Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Drzazga Sędziowie Sędzia WSA Elwira Brychcy (spr.) Asesor WSA Jan Szuma po rozpoznaniu w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 23 listopada 2017 r. sprawy ze skargi M. G. na bezczynność Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej I. stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności, II. stwierdza, że bezczynność postępowania nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, III. w pozostałej części skargę oddala, IV. zasądza od Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego na rzecz skarżącego kwotę [...] zł ([...] złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Wnioskiem z dnia 5 kwietnia 2017 r. M. G. wystąpił do Wojewody W. o udostępnienie informacji obejmujących następujące dane:
1. Ile zostało odnotowanych niepożądanych odczynów poszczepiennych w Urzędzie Wojewódzkim oraz w całej Polsce dotyczących szczepień przeciwko błonicy i tężcowi;
2. Jaki charakter miały odnotowane niepożądane odczyny poszczepienne (ilość i rodzaje)?
3. Czy zostały odnotowane przypadki śmiertelne?
4. Z jakiej statystyki wynikają dane, którymi dysponuje Wojewoda?
5. Od którego roku dane te są gromadzone?
6. Czy w innych krajach Unii Europejskiej szczepienia, do których wzywa Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w S. mają charakter obowiązkowy?
7. Czy w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej w roku 2004 i obowiązującą zasadą swobody przepływu osób Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w S. odnotował epidemie chorób, co do których w krajach Unii Europejskiej szczepienia są dobrowolne?
8. Czy wystosowując pismo przymuszające do szczepienia Wojewoda jest świadomy ilości powikłań poszczepiennych nieodnotowanych, a który to problem zauważa prof. A. Z., prof. J. W., dr H. C. oraz dr P. G.?
9. Czy organowi jest znane orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w kwestii obowiązku szczepień wskazujące, że przymus stanowi naruszenie art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności?
10. Czy jest organowi wiadomo, czy w związku działalnością Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. została już skierowana skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka?
Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny odpowiadając w dniu [...] maja 2017 roku (15 maja 2017 roku - doręczenie wnioskodawcy) na pismo przekazane przez Wojewodę W. w dniu [...] kwietnia 2017 r., dotyczące wniosku o udostępnienie informacji na temat liczby odnotowanych Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych (NOP) oraz szczepień ochronnych odpowiedział, iż wszystkie informacje dotyczące szczepień ochronnych m.in. w zakresie zgłoszonych NOP-ów w poszczególnych latach znajdują się na stronie internetowej Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-Państwowego Zakładu Higieny http://www.pzh.gov.pl/ w zakładce: epimeld (Meldunki Epidemiologiczne) pod hasłem Biuletyn "Szczepienia Ochronne w Polsce".
W kwestii danych statystycznych poinformował, że wynikają one m.in. z Programu Badań Statystyki Publicznej, który ustalany jest co roku przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia oraz wytycznych Głównego Inspektora Sanitarnego i Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny (NIZP-PZH).
Przytoczył też treść art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2016r., poz. 1866 ze zm.) oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Wyjaśnił, że wykonanie obowiązku wynikającego z ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2016 r., poz. 1866 ze zm.) z mocy prawa zabezpieczone jest przymusem administracyjnym oraz odpowiedzialnością regulowaną przepisami ustawy z 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2013 r., poz. 482 ze zm.). Podniósł też, że zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z 2015r. poz. 1412 ze zm.) jednym z zadań właściwego PPIS jest sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego, prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych, a także prowadzenie działalności oświatowo-zdrowotnej. Dodał, że nałożenie przez ustawodawcę powszechnego obowiązku poddawania się szczepieniom ochronnym przeciw wybranym chorobom zakaźnym zapewnia odpowiednio wysoki odsetek osób poddających się szczepieniom i skutecznie zmniejsza ryzyko epidemicznego szerzenia się chorób zakaźnych w populacji oraz zmniejsza społeczne skutki związane z ciężkimi zdrowotnymi następstwami chorób zakaźnych (w wyniku powikłań). W. poziom zaszczepienia populacji, sięgający 95-98 % sprawia, że również osoby nieuodpornione, które nie mogą być poddane szczepieniu (wskutek ciężkich chorób stwierdzonych przez lekarza), korzystają z ochrony jaką daje istnienie powszechnych programów obowiązkowych szczepień ochronnych jak również zapobiega epidemicznemu szerzeniu się chorób. Od chwili wprowadzenia szczepień ochronnych w Polsce w latach 90- tych odnotowywany jest stopniowy spadek zachorowań na wzw typu B. Dylematy dotyczące szczepień ochronnych oraz ryzyka powikłań po nich może rozwiać lektura pozycji pt. "Wakcynologia" wydanie II z 2007 r. pod redakcją W. Magdzika, D. Naruszewicz-Lesiuk, A. Zielińskiego oraz innych autorów - najwybitniejszych specjalistów w dziedzinie wakcynologii w Polsce. Cennym źródłem wiedzy jest także strona internetowa NIZP-PZH, zredagowana we współpracy ze specjalistami w dziedzinie szczepień ochronnych z Polskiego Towarzystwa Wakcynologii. Dalej organ podkreślił bezpieczeństwo stosowania szczepionek. W Polsce nadzór nad jakością szczepionek sprawuje Zakład Badania Surowic i Szczepionek NIZP-PZH prowadząc coroczną kontrolę jakości i bezpieczeństwa szczepionek znajdujących się w obrocie na zlecenie Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego. System kontroli bezpieczeństwa szczepionek, oprócz badań laboratoryjnych, badań przedklinicznych, badań klinicznych II i III fazy, obejmuje monitorowanie niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP). Przeanalizowane dane dostępne są na stronie NIZP-PZH w biuletynie "Szczepienia Ochronne w Polsce". Stosowane na świecie i w Polsce systemy kontroli bezpieczeństwa szczepionek zgodne z aktualną wiedzą i wymaganiami, stanowią podstawę do stwierdzenia, że monitorowanie szczepionek pod kątem niepożądanych odczynów poszczepiennych stanowi gwarancję bezpieczeństwa ich stosowania.