Przy stosowaniu art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy /Dz.U. nr 5 poz. 23/ ograniczenie działalności zakładu pracy jest ubocznym i drugorzędnym następstwem wstrzymania robót.
Do nakazania wstrzymania robót dochodzi dlatego, że ich prowadzenie, w konkretnej, sprzecznej z wymogami prawa pracy sytuacji, zagraża życiu lub zdrowiu pracowników zatrudnionych przy tych właśnie robotach, choćby - poza tym - działalność zakładu pracy nikomu nie szkodziła, a nawet była bardzo użyteczna.
Nakazanie natomiast zakładowi pracy zaprzestania określonej działalności w rozumieniu art. 9 pkt 3 zmierza bezpośrednio do udaremnienia tej działalności - jeżeli stwarza ona zagrożenie określone bliżej w tym przepisie.
Inne są więc funkcje i cele rozważanych przypadków.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi Zespołu Opieki Zdrowotnej (...) na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy (...) w przedmiocie nakazania wstrzymania robót na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku z dnia 7 września 1983 r. SA/Gd 483/83
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę NSA OZ w Gdańsku do ponownego rozpoznania.
Inspektor Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w G. nakazem z dnia 23 lutego 1983 r. polecił "wstrzymać roboty w pracowni polimeryzacji usytuowanej w korytarzu Przychodni Rejonowej w S. ze względu na nie odpowiadające przepisom bhp warunki pracy, a także wstrzymać roboty w pomieszczeniu parafinowni zlokalizowanej w zakładzie fizykoterapii Szpitala Rejonowego w S. ze względu na nie odpowiadające przepisom bhp warunki pracy. Nakaz ten został utrzymany w mocy decyzją Okręgowego Inspektora Pracy w G. z dnia 7 kwietnia 1983 r. wskazującą w uzasadnieniu, że: "Pracownia polimeryzacji nie odpowiada wymaganiom określonym w przepisach par. 119 i par. 126 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki /Dz.U. nr 17 poz. 62/, a to ze względu na brak dostatecznej powierzchni, wystarczającego oświetlenia i skutecznej wentylacji. Pracownia parafiny również nie odpowiada wymaganiom określonym tymi przepisami. Ponadto występują w niej czynniki szkodliwe dla zdrowia, których pomiary nie zostały przeprowadzone, co stanowi naruszenie przepisów art. 215 par. 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy /Dz.U. nr 24 poz. 141 ze zm./".
Na skutek skargi Zespołu Opieki Zdrowotnej w S. Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 7 września 1983 r. stwierdził nieważność zarówno decyzji z dnia 7 kwietnia 1983 r., jak i nakazu z dnia 23 lutego 1983 r., wskazując w uzasadnieniu, co następuje: "(...) Oba organy Państwowej Inspekcji Pracy podstawę prawną dla podjętych przez siebie decyzji wyprowadzają z art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy /Dz.U. nr 6 poz. 23/. W myśl tego przepisu właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy w razie stwierdzenia naruszenia prawa pracy uprawnione są m.in. do nakazania kierownikowi zakładu pracy wstrzymania robót, gdy naruszenie powoduje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników zatrudnionych przy tych robotach. Przez wstrzymanie robót w tym znaczeniu rozumieć należy przerwanie czynności polegających na budowie, montażu, remoncie, rozbiórce obiektu budowlanego lub jego części, a także czynności mających na celu stworzenie określonej rzeczy materialnej lub wykonanie określonego dzieła. "Roboty" w tym pojęciu - to czynności zmierzające do stworzenia rzeczy nowej lub przekształcenia /zmodernizowania/, naprawienia /wyremontowania/ rzeczy już istniejącej, połączone z użyciem ludzkiej siły fizycznej, narzędzi pracy, określonego sprzętu technicznego itp. Na tym tle zauważyć należy - co w sprawie jest bezsporne - że nakaz Inspektora Pracy będący przedmiotem zaskarżenia wydany w stosunku do Zespołu Opieki Zdrowotnej w S., wykracza poza ramy wskazanego wyżej przepisu i w swej istocie jest nakazem, o jakim mowa w art. 9 pkt 3 ustawy z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy. Realizacja bowiem ujętych w tym nakazie poleceń prowadzi w konsekwencji do zaprzestania przez Przychodnię Rejonową w S. działalności leczniczej: /stomatologicznej/ w zakresie polimeryzacji oraz do zaprzestania przez Szpital Rejonowy w S. działalności w zakresie zabiegów leczniczych parafinowania świadczonych przez Zakład Fizykoterapii tej placówki służby zdrowia. Z ustaleń zawartych w protokole kontroli przeprowadzonej w dniach od 15 lutego do 4 marca 1983 r. wynika, że w obu wymienionych wyżej pracowniach stwierdzono stan, który z punktu widzenia bezpieczeństwa i higieny zatrudnionych w nich osób zagraża ich zdrowiu i że warunki te sprzeciwiają się świadczeniu wspomnianej działalności na rzecz pacjentów obu wspomnianych zakładów leczniczych. Zarówno zatem zaskarżona decyzja Okręgowego Inspektora Pracy, jak i powołany wyżej nakaz Inspektora Pracy z dnia 23 lutego 1983 r. treścią swoją wypełniają dyspozycję art. 9 pkt 3 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, powodują bowiem konieczność zaprzestania przez Przychodnię Rejonową i Szpital Rejonowy w Ś. działalności w zakresie wskazanych wyżej usług leczniczych. Podjęcie jednak decyzji wywołującej taki skutek wykraczało poza kompetencje przysługujące organom orzekającym w niniejszej sprawie w pierwszej i drugiej instancji. Stosownie bowiem do art. 15 ust. 1 powołanej ustawy organem uprawnionym do wydania nakazu, o którym mowa w art. 9 pkt 3 tej ustawy, jest wyłącznie Główny Inspektor Pracy, który nakaz taki wydaje z własnej inicjatywy lub na wniosek okręgowego inspektora pracy. W tym stanie Naczelny Sąd Administracyjny, nie wdając się w merytoryczną ocenę zasadności ustaleń poczynionych przez organy pierwszej i drugiej instancji, zmuszony jest stwierdzić, że zarówno zaskarżona decyzja Okręgowego Inspektora Pracy, jak i nakaz Inspektora Pracy z dnia 23 lutego 1983 r., podjęte zostały z naruszeniem art. 15 ust. 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, co z mocy art. 156 par. 1 pkt 1 w związku z art. 207 par. 2 Kpa, powoduje potrzebę stwierdzenia ich nieważności".