Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) na decyzję Dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej (...) Urzędu Wojewódzkiego (...) w przedmiocie uchylenia decyzji o przydziale lokalu użytkowego i umorzeniu postępowania organu I instancji na skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu z dnia 28 listopada 1989 r. SA/Wr 670/89
uchyla zaskarżony wyrok w punkcie I w części dotyczącej umorzenia postępowania organu I instancji i w tym zakresie skargę oddala.
Przepisy prawa lokalowego obowiązujące w dacie orzekania przez Naczelny Sąd Administracyjny stanowiły w art. 29 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. - Prawo lokalowe /t.j. Dz.U. 1987 nr 30 poz. 165 ze zm./ o wyłączeniu spod działania przepisów o najmie lokali na podstawie decyzji administracyjnych "lokali w budynkach zarządzanych lub użytkowanych przez jednostki gospodarki uspołecznionej" /brzmienie przepisu ustalone w art. 11 pkt 2a ustawy z dnia 24 lutego 1989 r. o niektórych warunkach konsolidacji gospodarki narodowej oraz o zmianie niektórych ustaw - Dz.U. nr 10 poz. 57/.
Z mocy art. 2 ust. 2 pkt 1 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych i zakresie działania podległych mu organów /Dz.U. nr 38 poz. 172 ze zm./ jednostki Straży Pożarnych podlegały Ministrowi Spraw Wewnętrznych.
Przepisy prawa lokalowego i ustawy o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych nie pozostawiają żadnych wątpliwości co do tego, że lokale biurowe będące w budynku znajdującym się w zarządzie Wojewódzkiej Komendy Straży Pożarnych nie mogły być najmowane w drodze decyzji administracyjnych, bo były one wyłączone w pełnym zakresie spod przepisów o szczególnym trybie najmu.
Przepisy kodeksu postępowania administracyjnego dotyczące odwołania zawierają wyraźne preferencje dla merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy przez organ odwoławczy.
Widać to jasno z treści art. 138 par. 1 pkt 2 in fine, który w przypadku uchylenia decyzji organu pierwszej instancji wprost stanowi o umorzeniu postępowania w pierwszej instancji /typowa kasacja/, i z porównania tego przepisu z art. 138 par. 2, w którym kasacja połączona z przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania przez organ pierwszej instancji jest obwarowana szczególnymi przesłankami.
Stosownie do art. 105 par. 1 Kpa umorzenie postępowania ma miejsce w przypadku bezprzedmiotowości postępowania, a z bezprzedmiotowością tego postępowania mamy do czynienia wówczas, gdy zgasł przedmiot, nie ma już przedmiotu rozstrzygnięcia albo gdy nie ma podstawy prawnej do rozstrzygnięcia co do istoty sprawy.
W sprawie rozpatrywanej przez organ odwoławczy prawnie nie istniał przedmiot, o którego przeznaczeniu można byłoby rozstrzygnąć decyzją administracyjną - lokal użytkowy będący w budynku zarządzanym przez Wojewódzką Komendę Straży Pożarnych nie był poddany szczególnemu trybowi najmu, co przeoczył organ pierwszej instancji.
Nie było więc nie tylko potrzeby, ale również nie było podstawy prawnej możliwości prowadzenia czynności postępowania administracyjnego w celu wyjaśnienia stanu faktycznego w tym przypadku, bo nie była spełniona przesłanka z art. 1 par. 1 pkt 1 Kpa - nie było indywidualnej sprawy należącej do właściwości organów administracyjnych, którą rozstrzyga się w drodze decyzji.