Umowy sprzedaży wierzytelności, jako umowy "objęte działalnością usługową" wymienioną w poz. 13 załącznika nr 2 do ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./ w związku z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym nie podlegają opłacie skarbowej. Wyłączenie to ma bowiem charakter przedmiotowy, a zatem bez znaczenia jest to, która ze stron umowy /sprzedawca czy kupujący/ korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Prowadzi to do wniosku, że umowa sprzedaży obligacji nie podlega opłacie skarbowej, jeżeli tylko jedna ze stron tej umowy świadczy usługi w zakresie finansów w rozumieniu załącznika nr 2 poz. 13 do ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 3 lutego 2000 r. sprawy ze skargi "W.-L." Spółki z o.o. w W. i Przedsiębiorstwa Przemysłu Fermentacyjnego "A." w L. na decyzję Izby Skarbowej w L. z dnia 10 lutego 1998 r. (...) w przedmiocie opłaty skarbowej od umowy kupna - sprzedaży obligacji na skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Ośrodka Zamiejscowego w Poznaniu z dnia 20 listopada 1999 r. I SA/Po 482/98 - uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę NSA OZ w Poznaniu do ponownego rozpoznania.
Urząd Skarbowy w L. decyzją z dnia 27 października 1997 r. wymierzył "W.-L." Spółce z o.o. opłatę skarbową od umowy sprzedaży obligacji Skarbu Państwa RP - 3 procent Państwowej Renty Ziemskiej II serii z dnia 1 czerwca 1936 r. zawartej w dniu 28 października 1994 r. pomiędzy "W.-L." Spółką z o.o. z siedzibą w W. jako sprzedającym a Przedsiębiorstwem Przemysłu Fermentacyjnego "A." w L. jako kupującym; umowa została zawarta za pośrednictwem Przedsiębiorstwa Handlowo-Produkcyjnego "P." Spółki z o.o. z siedzibą w W. Organ podatkowy pierwszej instancji jako podstawę prawną decyzji wskazał przepis art. 1 ust. 1 pkt 2 lit a/, art. 4 ust. 1 i ust. 2 pkt 2, art. 5 pkt 4, art. 7 ust. 2 i art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./ oraz par. 58 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 czerwca 1992 r. w sprawie opłaty skarbowej /Dz.U. nr 53 poz. 253 ze zm./ Izba Skarbowa w L. decyzją z dnia 10 lutego 1998 r. utrzymała w mocy powyższą decyzję Urzędu Skarbowego. W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy stwierdził, że zwolnienie od opłaty skarbowej określone w art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy o opłacie skarbowej ma charakter przedmiotowo-podmiotowy i nie jest trafny pogląd, że przepis ten zawiera generalne zwolnienie od opłaty skarbowej wymienionych w nim czynności cywilnoprawnych, jeżeli są one zawierane między podatnikami podatku od towarów i usług. W ocenie Izby Skarbowej umowa sprzedaży obligacji nie jest świadczeniem usługi finansowej zwolnionej od podatku, bowiem obrót papierami wartościowymi nie jest ujęty w zakresie działalności obu stron tej umowy. Zawarta umowa stanowi czynność cywilnoprawną podlegająca obowiązkowi uiszczenia opłaty skarbowej na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. "a", art. 4 ust. 1 pkt 2 i art. 5 pkt 4 ustawy o opłacie skarbowej.
Naczelny Sąd Administracyjny (...) wyrokiem z dnia 20 listopada 1998 r. I SA/Po 482/98 oddalił skargi "W.-L." Spółki z o.o. i Przedsiębiorstwa Przemysłu Fermentacyjnego "A." w L. na powyższą decyzję Izby Skarbowej. W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, że jest niesporne, że skarżący byli w 1994 r. podatnikami podatku od towarów i usług. W ocenie Sądu istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do zagadnienia, czy zwolnienie od opłaty skarbowej przewidziane w przepisie art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy o opłacie skarbowej dotyczy wszystkich umów zawieranych przez podatników podatku od towarów i usług niezależnie od tego czy umowa odnosi się do działalności objętej obowiązkiem podatkowym czy też tym obowiązkiem nie objętej. Sprzedaż obligacji nie jest sprzedażą towarów, zaś sprzedaż obligacji dokonana przedmiotową umową nie może być zaliczona do sprzedaży usług wymienionych w klasyfikacjach wydanych przez Główny Urząd Statystyczny. Przedmiotem działalności Spółki nie jest pośrednictwo finansowe, a ponadto dokonywanie obrotu tymi papierami przez spółkę prawa handlowego wymagało zezwolenia Prezesa Narodowego Banku Polskiego. Sprzedaż obligacji jest sprzedażą praw majątkowych i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Sąd uznał za trafny pogląd przyjmowany w orzecznictwie Sądu Naczelnego Sądu Administracyjnego, że ze zwolnienia od opłaty skarbowej na podstawie przepisu art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy o opłacie skarbowej "korzystają u podatników podatku od towarów i usług tylko te czynności cywilnoprawne, które podlegają podatkowi od towarów i usług. wielokrotnie wskazywano na konieczność posiadania zezwoleń na prowadzenie działalności w dziedzinie zastrzeżonej dla określonych podmiotów, jako warunku korzystania przez nie ze zwolnienia od opłaty skarbowej. Umowa nie jest umową zwolnioną od opłaty skarbowej na podstawie par. 63 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 czerwca 1992 r. w sprawie opłaty skarbowej /Dz.U. nr 53 poz. 253 ze zm./, kupujący /"A."/ nie jest bowiem przedsiębiorstwem maklerskim.