Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Bursa Sędziowie WSA Piotr Fronc (spr.) WSA Sebastian Pietrzyk po rozpoznaniu w dniu 11 października 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi P. D. w przedmiocie bezczynności Rzecznika Dyscyplinarnego Krakowskiej Izby Adwokackiej w zakresie udzielenia informacji publicznej na wniosek z dnia 27 grudnia 2021r. I. zobowiązuje Rzecznika Dyscyplinarego Krakowskiej Izby Adwokackiej do wydania aktu lub dokonania czynności w przedmiocie wniosku skarżącego P. D. o udzielenie informacji publicznej z dnia 27 grudnia 2021r. w terminie 14 dni; II. stwierdza, iż Rzecznik Dyscyplinarny Krakowskiej Izby Adwokackiej dopuścił się bezczynności; III. stwierdza, iż bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; IV. zasądza od Rzecznika Dyscyplinarnego Krakowskiej Izby Adwokackiej na rzecz skarżącego P. D. kwotę 100zł ( sto złotych ) tytułem zwrotu kosztów postępowania.
P. D. pismem z dnia 15 marca 2022r. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na bezczynność organu - Rzecznika Dyscyplinarnego Krakowskiej Izby Adwokackiej w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej.
Skarżący zarzucił naruszenie:
1) art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. w zakresie, w jakim przepis ten stanowi podstawę prawa do uzyskiwania informacji publicznej poprzez błędne zastosowanie, polegające na nieudostępnieniu informacji publicznej na wniosek,
2) art. 10 ust. 1 w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej w zakresie, w jakim z przepisów tych wynika, że informacja nieudostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej jest udostępniana na wniosek bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku poprzez brak zastosowania, polegający na niezrealizowaniu wniosku o udostępnienie informacji publicznej.
Wobec powyższego Skarżący wniósł o zobowiązanie organu do załatwienia wniosku.
W uzasadnieniu skargi podniósł, iż pismem złożonym w dn. 27 grudnia 2021 r. za pomocą poczty elektronicznej zwrócił się wnioskiem w trybie informacji publicznej do Rzecznika Dyscyplinarnego Krakowskiej Izby Adwokackiej. Rzecznik po upływie terminu i dopiero w dn. 9 lutego 2022 r. odpowiedział na powyższy wniosek, ale nie udostępnił żądanych informacji wobec czego w termin do udostępnienia przedmiotowej informacji publicznej upłynął, zgodnie z art. 13 ust. 1 UDIP, po 14 dniach od złożenia wniosku. Skarżący podniósł, iż nie zgadza się z takim sposobem załatwienia sprawy przez Rzecznika, który taką odpowiedzią i w dodatku nie wydaniem decyzji o odmowie udostępnienia informacji świadomie narusza ustawę. Rzecznik wprawdzie odpowiedział pismem, ale nie wydał decyzji odmawiającej udzielenia informacji. Odmowa udzielenia informacji wydana być musi w formie decyzji, od której przysługuje zażalenie. Jeżeli decyzja nie została wydana, to stanowi to naruszenie ustawy. Każdy wniosek o udostępnienie informacji publicznej powinien być załatwiony bądź przez udostępnienie informacji (czynność materialnotechniczna), a w przypadku gdy istnieją ku temu podstawy prawne przez odmowę udostępnienia, która przybiera formę decyzji administracyjnej.
Skarżący wskazał, iż żądana informacja publiczna dotyczyła kwestii zawodowych i dyscyplinarnych wskazanego we wniosku adwokata. Adwokat jako osoba zaufania publicznego podczas i w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych, korzysta z ochrony prawnej, podobnie jak sędzia i prokurator, bowiem jest funkcjonariuszem publicznym . Dlatego też adwokat jako osoba wykonująca zawód zaufania publicznego i korzystająca w związku z jego wykonywaniem z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym, realizuje funkcje i zadania publiczne. Odpowiedzialność dyscyplinarna jest formą odpowiedzialności karnej, a skoro tak, to sprawowanie władzy dyscyplinarnej przez organ samorządu zawodowego jest formą wykonywania władzy publicznej i w konsekwencji żądane informacje są informacją publiczną. Skarżący podniósł, iż jako Obywatel RP ma prawo wiedzieć, jak wyglądała kariera zawodowa adwokata i jak przebiegał nadzór Rady, kontrola zachowań i przebieg postępowań adwokatów dlatego też w jego ocenie Samorząd Adwokacki odmawiając udostępnienia takiej informacji łamie prawo. NSA uznał, że akt oskarżenia spełnia konstytutywne elementy definicji dokumentu urzędowego. (...) Przyjęcie, że akt oskarżenia stanowi dokument urzędowy pozwala na zakwalifikowanie go do informacji publicznej, gdyż zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a u.d.i.p. informacją publiczną jest treść i postać dokumentów urzędowych. Akt oskarżenia spełnia zatem konstytutywne elementy przywołanej powyżej definicji dokumentu urzędowego, a tym samym jest informacją publiczną w rozumieniu u.d.i.p. W poniższym wyroku NSA jednocześnie stwierdził, iż błędne jest stanowisko, że akt oskarżenia oraz dokumenty z czynności i z akt prowadzonych w ramach zakończonego postępowania przygotowawczego oraz ich konkretne rezultaty w postaci wydawanych lub zatwierdzanych przez prokuratora rozstrzygnięć nie korzystają z zasady jawności i nie mogą zostać udostępnione w trybie u.d.i.p., albowiem dostęp do tego dokumentu, regulowany jest przepisami k.p.k., co wypełnia normę kolizyjną zawartą w art. 1 ust. 2 u.d.i.p.( Wyrok NSA z 21 lutego 2018 r., sygn. I OSK 2078/16.) W tym kontekście materiały związane z postępowaniem dyscyplinarnym stanowią informację publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. (Wyrok NSA z 14 lutego 2017 r.,sygn. akt I OSK 1237/15.) Protokoły zeznań świadków znajdujące się w aktach zakończonego postępowania mają cechy dokumentów urzędowych, przez co podlegają udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. (WSA w Kielcach wyrok z 20 maja 2020 r. o sygn. akt II SAB/Ke 30/20). Samorząd adwokacki nie ma prawa odmówić podania informacji obywatelowi o jednym z jego członków. Wyrok WSA w Warszawie z 19 maja 2017 r,, sygn, akt II SA/Wa 88/17 Rozstrzygnięcia sądów dyscyplinarnych samorządów zawodowych nie odnoszą się do spraw organizacyjnych ani porządkowych, lecz do spraw publicznych, gdyż służą realizacji zadań publicznych, które cechuje powszechność i użyteczność dla ogółu, a także sprzyjanie osiąganiu celów określonych w Konstytucji i ustawie, a w szczególności udzielania pomocy prawnej, współdziałania w ochronie praw i wolności obywatelskich oraz w kształtowaniu i stosowaniu prawa. Adwokat podczas i w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych, korzysta z ochrony prawnej, podobnie jak sędzia i prokurator, bowiem jest funkcjonariuszem publicznym (art. 7 ust. 1 ustawy - Prawo o adwokaturze). Stąd też adwokat, jako osoba wykonująca zawód zaufania publicznego i korzystająca w związku z jego wykonywaniem z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym, realizuje funkcje i zadania publiczne.( Wyrok WSA w Krakowie z 24.11.2021 r., II SAB/Kr 137/21). Podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej nie może ograniczyć się do zdawkowego oświadczenia o istnieniu braku podstaw do odmowy udostępnienia informacji. Brak któregokolwiek ze wskazanych działań musi prowadzić do przyjęcia, że podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej dopuszcza się bezczynności w sprawach z zakresu dostępu do informacji publicznej. (Wyrok WSA w Rzeszowie 2012.10.24, II SAB/Rz 37/12, LEX nr 1235587) Skoro, zatem organ nie wydał decyzji i nie udzielił informacji w ustawowym terminie co, do których posiada ustawowy obowiązek ich udostępnienia, to nie ulega wątpliwości, że pozostaje on w bezczynności. Oceny tej nie zmienia okoliczność, że w przekonaniu organu, żądane informacje nie stanowiły informacji publicznej oraz że nie ciążył na nim obowiązek udzielenia informacji. (Wyrok WSA w Opolu z 26 października 2015 r. sygn. II SAB/Op 56/15). O bezczynności w udostępnieniu informacji publicznej można zatem mówić w sytuacji, gdy zobowiązany do udzielenia tej informacji podmiot nie podejmuje w terminie wskazanym w art. 13 ustawy (przy uwzględnieniu wymienionych wyżej wyjątków) odpowiednich czynności, tj. nie udostępnia informacji publicznej w formie czynności materialno - technicznej lub nie wydaje decyzji o odmowie jej udzielenia. W orzecznictwie sądowo administracyjnym jako utrwalone uznaje się stanowisko, iż informację publiczną stanowi treść wszelkiego rodzaju dokumentów, odnoszących się do organu władzy publicznej, związanych z nim, bądź w jakikolwiek sposób go dotyczących. Są nią zarówno treści dokumentów bezpośrednio przez organ wytworzone, jak i te, których używa się przy realizacji przewidzianych prawem zadań, nawet gdy nie pochodzą wprost od niego (zob. Wyrok WSA w Rzeszowie, sygn, akt II SAB/Rz 48/12). Przedstawienie informacji innej niż ta, której oczekuje wnioskodawca, informacji niepełnej lub też informacji wymijającej, czy wręcz nieadekwatnej do treści wniosku, świadczy o bezczynności lub nawet przewlekłości podmiotu zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej, co narusza regulację zawartą w art. 13 ust. 1 ustawy, czyli udostępnienia informacji bez zbędnej zwłoki. (NSA z dnia 12.04.2012 r. sygn. akt IOSK161/12). Ewentualne przesłanki nieudzielenia informacji publicznej ze wskazanego powodu muszą być omówione i wyjaśnione w sposób wyczerpujący i precyzyjny" (wyrok WSA w Opolu z dnia 9 stycznia 2018 r., II SA/Op 583/17, CBOSA, wyrok WSA w Krakowie z 24.11.2020 r. II SA/Kr 933/20). W ocenie Skarżącego w decyzji Rzecznika nie ma dobrej woli i jest po prostu brak woli poddania się kontroli obywatelskiej, a takie stawianie sztucznych barier dla dostępu do informacji dotyczącej pracy adwokata będącego osobą zaufania publicznego pogłębia poziom społecznej nieufności wobec systemu wymiaru sprawiedliwości. Nie wolno karać obywateli za właściwe i racjonalne zachowanie i zamykać ludziom drogi do wiedzy i informacji dotyczącej urzędnika i za to, że interesują się działaniem władzy i dbają o właściwy nadzór nad jej funkcjonowaniem. Domaganie się przejrzystości i wiedzy z działania władzy publicznej jest obowiązkiem moralnym każdego obywatela, a urzędnik Rzecznik nie może utrudniać obywatelom możliwości sprawowania społecznej kontroli nad władzą publiczną za pomocą instrumentów przewidzianych w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Wobec powyższego organ pozostaje w bezczynności co uzasadnia przedmiotową skargę.