Zobowiązanie organów administracyjnych do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowanie administracyjnego /art. 9 Kpa/ nie zwalnia podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą na własny rachunek od obowiązku zaznajomienia się z przepisami określającymi wymagania prawne dotyczące prowadzonej działalności, w tym także wymagania prawnopodatkowe, zwłaszcza w sytuacji, gdy podmiot gospodarczy jako podatnik korzysta z przyznanego mu na jego wniosek indywidualnego zwolnienia podatkowego.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi Lidii S. na decyzję Izby Skarbowej (...) w przedmiocie wygaśnięcia decyzji w sprawie zwolnienia od podatków i odraczających pobór podatków za lata 1990 i 1991 na skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 grudnia 1997 r. III SA 151/96
oddala rewizję nadzwyczajną.
Urząd Skarbowy w O. decyzją z dnia 11 grudnia 1990 r. (...) przyznał podatnikowi - Lidii S. zwolnienie od podatków obrotowego i dochodowego na okres od dnia 21 grudnia 1990 r. do dnia 20 grudnia 1992 r. na warunkach określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 18 maja 1990 r. w sprawie zwolnienia od podatków obrotowego i dochodowego podatników osiągających przychody z niektórych rodzajów nowo uruchomionej działalności gospodarczej /Dz.U. nr 35 poz. 203 ze zm./. W uzasadnieniu tej decyzji podano w szczególności, iż zwolnienie to przyznane zostało pod warunkiem, że podatnik nie zaprzestanie prowadzenia podjętej działalności gospodarczej w okresie dwóch lat po upływie okresu zwolnienia. Następnie Urząd Skarbowy w O. kolejnymi dwiema decyzjami z dnia 26 września 1991 r. oraz z dnia 17 czerwca 1992 r. odroczył pobór podatku obrotowego i podatku dochodowego Lidii S. Przy czym Lidia S. podjęła i prowadziła działalność gospodarczą naprzód jako firma jednoosobowa /sklep spożywczo-przemysłowy i kawiarnia "Adria"/, a następnie zmieniła formę prowadzonej działalności gospodarczej zawiązując z dniem 1 stycznia 1992 r. spółkę cywilną prowadzącą delikatesy "Adria" i kawiarnię-bar.
Decyzją Prezydent Miasta O. z dnia 7 września 1994 r., wydaną na wniosek wspólników, w tym także na wniosek Lidii S., wymieniona spółka cywilna została wykreślona z ewidencji działalności gospodarczej. Jednakże z akt sprawy wynika, że Lidia S. faktycznie nie prowadziła działalności gospodarczej także w formie spółki cywilnej już od 31 lipca 1994 r., natomiast pobierała w tym czasie zasiłek dla bezrobotnych. W tej sytuacji, Urząd Skarbowy w O. decyzją z dnia 2 września 1995 r. (...), wydaną na podstawie art. 162 par. 1 pkt 2 Kpa w związku z par. 6 wspomnianego wyżej rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 maja 1990 r., stwierdził wygaśnięcie własnej decyzji z dnia 11 grudnia 1990 r. dotyczącej zwolnienia od podatku obrotowego i dochodowego Lidii S. oraz kolejnych decyzji z dnia 26 września 1991 r. i z dnia 17 czerwca 1992 r. odraczających jej pobór naliczonych w tym zakresie podatków za lata 1990 i 1991.
W uzasadnieniu tych decyzji powołano par. 6 ust. 1 - ust. 5 wymienionego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 maja 1990 r. oraz podniesiono, że stwierdzenie wygaśnięcia decyzji zwalniającej od podatku stanowi konsekwencję niedopełnienie przez podatnika warunku, od którego uzależnione było to zwolnienie oraz odroczenie poboru podatku obrotowego i dochodowego za lata 1990 i 1991. W odwołaniu od powyższej decyzji Urzędu Skarbowego z dnia 2 września 1995 r. Lidia S. wnosiła o jej uchylenie, podnosząc że jej pogarszający się stan zdrowia spowodował konieczność dalszego prowadzenia działalności gospodarczej już nie samodzielnie, ale w formie spółki cywilnej począwszy od dnia 1 stycznia 1992 r. aż do dnia 31 lipca 1994 r., a ponadto, że w momencie składania w Urzędzie Skarbowym rezygnacji z prowadzonej działalności gospodarczej nie poinformowano jej o skutkach wynikających z podjętej decyzji. Izba Skarbowa w W. decyzją z dnia 18 grudnia 1995 r. (...) utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję Urzędu Skarbowego, podnosząc w jej uzasadnieniu także i to, że przekazując w piśmie z dnia 22 sierpnia 1994 r. informację o likwidacji prowadzonej działalności gospodarczej skarżąca ani nie podała przyczyn zakończenia jej prowadzenia, ani nie wystąpiła o stwierdzenie wygaśnięcia decyzji wymiarowych po likwidacji swej działalności gospodarczej z powodu choroby. Równocześnie Izba Skarbowa zwróciła uwagę, że wobec tego, iż warunki na jakich skarżąca uzyskała zwolnienie z obowiązku podatkowego zostały wyraźnie określone zarówno w decyzji zwalniającej, jak i w decyzjach odraczających pobór podatku obrotowego i podatku dochodowego, to podniesiony w odwołaniu zarzut braku stosownej informacji ze strony Urzędu Skarbowego jest bezpodstawny. W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie od powyższej decyzji Izby Skarbowej w W. Lidia S. wniosła o stwierdzenie nieważności tej decyzji jako wydane z naruszeniem par. 6 ust. 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 maja 1990 r., w uzasadnieniu skargi powtarzając zarzuty podniesione już w odwołaniu, a ponadto zarzucając, że rozstrzygnięcie w powyższej sprawie podjęte zostało przez organy podatkowe bez uprzedniego wyjaśnienia wszystkich okoliczności, które zmusiły skarżącą do zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej, a w szczególności długoletniej choroby skarżącej. Skarżąca podała także, że aktualnie jest zatrudniona w sklepie przemysłowym jako ekspedientka i pobiera wynagrodzenie 305 zł miesięcznie oraz że w okresie prowadzenia działalności gospodarczej spłaciła zaciągnięty kredyt bankowy. W toku postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym skarżąca poinformowała dodatkowo ten Sąd o tym, że Urząd Skarbowy w O. wydał w niniejszej sprawie decyzję, mocą której skrócił okres przyznanego jej zwolnienia od podatku do dnia 20 grudnia 1991 r., jednakże skarżąca nie przedstawiła Sądowi tej decyzji. Ponadto skarżąca podniosła, że już w styczniu 1992 r. informowała Urząd Skarbowy o utracie prawa do zwolnienia od podatków, gdyż wstąpiła w tym czasie w spółkę i przypuszczała, że wobec braku reakcji ze strony Urzędu Skarbowego informacja ta została zaakceptowana.