Z dniem 1 marca 1983 r., tzn. z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 3 grudnia 1982 r. o zmianie ustawy - Prawo lokalowe /Dz.U. nr 37 poz. 244/, mieszkania w zakładowych domach mieszkalnych zakładów transportu kolejowego stały się mieszkaniami funkcyjnymi /art. 67 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. - Prawo lokalowe - Dz.U. 1983 nr 11 poz. 55/.
Opróżnienie takiego mieszkania następuje w trybie określonym w art. 59 i art. 60 lub art. 61 ust. 2 prawa lokalowego.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) na decyzję ostateczną Północnej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych (...) w przedmiocie opróżnienia mieszkania funkcyjnego na skutek rewizji nadzwyczajnej Prokuratora Generalnego PRL (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku z dnia 28 czerwca 1984 r. SA/Gd 458/84
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje NSA OZ w Gdańsku do ponownego rozpoznania.
Naczelnik Oddziału Budynków Polskich Kolei Państwowych w G. decyzją z dnia 14 października 1983 r. nakazał Karolinie M. opróżnienie lokalu nr 1a w zakładowym domu mieszkalnym PKP przy ulicy G. w G., składającego się z jednego pokoju o powierzchni 18,60 m2, kuchni, łazienki i werandy.
Naczelny Dyrektor Północnej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w G. decyzją z dnia 6 marca 1984 r. utrzymał w mocy decyzję naczelnika Oddziału Budynków PKP w G.
Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku, po rozpatrzeniu skargi Karoliny M. wyrokiem z dnia 28 czerwca 1984 r. stwierdził natomiast nieważność obu decyzji wymienionych organów kolejowych.
Z przytoczonych w wyroku motywów wynika, że zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego lokal mieszkalny nr 1a w zakładowym domu Polskich Kolei Państwowych przy ulicy G. 42 w G. nie jest mieszkaniem funkcyjnym w rozumieniu prawa lokalowego. Lokal ten decyzją Oddziału Drogowego PKP w G. z dnia 18 czerwca 1964 r. oddany został bowiem w najem Irenie K. /babcia skarżącej/ jako lokal zastępczy, w zamian za mieszkanie służbowe zajmowane uprzednio przez jej męża Leopolda K. Skoro zaś w dniu 1 sierpnia 1974 r., w którym weszła w życie ustawa z 10 kwietnia 1974 r. - Prawo lokalowe /Dz.U. nr 14 poz. 48 ze zm./, lokal ten nie spełniał wymagań mieszkania funkcyjnego w rozumieniu art. 46 i art. 47 tej ustawy, nie stał się on mieszkaniem funkcyjnym z mocy ustawy i podlega przepisom o szczególnym trybie najmu.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego został zaskarżony rewizją nadzwyczajną Prokuratora Generalnego PRL. Rewizja ta oparta na zarzucie rażącego naruszenia prawa, a mianowicie art. 67 ust. 2 prawa lokalowego - ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. /Dz.U. 1983 nr 11 poz. 55/ oraz art. 207 par. 3 Kpa zawiera wniosek o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i oddalenie skargi.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Mieszkanie położone w G. przy ulicy G. 42 m. 1a, którego dotyczy postępowanie administracyjne oraz wyrok naczelnego Sądu Administracyjnego, znajduje się w zakładowym domu mieszkalnym zakładów transportu kolejowego. Uprzednio, tzn. do dnia 2 września 1982 r., lokal ten był zajmowany przez Irenę K., która zmarła. Przed Sądem Rejonowym w Gdańsku toczy się postępowanie z powództwa Karoliny M. o ustalenie, iż wstąpiła w stosunek najmu po zmarłym najemcy /art. 691 Kc/.
Zgodnie z dyspozycją art. 67 ust. 2 prawa lokalowego w brzmieniu nadanym temu przepisowi przez ustawę z dnia 3 grudnia 1982 r. o zmianie ustawy prawo lokalowe, która to ustawa /nowela/ weszła w życie z dniem 1 marca 1983 r., mieszkania w zakładowych domach mieszkalnych m.in. zakładów transportu kolejowego są mieszkaniami funkcyjnymi, chociażby nie odpowiadały warunkom określonym w art. 50 i art. 51 prawa lokalowego i mogą być przydzielane pracownikom tych zakładów bez względu na charakter wykonywanej pracy. Oznacza to, że mieszkanie, o które chodzi w sprawie, było zarówno w dacie wszczęcia postępowania zmierzającego do jego opróżnienia przez Karolinę M., tzn. w dniu 27 września 1983 r., a tym więcej w chwili orzekania przez Naczelny Sąd Administracyjny, mieszkaniem funkcyjnym w rozumieniu art. 67 ust. 2 prawa lokalowego. Odmienny pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego w tej mierze, a mianowicie, iż wspominane mieszkanie nie ma charakteru mieszkania funkcyjnego, nie znajduje oparcia i jest błędny. Wprawdzie istotnie przed dniem 1 marca 1983 r., tzn. przez wejściem w życie ustawy z dnia 3 grudnia 1982 r. o zmianie prawa lokalowego, mieszkanie to nie miało charakteru mieszkania funkcyjnego, jednakże postępowanie o opróżnieniu tego lokalu zostało wszczęte w chwili, gdy z mocy prawa lokal ten uzyskał status mieszkania funkcyjnego /art. 67 ust. 2 prawa lokalowego/.