Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Wojciech Jakimowicz Sędziowie sędzia NSA Mirosław Wincenciak sędzia del. WSA Ireneusz Dukiel (spr.) po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Miasta i Gminy L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 stycznia 2021 r. sygn. akt II SA/Wa 2314/20 w sprawie ze skargi Miasta i Gminy L. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody M. z dnia [...] 2020 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności zarządzenia w sprawie realizacji obowiązku szkolnego oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 28 stycznia 2021 r., sygn. akt II SA/Wa 2314/20, oddalił skargę Miasta i Gminy L. (dalej jako Gmina, skarżąca lub strona) na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody M. (dalej jako Wojewoda lub organ nadzoru) z dnia [...] 2020 r., nr [...], w przedmiocie stwierdzenia nieważność zarządzenia w sprawie realizacji obowiązku szkolnego.
Wskazany wyrok został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:
Burmistrz Miasta i Gminy L. (dalej jako Burmistrz), zarządzeniem z dnia [...] 2020 r., nr [...], wydanym na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. jedn.: Dz. U. z 2020 r., poz. 713 ze zm., dalej u.s.g.) oraz art. 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 29 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t. jedn.: Dz. U. z 2020 r., poz. 910 ze zm., dalej u.p.o.), zarządził m.in., że w związku ze złym stanem technicznym budynku Szkoły Podstawowej w S. (dalej jako Szkoła Podstawowa), obowiązek szkolny jej uczniów od dnia [...] 2020 r. będzie realizowany w budynku Zespołu Szkół w S. (dalej jako Zespół Szkół), zapewniającym uczniom bezpieczne i higieniczne warunki nauki, wychowania i opieki (§ 1), oraz że obowiązek szkolny uczniów Szkoły Podstawowej będzie realizowany na drugiej zmianie, a zajęcia będą się rozpoczynać o godzinie 15.30, bez możliwości skorzystania z posiłków (§ 2).
Wojewoda, opisanym na wstępie rozstrzygnięciem nadzorczym, działając na zasadzie art. 91 ust. 1 u.s.g., stwierdził nieważność powyższego zarządzenia Burmistrza przyjmując, że zostało ono wydane bez podstawy prawnej i z przekroczeniem ustawowych kompetencji.
Organ nadzoru w pierwszej kolejności zauważył, że żaden z przepisów powołanych w podstawie kwestionowanego zarządzenia nie zawiera samoistnego upoważnienia dla organu wykonawczego gminy do wskazania uczniom innego miejsca realizacji obowiązku szkolnego. Taką możliwość przewiduje co najwyżej art. 205 ust. 10 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 60 ze zm., dalej u.p.w.p.o.), ale dotyczy ona przypadku konkretnego ucznia, który nie ma możliwości nauki w szkole podstawowej na danym etapie kształcenia. Podane rozwiązanie stanowi jednak odstępstwo od wyrażonej w ust. 1 i ust. 4 powołanego przepisu możliwości wskazania uczniom innego miejsca realizacji obowiązku szkolnego. Została ona ponadto zarezerwowana dla organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego oraz dotyczy uczniów konkretnych oddziałów klas szkolnych, nie zaś uczniów całej szkoły i ma związek z dostosowaniem sieci placówek do wdrażanej reformy edukacji. Dodatkowo rozwiązanie powyższe powinno być podjęte w trybie właściwym dla ustalenia planu sieci publicznych szkół podstawowych na terenie gminy. Warunki te nie zostały spełnione w niniejszej sprawie. Stąd też - w ocenie Wojewody - brak było przepisu prawa materialnego, który dawałby podstawę do wydania przez Burmistrza zarządzenia wskazującego uczniom miejsce realizacji obowiązku szkolnego w placówce innej niż obwodowa.