Skarga (...) na decyzję Wojewody (...) w przedmiocie ustalenia kandydata na nabywcę nieruchomości rolnej na skutek rewizji nadzwyczajnej Prokuratora Generalnego PRL od wyroku NSA Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku SA/Gd 628/82~ uchyla zaskarżony wyrok oraz decyzję Wojewody (...) i decyzję Naczelnika Gminy (...).
Tezy

Decyzja w przedmiocie ustalenia kandydatów na nabywców nieruchomości rolnej /par. 13 ust. 1 pkt 3 zarządzenia Ministra Rolnictwa z dnia 25 lipca 1979 r w sprawie cen, warunków i trybu sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych - M.P. nr 19 poz. 114/ wydana po wejściu w życie ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie ustawy - kodeks cywilny oraz uchylenie ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych /Dz.U. nr 11 poz. 81/ to jest od dnia 6 kwietnia 1982 r. - powinna uwzględniać treść art. 160 par. 1 Kc w brzmieniu znowelizowanym.

Artykuł 160 par. 1 pkt 1 Kc obejmuje także osobę, która w dniu 6 kwietnia 1982 r. stale pracowałaby w gospodarstwie rolnym bezpośrednio przy produkcji rolnej, gdyby nie stała temu na przeszkodzie okoliczność, za którą nie ponosi ona odpowiedzialności.

Sentencja

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu (...) ze skargi (...) na decyzję Wojewody (...) w przedmiocie ustalenia kandydata na nabywcę nieruchomości rolnej na skutek rewizji nadzwyczajnej Prokuratora Generalnego PRL od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku z dnia 2 grudnia 1982 r. SA/Gd 628/82

uchyla zaskarżony wyrok oraz decyzję Wojewody (...) i decyzję Naczelnika Gminy (...).

Uzasadnienie strona 1/2

Stosownie do notatki służbowej z dnia 15 maja 1982 r. właściciel gospodarstwa rolnego wydzierżawił w 1959 r. Władysławowi N. budynki oraz 2 ha gruntu. W 1963 r. wspomniane gospodarstwo zostało przejęte na rzecz Skarbu Państwa. W 1978 r. Władysław N. nabył na własność działkę siedliskową o obszarze 900 m2 wraz z budynkami. Co się tyczy gruntu, to od 1959 r. Władysław N. dzierżawił działkę oznaczoną obecnie nr 192. W szczególności ze Skarbem Państwa zawarł on w dniu 30 listopada 1971 r. umowę dzierżawy gruntu o obszarze 1,14 ha na okres 10 lat z zastrzeżeniem, że z dniem 1 września 1981 r. umowa ta wygasa, oraz w dniu 20 października 1979 r. - umowę dzierżawy działki nr 192 o obszarze 1,05 ha na okres 2 lat, również z przytoczonym zastrzeżeniem.

W dniu 25 sierpnia 1981 r. Władysław N. zwrócił się do Urzędu Gminy z wnioskiem o przedłużenie umowy dzierżawy dotychczas używanego gruntu, ale z pisma z dnia 12 października 1981 r. uzyskał informację, że działka nr 192 o obszarze 1,05 ha została przeznaczona do sprzedaży. W dniu 10 listopada 1981 r. wystąpił więc z wnioskiem o zezwolenie mu na nabycie tej działki.

Decyzją z dnia 3 czerwca 1982 r. Naczelnik Gminy ustalił, że Edwin G. jest nabywcą działki nr 192/2 o obszarze 1,02 ha, oraz odmówił Władysławowi N. sprzedaży tej działki, a tę decyzję Wojewoda utrzymał w mocy decyzją z dnia 30 czerwca 1982 r. Według uzasadnienia obu decyzji Władysław N. nie ma kwalifikacji rolniczych, a od ich posiadania jest uzależnione nabycie własności wymienionej działki.

Wyrokiem z dnia 2 grudnia 1982 r. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę Władysława N. na decyzję Wojewody.

Od tego wyroku Prokurator Generalny wniósł rewizję nadzwyczajną w dniu 22 sierpnia 1983 r.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Artykuł 160 par. 1 Kc stanowi, że własność nieruchomości rolnej lub jej części może być przeniesiona na rzecz osoby fizycznej tylko wtedy, gdy nabywca ma kwalifikacje do prowadzenia gospodarstwa rolnego. Jednakże z dniem 6 kwietnia 1982 r. weszła w życie ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (...) /Dz.U. nr 11 poz. 81/, która artykułowi 160 par. 1 Kc nadała następujące brzmienie: "Własność nieruchomości rolnej lub jej części może być przeniesiona na rzecz osoby fizycznej tylko wtedy, gdy nabywca: 1/ stale pracuje w jakimkolwiek gospodarstwie rolnym bezpośrednio przy produkcji rolnej albo 2/ ma kwalifikacje do prowadzenia gospodarstwa rolnego".

W myśl art. 2 par. 2 powołanej ustawy z dnia 26 marca 1982 r. do przeniesienia własności nieruchomości rolnej stosuje się przepisy obowiązujące w dacie tego zdarzenia.

Przeniesienie własności nieruchomości następuje z chwilą zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. W sprawie zdarzeniem w rozumieniu art. 2 par. 2 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. będzie zawarcie w formie aktu notarialnego umowy sprzedaży nieruchomości rolnej obejmującej działkę nr 192/2 o obszarze 1,02 ha. Ponieważ do tego zdarzenia dojdzie po dniu 6 kwietnia 1982 r., do sprzedaży wymienionej nieruchomości będą stosowały się przepisy obowiązującego w dacie zdarzenia, a zatem w szczególności art. 160 par. 1 Kc w brzmieniu znowelizowanym. W konsekwencji również decyzja co do ustalenia kandydatów na nabywców nieruchomości rolnej /par. 13 ust. 1 pkt 3 zarządzenia Ministra Rolnictwa z dnia 25 lipca 1979 r. w sprawie cen, warunków i trybu sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych - M.P. nr 19 poz. 114/, wydana po wejściu w życie ustawy z dnia 26 marca 1982 r., bo dnia 6 kwietnia 1982 r., powinna uwzględniać treść art. 160 par. 1 Kc w brzmieniu znowelizowanym.

Strona 1/2