Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Wojciech Śnieżyński (spr.), Sędziowie: Sędzia NSA Halina Filipowicz - Kremis, Asesor WSA Marta Pawłowska, Protokolant: Asystent sędziego Aleksander Kotarski po rozpoznaniu na rozprawie w Wydziale II w dniu 6 grudnia 2022 r. sprawy ze skargi Ł. H. na decyzję Wojewody Dolnośląskiego z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia dokumentacji I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ja decyzję organu I instancji; II. zasądza od Wojewody Dolnośląskiego na rzecz skarżącego kwotę 100 zł (słownie: sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Decyzją z [...] (nr [...]), wydaną na podstawie art. 75 ust. 3 pkt 3 ustawy z 06.08.2010 r. o dowodach osobistych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 671) - dalej: u.d.o., Wójt Gminy C. B. orzekł o odmowie Ł. H. udostępnienia dokumentacji związanej z dowodem osobistym z koperty dowodowej K. H. z powodu niewykazania interesu prawnego.
W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, że rozstrzygnięcie zapadło na skutek rozpatrzenia wniosku Ł. H. z [....]. Wnioskodawca zwrócił się w nim do organu o udostępnienie dokumentacji związanej z dowodem osobistym, wnosząc o przekazanie następujących dokumentów związanych z K. H.: formularza odbioru dowodu osobistego, nieodebranych dowodów osobistych po upływie sześciu miesięcy od ich wydania, unieważnionych dowodów osobistych nieprzekazanych posiadaczom lub członkom zgłaszającym zgon, unieważnionych dowodów osobistych znalezionych przez osoby trzecie oraz innych zawartości całej koperty dowodowej. Uzasadniając potrzebę uzyskania dokumentacji wnioskodawca wskazał, że dokumenty te zawierają zdjęcia i ważne informacje o życiu jego przodka. Są dla niego bardzo ważnym elementem kultywowania pamięci o zmarłej i stanowią podstawę opracowywania historii rodziny. Rozpatrując złożony wniosek organ pismem z [...] wezwał wnioskodawcę do wskazania przepisu prawa materialnego na podstawie którego wynika uprawnienie do żądania udostępnienia całości dokumentacji znajdującej się w kopercie dowodowej K. H. W odpowiedzi z [...] wnioskodawca oświadczył, że jego interes prawny wynika z art. 23 ustawy z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1360) - dalej: k.c. Przepis ten stanowi o dobrach osobistych człowieka do którego zaliczane jest także prawo do kultu zmarłego członka rodziny.
W świetle przytoczonych okoliczności organ I instancji uznał, że Ł. H. nie posiada interesu prawnego w uzyskaniu żądanych dokumentów. Zdaniem organu nie wskazał on takiego przepisu prawa materialnego od którego to zależna byłaby jego sytuacja prawna (co dałoby uzyskanie dokumentów znajdujących się w kopercie dowodowej osoby wymienionej we wniosku). W ocenie organu przepis prawa, na który powołuje się wnioskodawca nie stanowi podstawy prawnej do uzyskania wnioskowanych dokumentów. Dobra osobiste człowieka, uregulowane w art. 23 k.c., podlegają ochronie prawnej. Na tej podstawie organ wywiódł, że zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym w piśmiennictwie jak również orzecznictwie sądów administracyjnych jednym z takich dóbr osobistych jest kult pamięci osoby zmarłej. Obejmuje on m.in.: prawo do pochówku, prawo do kultywowania pamięci osoby zmarłej, na które składają się uprawnienia polegające na: urządzeniu pogrzebu, ustawieniu nagrobka i decydowania o jego wystroju, pielęgnacji grobu, odwiedzania go, odbywania ceremonii religijnych (por. wyroki SN z 07.07.2005 r., sygn. akt IV CK 42/05 oraz z 09.12.2011 r., sygn. akt III CSK 106/11).