Na podstawie par. 73 pkt 5 lit. "a" rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 1995 r. w sprawie wykonania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym /Dz.U. nr 154 poz. 797 ze zm./ od podatku od towarów i usług zwolnione zostały prowizje i inne wynagrodzenia z tytułu wykonywania umów agencyjnych, zlecenia i pośrednictwa lub innych umów o podobnym charakterze, które związane są ze świadczeniem usług zwolnionych od podatku zgodnie z załącznikiem nr 2 do ustawy o podatku od towarów i usług /art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym, Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./. Oznacza to, że sposób w jaki strony ukształtują umowne prawa i obowiązki pozostawiony został ich autonomicznej decyzji i brak jest podstaw dla dokonywania przez organy podatkowe oceny, czy i w jakim stopniu strona umowy zobowiązana do wykonywania określonych usług, za które pobiera prowizję, ponosi ryzyko w związku z wykonywaniem swoich zobowiązań.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi Spółki Akcyjnej "Fiat Auto Poland" (...) na decyzję Izby Skarbowej (...) w przedmiocie podatku od towarów i usług za luty 1996 r. na skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie Ośrodek Zamiejscowy w Katowicach z dnia 18 sierpnia 1997 r. I SA/Ka 2145/96
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę NSA OZ w Katowicach do ponownego rozpoznania.
Decyzją z dnia 30 lipca 1996 r. (...) Urząd Skarbowy w B.B. określił Spółce Akcyjnej "F.A.P." w B.B. kwotę nadwyżki podatku VAT naliczonego nad należnym za luty 1996 r. w wysokości 27.762.235 zł, zarządzając równocześnie zwrot na konto Urzędu Skarbowego kwoty 3.578 zł, jako nienależnie pobranej nadwyżki podatku naliczonego nad należnym za ten miesiąc, wraz z należnymi odsetkami od dnia wpłaty. W uzasadnieniu tej decyzji zarzucono, że strona dopuściła się dwóch nieprawidłowości przy sporządzaniu deklaracji podatkowej. Pierwsza nieprawidłowość polegała na tym, że strona ujęła w ewidencji prowadzonej dla potrzeb podatku od towarów i usług /VAT/ kwotę 46.200 zł jako podatek naliczony, obniżając podatek należny, a wynikającą z faktur stwierdzających nabycie od Spółki cywilnej "K." K.K. i J.K. w B.B. usług budowlanych, aranżacyjnych i instalacyjnych, wykonanych w obiektach zakładowej służby zdrowia. W ocenie organu podatkowego, stanowiło to naruszenie art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm. - powoływana nadal jako: ustawa o podatku od towarów i usług/. Zgodnie z tym przepisem, podatnik może zmniejszyć podatek należny o naliczony, ale tylko wówczas, gdy podatek naliczony związany jest ze sprzedażą opodatkowaną. Zakup usług wykonywanych w obiektach zakładowej służby zdrowia związany był jednak ze sprzedażą usług dotyczących ochrony zdrowia, a zatem ze sprzedażą zwolnioną od podatku. Natomiast druga nieprawidłowość polegała na tym, że Spółka zaliczyła do sprzedaży zwolnionej od podatku od towarów i usług usługi wykonane przez nią na rzecz banków o łącznej wartości 19.843,94 zł, które zaklasyfikowała jako usługi pośrednictwa finansowego /symbol KWiU - 65.23/. W ocenie organu podatkowego nie były to jednak usługi pośrednictwa finansowego, gdyż warunkiem zaliczenia do tej kategorii usług musiałoby być stwierdzenie, że strona wykonywała je na własny rachunek i ryzyko. Tymczasem Spółka "F.A.P." nie ponosiła ryzyka w związku ze świadczeniem tych usług, a ich istotą była reklama i promocja usług poszczególnych banków. Tego rodzaju usługi, w opinii organu podatkowego, zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, powinny być opodatkowane stawką 22 proc. Biorąc powyższe pod uwagę, (...) Urząd Skarbowy w B.B. dokonał rozliczenia podatku od towarów i usług należnego od Spółki za miesiąc luty 1996 r. według zawartego w decyzji wyliczenia, którego końcowym efektem było określenie nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w łącznej wysokości 27.762.235 zł oraz zarządzenie zwrotu na konto Urzędu Skarbowego nienależnie pobranej kwoty nadwyżki podatku od towarów i usług naliczonego nad należnym za miesiąc luty 1996 r. w wysokości 3.578 zł wraz z odsetkami za zwłokę.