W miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy niedopuszczalna jest zmiana przeznaczenia gruntów na cele nierolnicze, zezwalająca na lokalizację obiektów obsługi ruchu turystycznego i komunikacyjnego przy wszystkich drogach publicznych, w miejscach bliżej nie oznaczonych, bez uwzględnienia obowiązujących zasad ochrony gruntów rolnych i leśnych, nawet pod warunkiem uzyskania zgody właściwego organu administracji rządowej.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi Wojewody (...) na uchwałę Rady Miasta (...) w przedmiocie zmiany Miejscowego Planu Ogólnego Zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy (...) na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy w Lublinie z dnia 17 grudnia 1993 r. SA/Lu 533/93
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę NSA OZ w Lublinie do ponownego rozpoznania.
W uchwale (...) Rady Miejskiej w N. z dnia 30 września 1992 r. w sprawie zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy N. /pkt II. 4 załącznika nr 2/ postanowiono, że: "Dopuszcza się lokalizację obiektów ruchu turystycznego oraz komunikacji /motele, zajazdy turystyczne, parkingi przydrożne, stacje paliw, itp./ przy wszystkich drogach publicznych. Warunkiem lokalizacji tych obiektów na podstawie ustaleń ogólnych planu jest uzyskanie pozytywnych uzgodnień i warunków Okręgowej Dyrekcji Dróg Publicznych w L., Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej. W przypadku sytuowania obiektów jak w pkt 3 i 4 na gruntach użytkowanych rolniczo wymagane jest uzyskanie zgody właściwego organu administracji rządowej na przeznaczenie gruntów na cele nierolnicze".
Powołana część uchwały Rady Miejskiej w N. została zaskarżona przez Wojewodę T. do Naczelnego Sądu Administracyjnego z zarzutami rażącego naruszenia art. 7 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych /Dz.U. nr 11 poz. 79 ze zm./ oraz art. 18 ustawy z dnia 12 lipca 1984 r. o planowaniu przestrzennym /t.j. Dz.U. 1989 nr 17 poz. 99 ze zm./, przez dopuszczenie lokalizacji inwestycji nierolniczych na gruntach rolnych bez przeprowadzenia wymaganego postępowania w przedmiocie zgody Właściwych organów na zmianę przeznaczenia gruntów. Wojewoda T. w swej skardze wskazywał ponadto, że istotną wadliwością zaskarżonej uchwały jest brak konkretyzacji terenów, które mogą być przeznaczone na wskazane inwestycje, co musi powodować negatywne konsekwencje w realizowaniu takiego planu, ale także osłabia prawa właścicieli tych terenów.
Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Lublinie wyrokiem z dnia 17 grudnia 1993 r. (...) oddalił skargę. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego zasada uzyskania zgody Właściwych organów na zmianę przeznaczenia gruntów już w toku przygotowywania planu przestrzennego nie ma zastosowania do przedmiotowego przypadku, w którym kwestionowana w skardze część opisowa planu /ogólny tekst planu/ nie dotyczy ściśle określonych terenów, czyli nie została skonkretyzowana w części graficznej /rysunku/ tego planu. Ponadto Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że zaskarżona uchwała odpowiada stanowisku Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki a stanowisku Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, które zostało wyrażone w oficjalnym opracowaniu tego Ministerstwa jako "Zalecony zakres ustaleń i tryb aktualizacji miejscowego planu zagospodarowania" oraz bezpośrednio, co do przygotowywanego przedmiotowego planu przestrzennego, w piśmie z dnia 31 sierpnia 1992 r. (...) adresowanym do Wojewódzkiego Biura Planowania Przestrzennego w T.
Minister Sprawiedliwości w rewizji nadzwyczajnej od ww. wyroku zarzucił rażące na ruszenie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych w związku z przepisami art. 26, art. 27, art. 33, art. 43 ust. 1 i art. 46 ustawy z dnia 12 lipca 1984 r, o planowaniu przestrzennym oraz art. 3 Prawa budowlanego, a także przepisów art. 17 ust. 3 w związku z art. 1 pkt 25 lit. "f" ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw /Dz.U. nr 34 poz. 198 ze zm./ oraz art. 18 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./. Według Ministra Sprawiedliwości, zgodnie z przepisami art. 26 i 27 ustawy o planowaniu przestrzennym, plan miejscowy /zarówno ogólny, jak i szczegółowy/ powinien zapewnić koordynację różnych czynników związanych z wykorzystaniem przestrzeni na cele inwestycyjne, inne gospodarcze, społeczne itp. Trudno zapewnić tę koordynację nie znając, przy opracowywaniu planu, przeznaczenia znacznej części terenów przewidzianych do objęcia planem. W planie miejscowym, w którym generalnie dopuszcza się realizację różnych obiektów obsługi ruchu turystycznego i komunikacji w bliżej nie określonych miejscach, z jednym w praktyce w ogóle nie dokonuje się przeznaczenia terenów pod tego rodzaju budownictwo, a jedynie tworzy możliwość wykorzystania terenów przy drogach publicznych pod wymienione budownictwo. Zatem dopuszczenie lokalizowania różnego rodzaju inwestycji na terenach dobieranych nie według kryteriów planowania przestrzennego /art. 1, art. 3, art. 5 ustawy o planowaniu przestrzennym/, lecz według zainteresowań inwestorów i akceptacji organów wskazanych w treści ustaleń planu miejscowego, wyrażonej pod kątem ich zakresu właściwości, koliduje z ustawowo określoną rolą i zasadami planów miejscowych. Ponadto Minister Sprawiedliwości podkreślił, że plan miejscowy m.in. kształtuje treść prawa własności przez określenie jego społeczno-gospodarczego przeznaczenia /art. 140 kodeksu cywilnego/. Jest to aktualne jedynie wtedy, gdy plan miejscowy swoimi powszechnie obowiązującymi na obszarze gminy ustaleniami określa przeznaczenie danego terenu i warunki jego wykorzystania.