Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Piotr Chybicki Sędziowie Sędzia WSA Marzenna Glabas Sędzia WSA Tadeusz Lipiński (spr.) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 4 stycznia 2022 r. sprawy ze skargi A. K. na bezczynność Marszałka Województwa w wydaniu zaświadczenia 1/ zobowiązuje Marszałka Województwa do rozpoznania wniosku skarżącego z "[...]"; 2/ stwierdza, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3/ nie przyznaje skarżącemu sumy pieniężnej; 4/ zasądza od Marszałka Województwa na rzecz skarżącego A. K. kwotę 100 zł (sto złotych), tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego. WSA/wyr.1a - sentencja wyroku (tryb uproszczony)
A.K. (dalej: "skarżący"), zwrócił się do Marszałka Województwa [...] (dalej: "Marszałek Województwa") o wydanie zaświadczenia o treści: "W wyniku niezgodnych ze stanem faktycznym i prawnym, danych zamieszczonych w ewidencji gruntów i budynków (EGiB), działka oznaczona [...] należącą do wnioskującego, pozbawiona została trwale dostępu do drogi publicznej". Skarżący wniósł ponadto o wyjaśnienie sprawy, wszczęcie postępowania administracyjnego w celu przywrócenia stanu prawnego zgodnego ze stanem faktycznym, spowodowanego m. in. przez zmianę danych w ewidencji gruntów i budynków, a także o zawiadomienia organów ścigania w przypadku stwierdzenia przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków funkcjonariusza publicznego.
W uzasadnieniu wniosku podał, że ma mocy przepisów prawa niemieckiego (niemiecki kodeks cywilny "Biirgerliches Gesetzbuch"), właściciel działki [...] miał w 1920 r. zagwarantowany dostęp do drogi publicznej, lecz z nieznanych skarżącemu powodów nieruchomość ta została pozbawiona dostępu do drogi publicznej w wyniku wydania decyzji o podziale nieruchomości i ujawnieniu tego stanu w Państwowej Ewidencji Gruntów i Budynków oraz w ww. księdze wieczystej. Podał, że działka nr [...] jest w trwałym zarządzie Marszałka Województwa, a w ewidencji urządzeń melioracyjnych występuje jako Kanał [...] i zaliczony został do śródlądowych wód płynących. W konsekwencji, zgodnie z art. 216 ust. 2 ustawy z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 624 z późn. zm.), działka ta nie podlega obrotowi cywilnoprawnemu, w tym nie można na niej ustanowić ograniczonego prawa rzeczowego, w związku z czym zabudowane działki skarżącego zostały trwale pozbawione prawnego dostępu do drogi. Skarżący stwierdził, że wbrew zapisom w ww. ewidencjach, kanał ten jest terenem rolnym, po części ornym i zalesionym, a nie "wodami płynącymi". Skarżący nie ma obecnie wydzielonej geodezyjnie drogi i prawa uzgodnień zjazdu z drogi powiatowej, a także nie może przenieść własności nieruchomości. W piśmie przewodnim, do którego załączony został wniosek, skarżący zażądał, aby korespondencję w tej sprawie kierować za pomocą środków komunikacji elektronicznej, zgodnie z art. 391 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735, z późn. zm.), dalej: "k.p.a.".
W piśmie z 12 października 2021 r. Marszałek Województwa wyjaśnił, że nie jest organem władnym do opiniowania i badania błędów w księgach wieczystych nieruchomości, gdyż kwestie te reguluje ustawa z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece. Stosunki dotyczące gospodarki wodnej między stronami reguluje obecnie ustawa z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r., poz. 624, z późn. zm.). Wadliwość wpisów w księgach wieczystych nieruchomości, po zbadaniu przez biegłych sądowych w aktach księgi wieczystej, podejmuje na drodze sądowej właściwy sąd, w zależności od położenia nieruchomości i zawartej w niej sprawy. Wyjaśnił ponadto, że działka nr [...] była w trwałym zarządzie Marszałka Województwa do 31 grudnia 2017 r. Zaznaczył, że od 1 stycznia 2018 r. gospodarkę wodną prowadzą Wody Polskie, w tym przypadku - Zarząd Zlewni. Marszałek Województwa stwierdził, że nie jest stroną w sprawie, a żądanie wydania zaświadczenia o wskazanej treści jest niezgodne z obowiązującymi przepisami. Decyzja Starosty [...] r., wskazana w ww. księdze wieczystej, została wydana na podstawie obowiązującego wówczas art. 217 ust. 1 i 2 Prawa wodnego z 18 lipca 2001 r. Marszałek Województwa, mając na względzie dobro sprawy, wymienił urzędy i instytucje właściwe do załatwienia sprawy, to jest: Zarząd Zlewni[...], Starostę[...], Sąd Rejonowy VI Wydział Ksiąg Wieczystych[...], Wójta Gminy [...], Archiwum Państwowe [...], Agencję Nieruchomości Rolnych (KOWR) [...], Wojewodę [...], a w zakresie spraw z okresu przedwojennego odesłał do archiwów w Niemczech.