Sprawa ze skargi na decyzję Izby Skarbowej w S. w przedmiocie wymiaru opłaty skarbowej od umowy kupna
Tezy

1. Każda ze stron umowy cywilnoprawnej jest stroną postępowania w sprawie opłaty skarbowej /art. 28 Kpa/, a zatem organ administracji publicznej rozstrzygający tę sprawę w drodze decyzji, powinien skierować decyzję do wszystkich stron umowy cywilnoprawnej, a nie tylko w stosunku do jednej z nich.

2. Umowy sprzedaży wierzytelności, jako umowy "objęte działalnością usługową" wymienioną w poz. 13 załącznika nr 2 do ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./ w związku z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym nie podlegają opłacie skarbowej.

Sentencja

Sąd Najwyższy sprawy ze skargi "M.-S." S.A w S. na decyzję Izby Skarbowej w S. z dnia 3 kwietnia 1996 r., (...) w przedmiocie wymiaru opłaty skarbowej od umowy kupna-sprzedaży obligacji na skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 grudnia 1997 r. III SA 704/96

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę NSA w Warszawie do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie strona 1/5

Urząd Skarbowy w S. decyzją z dnia 4 stycznia 1996 r. wymierzył opłatę skarbową w wysokości 16.031,20 zł od umowy sprzedaży obligacji Skarbu Państwa RP - 3 procentowej Renty Ziemskiej z dnia 1 czerwca 1936 r. zawartej w dniu 12 sierpnia 1994 r. pomiędzy "M.-S." S.A. jako sprzedającym a PTF "S." Sp. z o.o. z siedzibą w W. jako kupującym; umowa została zawarta za pośrednictwem PHP "P." z siedzibą w W. - agenta sprzedającego. W uzasadnieniu tej decyzji stwierdzono, że skoro sprzedaż obligacji nie jest objęta ustawą z dnia 8 sierpnia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./, to nie można zastosować wyłączenia z opłaty skarbowej na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./. Sprzedaż obligacji dotyczy bowiem sprzedaży praw majątkowych, nie jest zwolniona przedmiotowo z opodatkowania, ale stanowi czynność, która nie jest uregulowana w ustawie o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Według par. 63 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 czerwca 1992 r. w sprawie opłaty skarbowej /Dz.U. nr 53 poz. 253 ze zm./ zwalnia się od opłaty skarbowej sprzedaż papierów wartościowych podmiotom prowadzącym przedsiębiorstwa maklerskie. Zgodnie zaś z przepisem art. 18 ustawy z dnia 22 marca 1991 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych /Dz.U. nr 35 poz. 155 ze zm./ prowadzenie przedsiębiorstwa maklerskiego wymaga zezwolenia Komisji Papierów Wartościowych.

Izba Skarbowa w S. decyzją z dnia 3 kwietnia 1996 r. (...) utrzymała w mocy powyższą decyzję Urzędu Skarbowego. W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy stwierdził, że nabywcą obligacji było PTF "S.", które nie było i nie jest podmiotem prowadzącym przedsiębiorstwo maklerskie, ponieważ nie miało zezwolenia Komisji Papierów Wartościowych na prowadzenie tego typu przedsiębiorstwa. Przedmiotem umowy sprzedaży były obligacje Skarbu Państwa, obrót nimi jest zaś regulowany przepisami ustawy - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Obrót niepubliczny dokonuje się natomiast na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego i jest przedmiotem umów cywilnoprawnych, co potwierdza istnienie obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. "a" ustawy o opłacie skarbowej. W ocenie Izby Skarbowej decyzja organu podatkowego pierwszej instancji nie narusza art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, bowiem przepis ten zwalnia od podatku od towarów i usług usługi finansowe wymienione w załączniku nr 2 do ustawy. Tymczasem przedmiotem działalności sprzedającego nie było świadczenie usług finansowych.

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 9 grudnia 1997 r. III SA 704/96 oddalił skargę "M.-S." na powyższą decyzję Izby Skarbowej. W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego wielokrotnie wskazywano na konieczność posiadania zezwoleń na prowadzenie działalności w dziedzinie zastrzeżonej dla określonych podmiotów, jako warunku korzystania przez nie ze zwolnienia od opłaty skarbowej. Nabywca obligacji - PTF "S." - nie było przedsiębiorstwem maklerskim w rozumieniu przepisów Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a zatem brak było podstaw do zwolnienia od opłaty skarbowej na podstawie par. 63 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 czerwca 1992 r. w sprawie opłaty skarbowej. W ocenie Sądu nie ma również naruszenia przepisu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, ponieważ przepis ten zwalania od podatku od towarów i usług wymienione w załączniku nr 2 do ustawy usługi finansowe, których nie świadczył "M.-S." jako sprzedający obligacje w ramach umowy sprzedaży. Niezasadny jest także zarzut obrazy art. 4 ustawy o opłacie skarbowej, ponieważ z istoty odpowiedzialności solidarnej /art. 366 i nast. Kodeksu cywilnego/ wynika, że organ podatkowy działający w imieniu Skarbu Państwa jako wierzyciela może dochodzić swojego roszczenia także tylko od jednego z dłużników, z wyłączeniem pozostałych.

Strona 1/5