Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Zygmunt Wiśniewski (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Julia Szczygielska Sędzia NSA Andrzej Wawrzyniak Protokolant Patrycja Kikosicka-Jędrzejczak po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 17 maja 2012 r. sprawy ze skargi J.R.K. na postanowienie D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego we W. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia zażalenia. I. uchyla zaskarżone postanowienie; II. przyznaje od Skarbu Państwa z kasy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu - na rzecz adwokata M.W. - tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu łączną kwotę 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych 20/100), stanowiącą wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 240,00 zł (dwieście czterdzieści złotych) wraz z podatkiem VAT w kwocie 55,20 zł (pięćdziesiąt pięć złotych 20/100).
Zaskarżonym do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu postanowieniem z dnia [...] r. Nr [...], po rozpatrzeniu wniosku J.R.K. o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ś. z dnia [...] r. Nr [...] o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia w kwocie 6000 zł z powodu uchylania się przez zobowiązanego od wykonania obowiązku wynikającego z ostatecznej decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ś. z dnia [...] r. Nr [...], działając na podstawie art. 59 § 1, art. 58 § 1 w zw. z art. 123 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 ze zm.), zwanej dalej "k.p.a.", D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego we W. odmówił przywrócenia terminu do wniesienia zażalenia.
W uzasadnieniu organ II instancji wskazał, że postanowieniem z dnia [...] r. Nr [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ś. nałożył na J.R.K. grzywnę w celu przymuszenia w kwocie 6000 zł z powodu uchylania się przez zobowiązanego od wykonania obowiązku wynikającego z ostatecznej decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ś. z dnia [...] r. Nr [...] nakazującej obowiązek usunięcia, w terminie do 30 września 2010 r., pod nadzorem osoby posiadającej stosowne uprawnienia budowlane, stwierdzonych i wyszczególnionych w tej decyzji nieprawidłowości w budynku mieszkalnym nr 30 w Ch., zlokalizowanego na terenie działki nr 64/1, obr. 0002 Ch., AM 3. Postanowienie powyższe nie zostało oprotestowane przez stronę postępowania w ustawowo zakreślonym 7-dniowym terminie do wniesienia zażalenia.
W dniu 30 sierpnia 2011 r. do D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego wpłynęło kilka wniosków J.R.K. o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia na powyższe postanowienie. Strona wyjaśniła, że w ustawowo określonym terminie złożyła zażalenie, które jednak - jak wskazują czynności podjęte przez PINB w Ś. i tut. organ - nie zostało dostarczone do żadnego z w/w organów nadzoru budowlanego.
Po przeanalizowaniu argumentów zawartych w treści wniosku, DWINB stwierdził, że przywrócenie terminu jest instytucją procesową mającą na celu ochronę jednostki przed negatywnymi skutkami uchybienia terminu dla podjęcia czynności procesowej przez stronę lub uczestników postępowania. Ma ona zastosowanie wyłącznie do terminów dokonania czynności procesowych, np. terminu wniesienia odwołania (zażalenia). Nie ma natomiast zastosowania do terminów materialnoprawnych. Zgodnie z dyspozycją art. 58 § 1 k.p.a. w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. W świetle orzecznictwa "kryterium braku winy jako przesłanki zasadności wniosku o przywrócenie terminu wiąże się z obowiązkiem strony do szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowej. Przywrócenie nie jest więc dopuszczalne, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa" (Kodeks postępowania cywilnego, Warszawa 1989, t. l, s. 274). W konsekwencji więc brak winy w uchybieniu terminu można przyjąć - zdaniem organu - tylko wtedy, gdy strona nie mogła usunąć przeszkody, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. Zgodnie z art. 41 k.p.a. strony postępowania oraz ich przedstawiciele i pełnomocnicy mają obowiązek zawiadomić organ administracji o każdej zmianie swego adresu. W razie zaniedbania w/w obowiązku doręczenie pisma pod dotychczasowym adresem ma skutek prawny.