Podatnik powinien prowadzić ewidencję dla celów podatku od towarów i usług /art. 27 ust. 4 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym - Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ w sposób umożliwiający mu prawidłowe sporządzenie deklaracji podatkowej /art. 26 w związku z art. 10 ust. 2 tej ustawy/.
Naruszenie tego obowiązku, uniemożliwiające podatnikowi prawidłowe sporządzenie deklaracji podatkowej, uprawnia organ podatkowy do wyciągnięcia wobec podatnika nie będącego osobą fizyczną konsekwencji prawnych, o których mowa w art. 27 ust. 5 tej ustawy.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi Stefana P. na decyzję Izby Skarbowej w L. z dnia 18 października 1995 r. (...) w przedmiocie określenia wartości zobowiązań podatkowych w podatku od towarów i usług za okres od stycznia do kwietnia 1994 r. oraz od czerwca do grudnia 1994 r. na skutek rewizji nadzwyczajnej Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy w Lublinie z dnia 2 lipca 1998 r. SA/Lu 2063/95
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę NSA OZ w Lublinie do ponownego rozpoznania.
Pierwszy Urząd Skarbowy w L. decyzją z dnia 3 sierpnia 1 995 r. (...) określił podatnik - Stefanowi P. podatek od towarów i usług za okres od stycznia do kwietnia 1994 r. oraz od czerwca do grudnia 1994 r. i równocześnie na podstawie art. 27 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ ustalił "dodatkowy podatek sankcyjny w wysokości 6.894,60 zł - z tytułu zawyżenia podatku naliczonego". W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia podniesiono, że podatnik dokonując odliczeń udokumentowanych tzw. rachunkami uproszczonymi zawyżył w rejestrze zakupów, a następnie także w deklaracjach podatkowych podatek naliczony za styczeń, marzec, kwiecień i czerwiec na łączną kwotę 105.000 starych złotych, a tym samym naruszył art. 25 ust. 1 pkt 4 lit. "a" ustawy o podatku od towarów i usług. Z kolei w grudniu 1994 r. podatnik zawyżył podatek naliczony zawarty w fakturach zakupów materiałów inwestycyjnych dokonanych w okresie od marca do października 1994 r., co stanowiło naruszenie art. 19 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem obniżenie podatku należnego o podatek naliczony następuje w rozliczeniu za miesiąc, w którym podatnik otrzymał fakturę albo w miesiącu następnym. Stwierdzone w obu wypadkach zawyżenie podatku naliczonego było wynikiem naruszenia obowiązków podatnika w zakresie prowadzenia ewidencji zakupów i sprzedaży /art. 27 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług/ i uzasadniało zastosowanie wobec podatnika sankcji na podstawie art. 27 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług. W odwołaniu od powyższej decyzji podatnik zakwestionował zasadność zastosowanej wobec niego sankcji.
Izba Skarbowa w L. decyzją z dnia 18 października 1995 r. (...) utrzymała w mocy decyzję organu pierwszej instancji.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego na powyższą decyzję podatnik nie kwestionował zasadności dokonanej przez organy podatkowe korekty wysokości należnego podatku od towarów i usług, która w obu wypadkach była konieczna na skutek nieprawidłowego odliczenia przez niego tzw. podatku naliczonego. Natomiast podatnik zarzucił, że organy podatkowe naruszyły art. 27 ust. 5 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, ponieważ zarówno sporządzona przez niego ewidencja zakupów i sprzedaży, jak i deklaracje podatkowe opierały się na dokumentach księgowych znajdujących się w posiadaniu podatnika.