Sprawa ze skargi na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji o wymiarze cła na skutek rewizji nadzwyczajnej Rzecznika Praw Obywatelskich (...) od wyroku NSA w Warszawie V SA 831/93~ uchyla zaskarżony wyrok oraz decyzję Prezesa (...).
Tezy

1. O rażącym naruszeniu prawa w rozumieniu art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa nie decyduje ani oczywistość naruszenia prawa, ani charakter przepisu, jaki został naruszony, ani też tylko racje ekonomiczne lub gospodarcze, jeżeli jedna z tych okoliczności stanowić miałaby wyłączną przesłankę przemawiającą za nieważnością decyzji administracyjnej.

2. Zastosowanie niewłaściwej stawki celnej, wynikłe z błędu funkcjonariusza, nie może być identyfikowane z rażącym naruszeniem prawa.

Sentencja

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa Handlowego (...) na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji o wymiarze cła na skutek rewizji nadzwyczajnej Rzecznika Praw Obywatelskich (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 sierpnia 1993 r. V SA 831/93

uchyla zaskarżony wyrok oraz decyzję Prezesa (...).

Uzasadnienie strona 1/4

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł 15.2.1994 r. rewizję nadzwyczajną od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 19.8.1993 r. (...) w sprawie ze skargi Przedsiębiorstwa Handlowego "B." na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł z 31.I.1993 r. (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji o wymiarze cła.

Powyższemu wyrokowi zarzucił rażące naruszenie prawa przez: niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu administracyjnym /art. 368 pkt 1 Kpc, przez naruszenie zasad tego postępowania zawartego w art. 7, 9 i art. 16 par. 1 w zw. z art. 156 par. 1/, sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału /art. 368 pkt 4 Kpc/, wnosząc w konsekwencji o jego uchylenie, a także o uchylenie decyzji Prezesa Głównego Urzędu Ceł z 29.1.1993 r. (...).

Stan faktyczny sprawy przedstawiał się następująco:

Decyzją z 29.1.1993 r. (...) Prezes Głównego Urzędu Ceł stwierdził, na zasadzie art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa nieważność decyzji Dyrektora Urzędu Celnego w W. o wymiarze cła od sprowadzonego przez PHU "B." z zagranicy oleju sojowego, słonecznikowego, kukurydzianego i arachidowego oraz zarządził dokonanie przez Dyrektora Urzędu Celnego w trybie art. 23 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. - Prawo celne /Dz.U. nr 75 poz. 445 ze zm./ ponownego wymiaru cła według zgłoszenia celnego z 30.12.1991 r. (...), zgodnie z par. 1 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 lipca 1991 r. o zawieszeniu do 31.12.1991 r. pobierania ceł od niektórych towarów /Dz.U. nr 67 poz. 289/.

W uzasadnieniu organ II instancji przyjął, że decyzją I instancji wymierzono cło, stosując nieprawidłowe kody ze stawką celną 10 procent, zamiast prawidłowych kodów ze stawką celną 30 procent.

Rozpatrując skargę na tę decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł, Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 19 sierpnia 1993 r. skargę oddalił.

W uzasadnieniu wyroku NSA nawiązał do swojego orzecznictwa, według którego zastosowanie nieprawidłowej stawki celnej, a w konsekwencji wymierzenie i pobieranie nieprawidłowego cła może być uznane za rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa uzasadniające stwierdzenie nieważności decyzji o wymiarze cła. Nie ustosunkował się jednak zdaniem rewidującego do tego, iż w zaskarżonej decyzji /str. 1 in fine/ niewłaściwe /zdaniem organu celnego/ zastosowanie taryfy było następstwem błędu popełnionego przez organ celny.

Stwierdził natomiast, iż w postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji nie rozstrzyga się problemu winy, tzn. tego czy zaistnienie przesłanek wymienionych w art. 156 par. 1 Kpa nastąpiło w wyniku nieprawidłowego działania organu czy strony. Zdaniem rewidującego, problem ten jednakże ma istotne znaczenie w postępowaniu odszkodowawczym w świetle art. 160 par. 1 Kpa.

Wyrok zdaniem Rzecznika rażąco narusza prawo, w szczególności zasady wynikające z art. 7 i art. 9 oraz art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa.

Jedną z zasad ogólnych postępowania administracyjnego jest wyrażona w art. 16 par. 1 /zdanie 1/ zasada niewzruszalności decyzji administracyjnych. Zgodnie z art. 16 par. 1 /zdanie 2/ tegoż kodeksu, uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej, stwierdzenie jej nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach enumeratywnie wymienionych w kodeksie postępowania administracyjnego. Z wyjątkowego charakteru art. 16 par. 1 Kpa wynika, że przepisy Kpa dopuszczające wzruszenie decyzji ostatecznej, w tym zwłaszcza przepisy o nieważności, nie mogą być w żadnym przypadku interpretowane rozszerzająco.

Strona 1/4