Sprawa ze skargi na decyzję Izby Skarbowej (...) w przedmiocie wymiaru podatku od spadków i darowizn na skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego (...) od wyroku NSA Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu SA/Wr 678/84~ uchyla zaskarżony wyrok oraz poprzedzające go decyzje (...).
Tezy

Przy ustalaniu uprawnień do ulg w zakresie podatku od spadków i darowizn, określonych w art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn /Dz.U. nr 45 poz. 207/, istotne jest porównanie składu masy majątkowej podatnika przed nabyciem spadku lub darowizny oraz masy majątkowej nabytej w drodze dziedziczenia lub darowizny.

Jeżeli podatnik nie jest właścicielem budynku mieszkalnego /budynku stanowiącego odrębną nieruchomość/, nie dysponuje spółdzielczym prawem do lokalu lub nie jest najemcą lokalu na podstawie decyzji administracyjnej, a w drodze dziedziczenia lub darowizny nabywa dwa budynki mieszkalne, dwa lokale stanowiące odrębne nieruchomości albo objęte spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu, to skorzystanie z ulgi przewidzianej w art. 16 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, uzależnione jest od złożenia przez spadkobiercę lub obdarowanego oświadczenia, że co najmniej 5 lat od daty powstania obowiązku podatkowego będzie zamieszkiwać w nabytym budynku lub lokalu.

Ulga ta dotyczy tylko tego budynku lub lokalu, w którym podatnik zamieszka.

Sentencja

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) na decyzję Izby Skarbowej (...) w przedmiocie wymiaru podatku od spadków i darowizn na skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu z dnia 28 listopada 1984 r. SA/Wr 678/84

uchyla zaskarżony wyrok oraz poprzedzające go decyzje (...).

Uzasadnienie strona 1/3

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do ustalenia właściwej wykładni art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn /Dz.U. nr 45 poz. 207/. Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość lub budynku mieszkalnego, nabytego w drodze spadku lub darowizny:

- przez osoby zaliczone do I grupy podatkowej, do łącznej wysokości 900.000 zł /obecnie - pod rządem rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 lutego 1985 r. - Dz.U. nr 9 poz. 33 - do kwoty 1.000 000 zł/

- przez osoby zaliczone do II grupy podatkowej, do łącznej wysokości 600.000 zł /aktualnie 720.000 zł/

- przez osoby zaliczone do III i IV grupy podatkowej, sprawujące przez co najmniej 2 lata opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą (...), do łącznej wysokości 600.000 zł /aktualnie 720.000 zł/

- przez pozostałe osoby zaliczone do III grupy podatkowej do łącznej wysokości 300.000 zł /aktualnie 360.000/.

Skorzystanie z powyższych ulg uzależnione zostało nadto od spełnienia przez osoby zainteresowane wymogów określonych w art. 16 ust. 2 wyżej cytowanej ustawy. Przepis ten wskazuje dwie przesłanki, których łączne spełnienie decyduje o przyznaniu ulgi. Po pierwsze, spadkobierca lub obdarowany:

- nie może być właścicielem innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, zaś będąc nim przeniesie własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych albo Państwa

- nie może być najemcą lokalu na podstawie decyzji administracyjnej, a będąc nim pozostawi lokal do dyspozycji organu administracyjnego.

Po drugie, spadkobierca lub obdarowany złoży oświadczenie, że co najmniej przez 5 lat od daty powstania obowiązku podatkowego będzie zamieszkiwać w nabytym budynku lub lokalu.

W celu wyjaśnienia, czy osoba zainteresowana spełnia zatem przesłanki niezbędne do skorzystania z ulgi określonej w art. 16 ust. 1 powołanej ustawy, należy:

- ustalić, jaki był stan majątkowy zainteresowanego przed nabyciem spadku /co następuje z chwilą śmierci spadkodawcy - art. 924 i art. 925 Kc/ i majątek uzyskany w wyniku dziedziczenia względnie przed i po zawarciu umowy darowizny

- ustalić, czy spadkobierca lub obdarowany złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 16 ust. 2 ustawy.

Jeżeli zatem zostanie ustalone, że podatnik przed nabyciem spadku lub zawarciu umowy darowizny jest właścicielem budynku mieszkalnego /lokalu stanowiącego odrębną własność/, dysponuje lokalem spółdzielczym lub jest najemcą lokalu na podstawie decyzji administracyjnej, a następnie w wyniku dziedziczenia lub umowy darowizny nabycia budynek mieszkalny, lokal stanowiący odrębną nieruchomość lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, to skorzystanie z ulgi określonej w art. 16 ust. 1 ustawy, uzależnione jest od:

- zbycia posiadanego już budynku lub lokalu stanowiącego odrębną własność na rzecz zstępnych lub Państwa przekazania spółdzielczego prawa do lokalu na rzecz zstępnych lub pozostawienia lokalu do dyspozycji spółdzielni pozostawienia lokalu, którego był najemcą na podstawie decyzji administracyjnej - do dyspozycji organu administracji państwowej

Strona 1/3