Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Teresa Zyglewska Sędziowie sędzia NSA Jerzy Stelmasiak (spr.) sędzia NSA Piotr Korzeniowski po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej A. sp. z o.o. z siedzibą w R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 21 maja 2021 r. sygn. akt II SA/Łd 111/21 w sprawie ze skargi A. sp. z o.o. z siedzibą w R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi z dnia 24 listopada 2020 r. nr [...] w przedmiocie interpretacji indywidualnej dotyczącej zakresu i sposobu stosowania przepisów ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z 21 maja 2021 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił skargę A. sp. z o.o. z siedzibą w R. (dalej: spółka) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi z 24 listopada 2020 r. w przedmiocie interpretacji indywidualnej dotyczącej zakresu i sposobu stosowania przepisów ustawy z 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz. U. z 2020 r., poz. 1903 ze zm. - dalej: ustawa o obowiązkach przedsiębiorców).
W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że decyzją z 25 czerwca 2020 r. Marszałek Województwa Łódzkiego uznał za nieprawidłowe stanowisko spółki co do zakresu i sposobu stosowania przepisów ustawy o obowiązkach przedsiębiorców. Organ stwierdził, że zgodnie z prawidłowym stanowiskiem, na spółce, jako przedsiębiorcy wprowadzającym produkty w postaci olejów smarowych w drodze wewnątrzwspólnotowego nabycia, ciążą obowiązki wynikające z ustawy o obowiązkach przedsiębiorców.
Spółka wniosła odwołanie od powyższej decyzji.
Decyzją z 24 listopada 2020 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łodzi utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.
W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wskazał, że spółka nabywa mieszaniny (oleje) [...] oraz [...] i są to składniki (półprodukty, surowce) wykorzystywane w całości w procesie produkcyjnym, które pozostają w składzie produktu końcowego. Zdaniem spółki, stosowanie tych mieszanin w ogóle nie wiąże się z powstawaniem odpadów poużytkowych (olejów odpadowych). Ewentualnym odpadem poużytkowym jest sam zużyty, wykorzystany produkt końcowy, po zakończeniu jego tzw. cyklu życia. Produkty końcowe spółki nie są objęte zakresem ustawy (nie są to oleje). Obie mieszaniny ([...]) są objęte kategorią Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) pod pozycją 19.20.29.0. Zdaniem spółki, w świetle przepisów ustawy o obowiązkach przedsiębiorców, nie każdy podmiot, który jest przedsiębiorcą i wprowadza na rynek polski produkty, które są kwalifikowane pod pozycją 19.20.29.0. jest automatycznie objęty zakresem ustawy o obowiązkach przedsiębiorców. Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców łączy dwa aspekty: wprowadzanie na rynek produktów i konieczność zagospodarowania odpadów poużytkowych, jakie powstają po wykorzystaniu tych produktów wprowadzonych na rynek. Zdaniem spółki, obowiązki wynikające z ustawy powstają tylko wtedy, gdy dany podmiot wprowadza na rynek te produkty, które są wymienione w załączniku 4a do ustawy o obowiązkach przedsiębiorców oraz, co istotne, z takiego produktu musi powstawać odpad (tzw. odpad poużytkowy), w przypadku olejów są to oleje odpadowe.
W ocenie organu odwoławczego, wykładnia przepisów ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2021 r., poz. 779 ze zm. - dalej: ustawa o odpadach) prowadzi do wniosku, że nie jest możliwa sytuacja, w której z produktu nie może powstać odpad. Z produktów wprowadzonych przez spółkę na terytorium kraju powstaną odpady (oleje odpadowe), jeśli produkt przestanie nadawać się do użytku. Ustawodawca zdefiniował produkty jako produkty zaliczone do rodzaju produktów wymienionych w załączniku nr 4a do ustawy o obowiązkach przedsiębiorców, w tym te z nich, które stanowią część składową lub przynależność produktów stanowiących przedmiot importu produktów lub wewnątrzwspólnotowego nabycia produktów (art. 2 pkt 9c ustawy o obowiązkach przedsiębiorców). Ustawodawca przesądził więc, że z produktów zaliczonych do rodzaju produktów wymienionych w załączniku nr 4a do ustawy zawsze mogą powstać odpady. Ustosunkowując się do argumentacji spółki, że takiego odpadu na rynku faktycznie nie ma (nigdy nie powstaje), organ odwoławczy wskazał, że ustawodawca uwzględniając taką możliwość nałożył na przedsiębiorców obowiązek zapewnienia odzysku, a w szczególności recyklingu, "odpadów takiego samego rodzaju jak odpady powstałe z produktów wprowadzonych" przez niego na terytorium kraju, a nie "odpadów powstałych z produktów wprowadzonych". W ocenie organu odwoławczego, ustawodawca przyjął rygorystyczna regulację w celu zapewnienia, że wprowadzony produkt (zaliczony do rodzaju produktów wymienionych w załączniku nr 4a do ustawy o obowiązkach przedsiębiorców) mogący stać się odpadem, nie pozostanie później "na rynku", lecz zostanie w odpowiedni sposób zagospodarowany. To, że producent wskazuje tylko jedno zastosowanie produktu i spółka wykorzystuje go w taki sposób, nie znaczy, że inny przedsiębiorca nie znajdzie dla niego odmiennego zastosowania. Regulacja ustawowa zapobiega właśnie takim potencjalnym sytuacjom.