Ani art. 163 Kpa ani par. 7 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 maja 1990 r. w sprawie zwolnienia od podatków obrotowego i dochodowego podatników osiągających przychody z niektórych rodzajów nowo uruchomionej działalności gospodarczej /Dz.U. nr 35 poz. 203/ nie stwarzają podstawy do uchylenia ostatecznej decyzji administracyjnej.
Uchylenie ostatecznej decyzji administracyjnej bez zachowania odpowiedniego trybu przez organ pierwszej instancji stanowi rażące naruszenie prawa /art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa/, a może być także kwalifikowane według podstawy nieważności decyzji, o której mowa w art. 156 par. 1 pkt 1 Kpa, skoro organem właściwym do stwierdzenia nieważności decyzji w trybie nadzoru byłaby Izba Skarbowa a nie Urząd Skarbowy /art. 157 par. 1 Kpa/.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) na decyzję Izby Skarbowej (...) w przedmiocie zwolnienia od podatków obrotowego i dochodowego na skutek rewizji nadzwyczajnej Rzecznika Praw Obywatelskich (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 lutego 1992 r. III SA 1276/91
uchyla zaskarżony wyrok i stwierdza nieważność decyzji Izby Skarbowej (...) oraz poprzedzającej ją decyzji Urzędu Skarbowego (...).
Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł w dniu 26 sierpnia 1992 r. rewizję nadzwyczajną od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 lutego 1992 r. III SA 1276/91 w sprawie ze skargi Elżbiety G. na decyzję Izby Skarbowej w S. z dnia 3 sierpnia 1991 r. (...), utrzymującą w mocy decyzję Urzędu Skarbowego w S. z 14 czerwca 1991 r., (...), którą organ ten uchylił własną prawomocną decyzję z 7 marca 1991 r. w przedmiocie zwolnienia Elżbiety G. od podatków obrotowego i dochodowego.
Wyrokowi temu Rzecznik Praw Obywatelskich zarzucił rażące naruszenie art. 207 par. 3 i art. 156 par. 1 pkt 1 Kpa oraz wyrażonej w art. 67 ust. 2 Konstytucji RP zasady równości obywateli wobec prawa, wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu.
Stan faktyczny sprawy przystawiał się następująco:
Z dniem 31 maja 1990 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 maja 1990 r. w sprawie zwolnienia od podatków obrotowego i dochodowego podatników osiągających przychody z niektórych rodzajów nowo uruchomionej działalności gospodarczej /Dz. U. nr 35 poz. 203/. Rozporządzenie to określało szereg różnorodnych warunków przedmiotowych, podmiotowych i organizacyjnych, od których spełnienia uzależnione było powstanie prawa do przewidzianych w nim zwolnień /m.in. przepis par. 2 ust. 1 pkt 2 tego rozporządzenia wykluczył uzyskanie zwolnienia przez podatników, którzy w okresie ostatnich trzech lat wykonywali określone w par. 1 rodzaje działalności na podstawie umowy agencyjnej lub zlecenia/.
Według par. 6 ust. 2 tego rozporządzenia decyzję o zwolnieniu od podatków wydawał urząd skarbowy na pisemny wniosek podatnika, zgłaszany przed rozpoczęciem działalności, zawierający oświadczenie wnioskodawcy, iż spełnia on określone dla danego rodzaju działalności warunki do zwolnienia.
Z kolei w par. 7 rozporządzenia określone zostały enumeratywnie wypadki, w których podatnik traci prawo do zwolnienia, w szczególności zaś ust. 4 tego przepisu stanowił, iż "podatnik, który wprowadził w błąd urząd skarbowy co do spełnienia warunków, od których uzależnione jest zwolnienie od podatków, traci prawo do tego zwolnienia za cały okres działalności".
Elżbieta G. wystąpiła 20 grudnia 1991 r. do Urzędu Skarbowego w Skierniewicach z wnioskiem o zwolnienie od podatku obrotowego i dochodowego na podstawie wyżej wskazanego rozporządzenia.
We wniosku zainteresowana podała m.in., że działalność kolportażową i handlową artykułami przemysłowymi uruchamia w lokalu wydzierżawionym przez nią od RSW "Prasa-Książka-Ruch", a dotychczas prowadziła w tym lokalu działalność na zasadzie umowy o pracę".
Urząd Skarbowy w Skierniewicach decyzją z 7 marca 1991 r. zwolnił Elżbietę G. od podatków obrotowego i dochodowego i decyzja ta - wobec jej niezaskarżenia - uprawomocniła się.