Wniosek Stefana D. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w S. o składki na ubezpieczenie społeczne, na skutek kasacji organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w G. (...) - uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Apelacyjnemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w G. do ponownego rozpoznania.
Tezy

Po wejściu w życie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ w dalszym ciągu w zakresie odpowiedzialności z tytułu zaległości składkowych powstałych przed dniem 1 stycznia 1998 r. stosuje się ustawę z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /t.j. Dz.U. 1993 nr 108 poz. 486 ze zm./.

Sentencja

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2001 r. sprawy z wniosku Stefana D. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w S. o składki na ubezpieczenie społeczne, na skutek kasacji organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w G. z dnia 29 grudnia 1999 r. (...) - uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Apelacyjnemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w G. do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie strona 1/5

Wyrokiem z dnia 29 grudnia 1999 r. Sąd Apelacyjny w G. - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił wyrok Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w K. oraz poprzedzającą go decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - Oddział w S. w ten sposób, że ustalił, iż wnioskodawca Stefan D. nie ma obowiązku uiszczenia zaległych składek żony Krystyny D. za okres od stycznia 1996 r. do grudnia 1997 r.

Decyzją z dnia 7 sierpnia 1998 r. organ rentowy obciążył Stefana D. obowiązkiem uiszczenia kwoty 6.425,90 zł tytułem nieopłaconych przez żonę Krystynę D. składek na ubezpieczenie społeczne z uzasadnieniem, że małżonek osoby obowiązanej do uiszczenia składek na ubezpieczenie społeczne odpowiada solidarnie z tą osobą za zaległości składkowe. Sąd Okręgowy oddalając odwołanie Stefana D. od wymienionej decyzji przyjął, że do zaległości z tytułu nieuiszczonych składek na ubezpieczenie społeczne powstałych pod rządem ustawy o zobowiązaniach podatkowych, stosuje się nadal przepisy tej ustawy, również po wejściu w życie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926/. Wynika to z art. 332 tej ustawy, który stanowi, że do odpowiedzialności osób trzecich, o których mowa w ustawie o zobowiązaniach podatkowych z tytułu zaległości powstałych przed dniem jej wejścia w życie, stosuje się przepisy ustawy o zobowiązaniach podatkowych.

Zobowiązania Krystyny D. z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne powstały przed dniem wejścia w życie ustawy Ordynacja podatkowa, a zatem do odpowiedzialności osób trzecich za te zobowiązania stosować należy przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /t.j. Dz.U. 1993 nr 108 poz. 486 ze zm./. Pomiędzy stronami jest bezsporne, że Krystyna D., prowadząc działalność gospodarczą w okresie od stycznia 1996 r. do grudnia 1997 r., nie opłaciła składek na ubezpieczenie społeczne w kwocie 6.425,90 zł oraz że małżeństwo Krystyny i Stefana D. w dalszym ciągu trwa. Zgodnie z art. 41 powołanej ustawy małżonek podatnika odpowiada solidarnie z podatnikiem za jego zaległości podatkowe powstałe w czasie trwania małżeństwa. W myśl art. 40 ust. 2 ustawy osoba trzecia, w tym małżonek, może wystąpić z wnioskiem o odstąpienie od obciążania jej odpowiedzialnością za zaległości podatnika z uwagi na zasady współżycia społecznego. Odstąpienie od orzeczenia odpowiedzialności małżonka osoby zobowiązanej do zapłaty składek na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy o zobowiązaniach podatkowych może - zdaniem Sądu Okręgowego - nastąpić w sytuacji wyjątkowej, uzasadnionej szczególnie dramatyczną sytuacją osobistą lub finansową. Nie może być tak, że małżonek przez wiele lat nie reaguje skutecznie na ewentualną nieudolność osoby prowadzącej działalność gospodarczą, a wręcz przeciwnie, działalność tę częściowo finansuje /w tym czasie małżonkowie gromadzą majątek wspólny/, a następnie, gdy dochodzi do powstania zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie, powołuje się na fakt rzekomej separacji, chcąc uniknąć egzekucji z tego majątku wspólnego. Zdaniem Sądu Okręgowego, nie ma podstaw do zastosowania art. 40 ust. 2 ustawy o zobowiązaniach podatkowych i odstąpienia od orzeczenia odpowiedzialności ubezpieczonego za zobowiązania zainteresowanej Krystyny D. z uwagi na zasady współżycia społecznego.

Strona 1/5