Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Góraj, Sędzia WSA Łukasz Krzycki (spr.), Asesor WSA Karolina Kisielewicz, , po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 20 maja 2020 r. sprawy ze skargi B. N. na bezczynność Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia [...] września 2017 r. o wyłączenie stosowania przepisów 1. zobowiązuje Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji do rozpatrzenia wniosku skarżącej B. N. z dnia [...] września 2017 r. w terminie 30 dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy; 1. stwierdza, że bezczynność organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; 2. przyznaje B. N. od Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji sumę pieniężną w kwocie 850 zł (słownie: osiemset pięćdziesiąt złotych); 3. wymierza Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji grzywnę w wysokości 1700 zł (słownie: tysiąc siedemset złotych); 4. zasądza od Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na rzecz skarżącej B. N. kwotę 497 (słownie: czterysta dziewięćdziesiąt siedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Skarżąca, zwana dalej "Wnioskodawcą", reprezentowana przez pełnomocnika - radcę prawnego, zarzuciła organowi administracji bezczynność przy rozpatrywaniu jej podania z [...] września 2017 r., złożonego na podstawie art. 8a ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (obecnie opubl. w Dz.U. z 2019 r. poz. 288), zwanej dalej "ustawą zaopatrzeniową".
W skardze wniesiono o:
- stwierdzenie, że wobec Wnioskodawcy nie ma zastosowania art. 15c, 22a i 24 a ustawy zaopatrzeniowej; ewentualnie zobowiązanie organu do rozpoznania wniosku w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia wyroku wydanego w niniejszej sprawie,
- stwierdzenie, że bezczynność organu miała charakter rażącego naruszenia prawa,
- zasądzenie od organu na rzecz Wnioskodawcy kwoty pieniężnej w wysokości 1000 zł,
- zasądzenie od organu na rzecz Wnioskodawcy zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych powiększonych o opłatę skarbową od pełnomocnictwa.
Uzasadniając skargę wskazano m.in.:
- pismem z [...] października 2017 r. organ poinformował Wnioskodawcę, że rozpatrzenie jego sprawy nastąpi do [...] czerwca 2018 r. z uwagi na konieczność zebrania materiału dowodowego; termin ten przedłużono - pismem z [...] sierpnia 2018 r. - do [...] października 2018 r.,
- Wnioskodawca [...] lutego 2020 r. skierował do organu ponaglenie,
- do dnia złożenia skargi do Sądu (datowana [...] lutego 2020 r.) wniosku nie rozpatrzono,
- niniejsza sprawa - przyjmując nawet, że ma charakter szczególnie skomplikowanej i wymagającej postępowania wyjaśniającego - powinna być rozstrzygnięta w terminie 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania; tymczasem postępowanie administracyjne trwa już ponad 24 miesięcy,
- efektem bezczynności organu jest to, że przez cały powyższy okres Wnioskodawcy wypłacane jest świadczenie w mniejszej wysokości; w sprawie wciąż nie ma konkretnego rozstrzygnięcia; Wnioskodawca nie otrzymał także informacji o planowanym terminie jej zakończenia; organ natomiast podejmuje czynności w kilkumiesięcznych odstępach czasu,
- przedmiotowe postępowanie dotyczy zabezpieczenia społecznego Wnioskodawcy; stanowi ono jedno z podstawowych uprawnień zapewnionych w art. 67 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.).
W odpowiedzi na skargę organ administracji wniósł o jej oddalenie. W uzasadnieniu wskazano, jakie czynności musiał podjąć organ wobec złożenia wniosku, w myśl art. 8a ust. 1 ustawy zaopatrzeniowej. Odnosząc się do zarzutu bezczynności wskazano m.in.:
- do organu wpłynęła znaczna ilość spraw (na dzień sporządzenia odpowiedzi na skargę - około 4 900) skierowanych na podstawie art. 8a ustawy zaopatrzeniowej; Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w wyroku z 27 października 2016 r. (sygn. akt I SAB/Wa 1262/16, opubl. LEX nr 2158457, dostępny na stronie internetowej orzeczenia.nsa.gov.pl/cbo/query - w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych, zwanej dalej "CBOSA") wskazał: "Okoliczności, jak znaczna ilość spraw, jakie przed wniesieniem odwołania wpłynęły do organu i ograniczony zasób kadrowy komórki merytorycznej urzędu obsługującego organ odpowiedzialnej za ich załatwienie, nie uwalniają od zarzutu bezczynności. Sposób organizacji pracy i wykorzystania kadr nie są bowiem okolicznościami zwalniającymi organ od obowiązku respektowania terminów określonych przepisami procedury administracyjnej. Niemniej są one czynnikami obiektywnie weryfikowalnymi, które powinny być uwzględniane przy ocenie charakteru zaistniałej bezczynności"; Sąd ten podniósł też: "Dokonując oceny charakteru zaistniałej zwłoki w załatwieniu sprawy stwierdzić trzeba, że nie była ona efektem rażącego naruszenia zasad ogólnych postępowania administracyjnego. Z takim bowiem charakterem bezczynności mamy do czynienia wówczas, gdy w zwłoce organów czynnikiem determinującym jej powstanie jest swoista "zła wola" organu, a więc celowe i intencjonalne działanie ukierunkowane na odsunięcie w czasie załatwienia sprawy, mimo braku obiektywnie weryfikowalnych przeszkód uniemożliwiających zakończenie postępowania",