Umowy sprzedaży wierzytelności, jako umowy "objęte działalnością usługową" wymienioną w poz. 13 załącznika nr 2 do ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./ w związku z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym nie podlegają opłacie skarbowej. Wyłączenie to ma bowiem charakter przedmiotowy, a zatem bez znaczenia jest to, która ze stron umowy /sprzedawca czy kupujący/ korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Prowadzi to do wniosku, że umowa sprzedaży obligacji nie podlega opłacie skarbowej, jeżeli tylko jedna ze stron tej umowy świadczy usługi w zakresie finansów w rozumieniu załącznika nr 2 poz. 13 do ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi "W.-L." Spółki z o.o. w W. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 28 lutego 1998 r. (...) w przedmiocie wymiaru opłaty skarbowej na skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Ośrodka Zamiejscowego w Poznaniu z dnia 28 stycznia 1999 r. I SA/Po 753/98 - uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę NSA OZ w Poznaniu do ponownego rozpoznania.
Urząd Skarbowy w K. decyzją z dnia 5 listopada 1997 r. wymierzył "W.-L." Spółce z o.o. opłatę skarbową od umowy sprzedaży 48 obligacji Skarbu Państwa RP - 3 procent Państwowej renty II serii z dnia 1 czerwca 1936 r. zawartej w dniu 26 października 1994 r. pomiędzy "W.-L." Spółką z o.o. z siedzibą w W. jako sprzedającym a Przedsiębiorstwem Produkcyjno-Handlowym "K." Spółką z o.o. z siedzibą w K. jako kupującym; umowa została zawarta za pośrednictwem Przedsiębiorstwo Handlowo-Produkcyjne "P." z siedzibą w W. - agenta sprzedającego. Organ podatkowy pierwszej instancji jako podstawę prawną decyzji wskazał przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./ oraz par. 58 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 czerwca 1992 r. w sprawie opłaty skarbowej /Dz.U. nr 53 poz. 253 ze zm./.
Izba Skarbowa w K. decyzją z dnia 28 lutego 1998 r. utrzymała w mocy powyższą decyzję Urzędu Skarbowego. W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy stwierdził, że przedmiotem umowy sprzedaży były obligacje Skarbu Państwa, obrót nimi jest zaś regulowany przepisami ustawy z dnia 22 marca 1994 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi /Dz.U. nr 58 poz. 239/, z której wynika jednoznacznie, że obrót tymi papierami może odbywać się giełdach papierów wartościowych /art. 51 par. 1 ustawy/ lub w określonych przypadkach za pośrednictwem podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa maklerskie /art. 54 par. 4 ustawy/. Przedmiotem działalności sprzedającej nie jest obrót papierami wartościowymi jako świadczenie usługi finansowej, wobec czego sprzedaż obligacji nie była dokonana w ramach usług finansowych, do których zaliczane są usługi maklerskie, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./. Zawarta umowa stanowi czynność cywilnoprawną podlegająca obowiązkowi uiszczenia opłaty skarbowej na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. "a", art. 4 ust. 1 pkt 2 i art. 5 pkt 4 ustawy o opłacie skarbowej. W ocenie Izby Skarbowej z przepisu art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" tej ustawy wynika, że opłacie skarbowej nie podlega umowa sprzedaży, gdy strona sprzedająca jest podatnik podatku od towarów i usług, tj. osoba zobowiązana do uiszczenia podatku lub osoba zawierająca umowę w ramach świadczonych usług zwolnionych od podatku.
Naczelny Sąd Administracyjny (...) wyrokiem z dnia 28 stycznia 1999 r. I SA/Po 753/98 oddalił skargę "W.-L." Spółki z o.o. na powyższą decyzję Izby Skarbowej. W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego wielokrotnie wskazywano na konieczność posiadania zezwoleń na prowadzenie działalności w dziedzinie zastrzeżonej dla określonych podmiotów, jako warunku korzystania przez nie ze zwolnienia od opłaty skarbowej. Art. 18 par. 2 ustawy - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi wymaga zezwolenia Komisji Papierów Wartościowych na prowadzenie przedsiębiorstwa maklerskiego, natomiast zgodnie z par. 63 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 czerwca 1992 r. w sprawie opłaty skarbowej zwolniona od opłaty pozostaje jedynie sprzedaż papierów wartościowych przedsiębiorstwom maklerskim. Skarżąca Spółka nie jest przedsiębiorstwem maklerskim posiadającym zezwolenie, o którym mowa w art. 18 par. 2 ustawy W ocenie Sądu niezasadny jest również zarzut naruszenia przepisu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, ponieważ przepis ten zwalania od podatku od towarów i usług wymienione w załączniku nr 2 do ustawy usługi finansowe, których nie świadczyła skarżąca Spółka.