 98 poz. 602 ze zm. - powoływanej nadal jako: Prawo o ruchu drogowym/ wynika bowiem, że dowód rejestracyjny jest dokumentem stwierdzającym dopuszczenie pojazdu do ruchu /art. 1 i art. 71 tej ustawy/, natomiast o typie pojazdu decyduje świadectwo homologacji /art. 68 ust. 1 tej ustawy/. I dlatego, w razie zmiany warunków stanowiących podstawę do wydania świadectwa homologacji producent lub importer jest obowiązany uzyskać nowe świadectwo homologacji na dany typ pojazdu, przedmiot wyposażenia lub część. Izba Skarbowa uznała, że w danym wypadku ma zastosowanie par. 54 ust. 4 pkt 5 lit. "c" rozporządzenia Ministra Finansów z 1997 r., który stanowi, że gdy wystawiono faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne potwierdzające czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i art. 83 Kc, faktury te i dokumenty celne nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku naliczonego.

Strona 1/13