Sprawa ze skargi na decyzję SKO we W. w przedmiocie odmowy zwrotu podatku rolnego za lata 1994
Tezy

Zwolnienie podatkowe jednostki badawczo-rozwojowej nie obejmuje rolniczej działalności gospodarczej nie należącej do jej zadań podstawowych /art. 2 ust. 1 i 2 w związku z art. 18 ustawy z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych /Dz.U. 1991 nr 44 poz. 194 ze zm./.

Sentencja

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi Instytutu Hodowli Aklimatyzacji w R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z dnia 16 lutego 1998 r., (...) w przedmiocie odmowy zwrotu podatku rolnego za lata 1994-1996 na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodka Zamiejscowego we Wrocławiu z dnia 24 września 1999 r., I SA/Wr 871/98 - oddala rewizję nadzwyczajną.

Uzasadnienie strona 1/4

Zaskarżonym rewizją nadzwyczajną wyrokiem z dnia 24 września 1999 r. Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy we W. oddalił skargę Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z dnia 16 lutego 1998 r. Decyzja ta została wydana w drugiej instancji na skutek odwołania Instytutu od decyzji Burmistrza Miasta i Gminy W. z dnia 12 grudnia 1997 r. odmawiającej zwrotu podatku rolnego i leśnego za lata 1994-1996 i I ratę roku 1997. Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję Burmistrza w części dotyczącej odmowy zwrotu podatku za lata 1994-1996 /co do kwoty 13.768,10 zł/ natomiast uchyliło tę decyzję w części dotyczącej pierwszego kwartału 1997 r. /co do kwoty 1.627 zł/ i w tym zakresie przekazało sprawę organowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Przedmiotem postępowania sądowoadministracyjnego w sprawie było ostateczne rozstrzygnięcie o odmowie zwrotu podatku uiszczonego - według skarżącego nienależnie - za lata 1994-1996. Powołany wyżej wyrok NSA ma następujące podstawy, które - w zakresie wynikającym z rewizji nadzwyczajnej przedstawiają się jak następuje:

Organ I instancji odmówił zwrotu podatku rolnego za żądane okresy wywodząc, iż na gruntach rolnych położonych na terenie Gminy W. w latach 1994-1997 strona nie prowadziła doświadczeń w ramach programów hodowlano-badawczych, zlecanych corocznie zgodnie z par. 10 ust. 6 statutu Instytutu - w formie zlecenia wewnętrznego. W prowadzonej w tych latach ewidencji nie wyodrębniono działalności, o której mowa w art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych /t.j. Dz.U. 1991 nr 44 poz. 194 ze zm./ a żądający zwrotu podatków Zakład Doświadczalny Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w R. nie posiada sporządzonego w poszczególnych latach wykazu przewidzianego w par. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 sierpnia 1991 r. /Dz.U. nr 72 poz. 318/ Zakład prowadził działalność wytwórczą w zakresie produkcji roślinnej, przynoszącą rezultaty finansowe, a więc nie podlegającą zwolnieniu od podatku rolnego.

W decyzji organu odwoławczego zwrócono uwagę na fakt, iż brak wspomnianej przez organ I instancji ewidencji wynikał z braku, przewidzianego w par. 10 pkt 6 statutu Instytutu zlecenia na prowadzenie prac badawczo-rozwojowych. W składanych deklaracjach podatkowych nie wykazano gruntów, na których prowadzono by takie prace, w związku z czym w zasadzie cały areał przedstawiano jako przeznaczony do uprawy w normalnej działalności rolniczej, także przewidzianej w statucie Instytutu. Na tej podstawie działalność tę objęto opodatkowaniem. Określeniu zakresu opodatkowania ma służyć ewidencja wyodrębnionej działalności, gwarantująca przejrzystość co do tego, która działalność podlega opodatkowaniu, a która nie. Takiej ewidencji podatnik nie prowadził deklarując opodatkowanie w zasadzie wszystkich posiadanych gruntów, wyjąwszy niewielkie obszary zwolnione z opodatkowania na podstawie przepisów o podatku rolnym /nieużytki, grunty VI klasy/. Dopiero w deklaracji na 1997 r. wyodrębniono grunty pod uprawami "specjalnymi", od których nie deklarowano opodatkowania i grunty opodatkowaniem objęte. Oznacza to - zdaniem organu odwoławczego - że w latach 1994-1996 podatek prawidłowo był przez stronę uiszczany. Kwestia podatku za 1997 r. znalazła się w rezultacie w odrębnym postępowaniu. Końcowo organ odwoławczy zaznaczał, iż wśród uprawianych roślin były też takie, które w ogóle w zakres badań przewidzianych statutem Instytutu nie wchodziły. Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił niekwestionowane okoliczności faktyczne sprawy i podzielił podstawę prawną zaskarżonej decyzji. Spornej kwestii prawnej dotyczy następująca ocena. Zgodnie z art. 217 Konstytucji RP przyznawanie ulg oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatku następuje w drodze ustawy. Strona, prawo do zwolnienia z obowiązku podatkowego w podatku rolnym wywodzi z ustawy o jednostkach badawczo-rozwojowych, a ściślej z treści jej art. 18 ust. 1. Przepis ten ustanawia generalna zasadę, iż jednostka badawczo-rozwojowa jest zwolniona od podatków. Treść tego przepisu zatem co do zasady wyłącza wskazany w nim podmiot od jakiegokolwiek podatku. Wszakże ustęp 2 tego artykułu wprowadza odstępstwo od owej zasady, poddając na mocy art. 2 ust. 3 opodatkowaniu działalność przykładowo w nim wymienioną oraz inną działalność gospodarczą bądź usługową, choćby objętą przedmiotem działania tej jednostki. Nie ulega kwestii, że zwolnienie w podatku odnosi się do jednostek badawczo-rozwojowych, zdefiniowanych jako państwowe jednostki organizacyjne wyodrębnione pod względem prawnym, organizacyjnym i ekonomiczno-finansowym, tworzone w celu prowadzenia badań naukowych i prac badawczo-rozwojowych, których wyniki powinny znaleźć zastosowanie w określonych dziedzinach gospodarki narodowej i życia społecznego. Ustawodawca dopuszcza też /art. 2 ust. 3/ prowadzenie działalności gospodarczej lub usługowej przez jednostki badawczo-rozwojowe, zwłaszcza polegającej na produkcji aparatury i urządzeń, lecz w oczywisty sposób wyłącza ten rodzaj aktywności spod dobrodziejstw unormowań art. 18 ust. 1 uregulowaniem zawartym w ust. 2 tego przepisu. W celu ustanowienia przejrzystości w działalności jednostek badawczo-rozwojowych, a w szczególności zagwarantowania realizacji celu do jakiego zostały te podmioty przede wszystkim powołane, na podstawie delegacji wynikającej z przepisu art. 19 ustawy, rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 7 sierpnia 1991 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej jednostek badawczo-rozwojowych /Dz.U. nr 72 poz. 318/ wprowadzono dalsze uściślenia zakresu ich funkcjonowania. I tak w par. 2 in fine uregulowano źródła przychodów tych jednostek. Podstawowym źródłem przychodów jest sprzedaż prac naukowych i badawczo-rozwojowych oraz ich wyników itp. W konsekwencji w par. 4 rozporządzenia wprowadzono obowiązek wyodrębnienia w prowadzonej ewidencji działalności, o której mowa w art. 2 ust. 3 ustawy w sposób umożliwiający płacenie od tej działalności obowiązujących podatków.

Strona 1/4