1. Charakter prawny wypłaty oprocentowania z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej członkom spółdzielni określają przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze /Dz.U. nr 30 poz. 210 ze zm., obecnie t.j. Dz.U. 1995 nr 54 poz. 288/.
Skoro przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 80 poz. 350 ze zm./ nie wyjaśniają pojęcia "nadwyżka bilansowa", to organy podatkowe przy wykładni przepisów tej ustawy nie mogą pomijać przepisów Prawa spółdzielczego, a tym bardziej ustalać znaczenia tego pojęcia w sposób sprzeczny z przepisami tego Prawa. Narusza dyrektywy wykładni systemowej uznanie, że pojęcie "nadwyżka bilansowa" mogłoby mieć inne znaczenie w przepisach podatkowych, niż ustalone przepisami Prawa spółdzielczego.
2. Udział w części nadwyżki bilansowej przeznaczonej do podziału między członków niezależnie od ich wkładu pracy nie może być uznany za wynagrodzenie ze spółdzielczego stosunku pracy w rozumieniu art. 31 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Powyższy udział w części nadwyżki bilansowej podlega jednak podatkowi dochodowemu od osób fizycznych jako stanowiący inny dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi Spółdzielni (...) na decyzję Izby Skarbowej (...) w przedmiocie ustalenia zryczałtowanego podatku dochodowego na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu z dnia 17 października 1995 r. SA/Wr 2422/94
uchyla zaskarżony wyrok i decyzję organu I instancji.
Urząd Skarbowy w K.-K. decyzją z dnia 31 marca 1994 r. (...) ustalił Spółdzielni I. w K.-K. zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych za 1992 r. w kwocie 1.087.782.000 zł. W ocenie Urzędu Skarbowego wypłaty gotówkowe z tytułu oprocentowania udziałów członkowskich w wysokości 3.950.619.500 zł i kwoty z tytułu oprocentowania udziałów członkowskich przypisane do stanu udziałów w wysokości 1.488.295.824 zł, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 i art. 17 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 80 poz. 350 ze zm./, stanowią przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Przepis art. 38 ust. 2 tej ustawy nie ma zastosowania w sprawie, bowiem stosuje się go do zakładów pracy zobowiązanych do pobierania i przekazywania zaliczek na podatek dochodowy osób uzyskujących wynagrodzenie między innymi ze spółdzielczego stosunku pracy, nie zaś dochodów, których podstawą uzyskania jest tytuł prawny w postaci udziałów.
Izba Skarbowa w O. decyzją z dnia 3 września 1994 r. (...) po rozpatrzeniu odwołania Spółdzielni I. uchyliła zaskarżoną decyzję w części i obniżyła kwotę podatku z 1.087.782.000 zł do 790.122.000 zł. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że nie stanowią udziału w zyskach osób prawnych tylko te wypłaty i świadczenia dokonywane przez Spółdzielnię, które wynikają ze spółdzielczego stosunku pracy nawet wtedy, gdy na ten cel przeznaczono kwoty z podziału czystej nadwyżki. Należy do nich kwota 1.488.295.824 zł stanowiąca przychód ze spółdzielczego stosunku pracy, gdyż podziału tej kwoty dokonano z uwzględnieniem wkładu pracy członków, przyjmując za podstawę osiągnięte roczne wynagrodzenie uzyskane z tytułu pracy. Należny z tego tytułu podatek dochodowy podlega przekazaniu na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Natomiast kwota 3.950.619.500 zł, której podziału dokonano w zależności od wysokości wniesionego udziału i niezależnie od wykonywanej pracy stanowi przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych i podlega opodatkowaniu stosownie do art. 30 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podatek ten podlega odprowadzeniu na rachunek właściwego urzędu skarbowego. W ocenie organu odwoławczego przepis art. 52 ust. 2 pkt a tej ustawy nie ma zastosowania w sprawie, bowiem datę uzyskania przychodu przez podatnika stanowi dzień, od którego następuje wypłata wydzielonej kwoty lub przeznaczenie jej na fundusz udziałowy. Tymczasem z akt sprawy wynika, że przychód nastąpił w 1992 r., a zatem pod rządami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W skardze wniesionej do Naczelnego Sądu Administracyjnego Spółdzielnia I. domagała się uchylenia zaskarżonej decyzji Izby Skarbowej podnosząc, że cechy oprocentowania udziałów przesądzają o konieczności ich kwalifikowania jako części wynagrodzenia z tytułu spółdzielczego stosunku pracy.