Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Olga Żurawska - Matusiak Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk (spr.) Sędzia NSA Mirosław Wincenciak Protokolant: starszy asystent sędziego Katarzyna Tomiło - Nawrocka po rozpoznaniu w dniu 7 lipca 2022 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 lutego 2019 r. sygn. akt IV SA/Wa 2001/18 w sprawie ze skargi D. F. na czynność Marszałka Sejmu z dnia 10 maja 2018 r. w przedmiocie odmowy wstępu na posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Marszałka Sejmu na rzecz D. F. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 12 lutego 2019r. sygn. akt IV SA/Wa 2001/18 po rozpoznaniu sprawy ze skargi D. F. na czynność Marszałka Sejmu z 10 maja 2018 r. w przedmiocie odmowy wstępu na posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, na podstawie art. 146 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.) zwanej dalej "p.p.s.a." stwierdził bezskuteczność zaskarżonej czynności (pkt 1) oraz zasądził od Kancelarii Sejmu na rzecz D. F. kwotę 680 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego (pkt 2).
W uzasadnieniu wyroku Sąd pierwszej instancji wskazał, że przedmiotem skargi jest czynność Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w postaci odmowy wstępu na posiedzenie Sejmu, mające miejsce 10 maja 2018 r. Czynność ta nastąpiła przez odmowę wydania skarżącemu jednorazowej przepustki w celu wejścia na teren Sejmu RP. Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ww. czynność spełnia przesłanki czynności z zakresu administracji publicznej, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Prawo wstępu na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów ma źródło w art. 61 Konstytucji RP. Jego realizacja następuje na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 3 oraz art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001r. nr 112, poz.1198 ze zm.) zwanej dalej "u.d.i.p."
W ocenie Sądu skarżący prawidłowo wskazał jako organ Marszałka Sejmu. Ograniczenie wydawania przepustek (zawieszenie wydawania jednorazowych kart wstępu) jest dokonywane przez Komendanta Straży Marszałkowskiej, który zgodnie orzecznictwem NSA nie jest organem administracji publicznej. Jednocześnie zaskarżona czynność stanowiła realizację § 6 pkt 4 zarządzenia nr 1 Marszałka Sejmu z 9 stycznia 2008 r. w sprawie wstępu do budynków pozostających w zarządzie Kancelarii Sejmu oraz wstępu i wjazdu na tereny pozostające w zarządzie Kancelarii Sejmu. Zatem Komendant Straży Marszałkowskiej jest wyłącznie wykonawcą zarządzenia wydanego przez Marszałka Sejmu.
W dalszej kolejności Sąd uznał, że dostęp do informacji publicznej jest samoistnym, konstytucyjnym prawem podmiotowym. Jego ograniczenie, zgodnie z art. 31 Konstytucji RP, może być ustanawiane tylko pod warunkiem: zachowania ustawowej formy ograniczenia, zaistnienia w państwie demokratycznym konieczności wprowadzenia ograniczenia, funkcjonalnego związku ograniczenia z realizacją wskazanych w art. 31 ust. 3 Konstytucji wartości oraz przy założeniu zakazu naruszenia istoty danego prawa lub wolności. Powyższe ustalenia doprowadziły WSA w Warszawie do wniosku, że pozbawienie skarżącego konstytucyjnie chronionego prawa wstępu na posiedzenie Sejmu nie miało wymaganej podstawy prawnej. Podstawy tej nie stanowił art. 246 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa (Dz. U. z 2018 r. poz. 138 ze zm.) zwanej dalej "ustawą o SOP", który nie wprowadza ani wprost, ani w sposób dorozumiany ograniczeń dających podstawę prawną zaskarżonej czynności. Takiej podstawy prawnej nie mógł także stanowić § 6 pkt 4 zarządzenia nr 1 Marszałka Sejmu z 9 stycznia 2008 r. Zarządzenie to zostało bowiem podjęte na podstawie Regulaminu Sejmu, niemającego rangi ustawowej. W konsekwencji ani Regulamin Sejmu, ani zarządzenie Marszałka Sejmu nie mogą ustanawiać ograniczeń prawa wstępu na posiedzenie Sejmu.