Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Krzysztof Winiarski, Sędzia NSA Dominik Gajewski, Sędzia WSA (del.) Wojciech Stachurski (sprawozdawca), Protokolant Piotr Stępień, po rozpoznaniu w dniu 25 sierpnia 2021 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 23 listopada 2020 r. sygn. akt I SA/Gl 1090/20 w sprawie ze skargi P. [...] sp. z o.o. z siedzibą w B. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach z dnia 23 listopada 2018 r. nr [...] w przedmiocie egzekucji świadczeń pieniężnych oddala skargę kasacyjną.
1. Wyrok sądu pierwszej instancji.
Wyrokiem z 23 listopada 2020 r., I SA/Gl 1090/20, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uchylił postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach z 23 listopada 2018 r., nr [...], wydane wobec P. Sp. z o. o. w B. (dalej jako: "Spółka") w przedmiocie odmowy uwzględnienia sprzeciwu w sprawie zagrożenia ujawnieniem należności w Rejestrze Należności Publicznoprawnych.
Z uzasadnienia wyroku wynika, że pismem z 17 lipca 2018 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. zawiadomił Spółkę o zagrożeniu ujawnieniem w Rejestrze Należności Publicznoprawnych należności w podatku dochodowym od osób prawnych za 2005 i 2007 r., a także podatku od towarów i usług za I i IV kwartał 2005 r. oraz za okres od I do IV kwartału 2006 r. Pismem z 2 sierpnia 2018 r. pełnomocnik Spółki złożył do organu sprzeciw, w którym podniósł zarzut przedawnienia wskazanych zobowiązań podatkowych na podstawie art. 59 § 1 pkt 9 w związku z art. 70 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm., dalej: "o.p."). Postanowieniem z 14 września 2018 r. organ pierwszej instancji odmówił uwzględnienia sprzeciwu, a postanowienie to utrzymał w mocy Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Katowicach. W ocenie organu odwoławczego, zobowiązania Spółki w podatku od towarów i usług za I i IV kwartał 2005 r. oraz za okres od I do IV kwartału 2006 r., jak również w podatku dochodowym od osób prawnych za 2005 r. i 2007 r. wraz z odsetkami nie uległy przedawnieniu. Organ powołał się na zawieszenie biegu terminu przedawniania tych zobowiązań w związku z wszczęciem postępowania karnego skarbowego, a także na zabezpieczenie ich hipoteką przymusową. Zobowiązania te nie są przedawnione i podlegają ujawnieniu w Rejestrze Należności Publicznoprawnych na podstawie art. 18b § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2020 r., poz. 1427 z późn. zm., dalej jako: "u.p.e.a."). Wyrokiem z 18 czerwca 2019 r., I SA/Gl 84/19, WSA w Gliwicach uchylił postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach z 23 listopada 2018 r. Zdaniem sądu, błędny jest pogląd organu, że sam fakt zabezpieczenia należności pieniężnych przez ustanowienie hipoteki, pozwala na nieuwzględnienie zarzutu przedawnienia przez odwołanie się do art. 70 § 8 o.p. W sprawie należało uwzględnić wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 października 2013 r., SK 40/12, który dotyczy normy prawnej wynikającej z art. 70 § 6 o.p. w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2002 r., ale potwierdza także niekonstytucyjność normy wynikającej z art. 70 § 8 o.p. Wyrokiem z 7 maja 2020 r., II FSK 2762/19, Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok WSA w Gliwicach i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. NSA stwierdził, że sąd pierwszej instancji nie rozpatrzył sprawy z uwzględnieniem wszystkich przesłanek uzasadniających lub tamujących prawo ujawnienia w rejestrze należności z tytułu wskazanych w zawiadomieniu o zagrożeniu ujawnieniem w rejestrze należności podatkowych. Orzekanie o ich istnieniu lub nieistnieniu nie może się ograniczać wyłącznie do apriorycznego stwierdzenia o przedawnieniu zobowiązań podatkowych z powołaniem się na wyrok TK w sprawie SK 40/12.