W świetle art. 105 par. 1 Kpa nie jest dopuszczalne umorzenie postępowania w sprawie umorzenia zaległości odsetek, jeżeli w trakcie toczącego się postępowania należność z tego tytułu została wyegzekwowana w trybie postępowania egzekucyjnego w administracji poprzez pobranie odpowiedniej kwoty z rachunku bankowego podatnika.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi Fabryki Mebli (...) na decyzję Izby Skarbowej (...) w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie z wniosku o umorzenie zaległych odsetek, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 lutego 1995 r. III SA 931/94
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę NSA w Warszawie do ponownego rozpoznania.
Fabryka Mebli w L. - Oddział S.P. Ltd pismem z dnia 18 marca 1994 r. zwróciła się do Urzędu Skarbowego w I. o umorzenie odsetek powstałych w wyniku nie uiszczonego w terminie podatku od towarów i usług za okres od sierpnia do października 1993 r. w kwocie 408.962.000 zł. Wniosek wpłynął do tegoż Urzędu w dniu 22 marca 1994 r.
Decyzją z dnia 30 kwietnia 1994 r. (...) Urząd Skarbowy w I. umorzył postępowanie w tej sprawie jako bezprzedmiotowe, wskazując jako podstawę rozstrzygnięcia art. 105 par. 1 Kpa. W uzasadnieniu decyzji podano, że tytuł wykonawczy na kwotę zaległych odsetek wystawiono w dniu 22 marca 1994 r., a konto zajęto w dniu 23 marca 1994 r., na które w dniu 24 marca 1994 r. wpłynęła kwota 408.962.000 zł. Tym samym w dniu podjęcia decyzji zaległość podatkowa nie istniała, co spowodowało umorzenie postępowania jako bezprzedmiotowego. W ocenie organu podatkowego pierwszej instancji umorzenie odsetek nie byłoby uzasadnione, gdyż w niniejszej sprawie zaległości powstały z winy podatnika, który błędnie deklarował kwoty do wypłaty albo do zwrotu, a następnie je korygował, a ponadto sytuacja finansowa podatnika w dacie rozpatrywania wniosku nie uzasadniała jego pozytywnego rozpatrzenia na podstawie art. 31 ustawy z dnia 31 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. 1993 nr 108 poz. 486 ze zm./.
Izba Skarbowa w O., po rozpatrzeniu odwołania strony, decyzją z dnia 27 lipca 1994 r. (...) utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu organ odwoławczy podzielił argumentację prawną zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Wskazał ponadto, że ze względu na konstrukcję podatku od towarów i usług różnica podatku nie jest klasyczną nadpłatą podatku w rozumieniu art. 29 ustawy o zobowiązaniach podatkowych. Do nie zwróconej w terminie różnicy podatku VAT, zgodnie z gramatyczną wykładnią art. 27 ustawy o podatku od towarów i usług, stosuje się jedynie tę część art. 29 ustawy o zobowiązaniach podatkowych, która odnosi się do oprocentowania zwróconych w terminie nadpłat podatku. Natomiast różnica między podatkiem wyliczonym a należnym, która może być przedmiotem bezpośredniego zwrotu, nie stanowi nadpłaty podatku VAT w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o zobowiązaniach podatkowych.
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 21 lutego 1995 r. (...) skargę Fabryki Mebli w L. - Oddział S.P. Ltd. oddalił. W ocenie Sądu, w postępowaniu prowadzonym na podstawie art. 31 ust. 1 ustawy o zobowiązaniach podatkowych nie ma miejsca dla podnoszenia okoliczności prowadzących do kwestionowania samego wymiaru podatku, gdyż tego rodzaju okoliczności należy podnosić w postępowaniu wymiarowym. Sąd wskazał, że jednym ze sposobów zapłacenia podatku, o czym mowa w art. 26 tej ustawy, jest jego wyegzekwowanie w drodze postępowania egzekucyjnego w administracji, a ponadto organ orzekający w przedmiocie umorzenia zaległości podatkowych /odsetek za zwłokę/ może merytorycznie wypowiadać się w tej kwestii jedynie wtedy, gdy zaległość istnieje w chwili podjęcia decyzji.