Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Julia Szczygielska, Sędziowie: Sędzia WSA Mieczysław Górkiewicz, Sędzia WSA Anna Siedlecka (sprawozdawca), Protokolant Marlena Wiktor, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 13 października 2011 r. sprawy ze skargi Wojewody Dolnośląskiego na uchwałę Rady Gminy Oleśnica z dnia 16 lutego 2006 r. nr XXXIV/208/06 w przedmiocie ustalenia stawki procentowej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości objętych decyzją o warunkach zabudowy I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały; II. stwierdza, że zaskarżona uchwała nie podlega wykonaniu; III. zasądza od Gminy Oleśnica na rzecz Wojewody Dolnośląskiego kwotę 240zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Uchwałą z dnia 16 lutego 2006 r. Nr XXXIV/208/06 Rada Gminy Oleśnica działając na podstawie art. 63 pkt 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.) oraz art. 18 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) ustaliła stawki procentowe z tytułu wzrostu wartości nieruchomości objętych decyzją o warunkach zabudowy.
Na opisaną uchwałę Wojewoda Dolnośląski wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu. Powołując w petitum skargi przepis art. 93 ust. 1 i art. 94 ust. 2 wskazanej wcześniej ustawy o samorządzie gminnym, Wojewoda zwrócił się o stwierdzenie niezgodności za prawem zaskarżonego aktu z powodu podjęcia bez podstawy prawnej. Uzasadniając zawarte w skardze żądanie organ nadzoru wskazał, że w zaskarżona uchwała została podjęta na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym w związku z art. 63 pkt 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Stosownie do brzmienia wskazanych przepisów do wyłącznej właściwości rady gminy należy m.in. podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach (art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym). Jeżeli decyzja o warunkach zabudowy wywołuje skutki, o których mowa w art. 36, przepisy art. 36 oraz art. 37 stosuje się odpowiednio. Koszty realizacji roszczeń, o których mowa w art. 36 ust. 1 i 3, ponosi inwestor, po uzyskaniu ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę (art. 63 pkt 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). W dalszej części skargi jej autor wskazał, że na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym plan miejscowy uchwala rada gminy. Plan miejscowy jest aktem prawa miejscowego (art. 14 ust. 8 ustawy). Zgodnie z art. 15 ust. 2 pkt 12 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w planie miejscowym obowiązkowo określa się stawki procentowe, w oparciu o które ustala się opłatę przewidzianą przez art. 36 ust. 4 tej samej ustawy. Obowiązek uiszczenia opłaty powstaje, gdy w związku z uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub jego zmianą wartość nieruchomości wzrośnie, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość. Opłatę w ramach obowiązującej stawki procentowej pobiera wójt. burmistrz albo prezydent miasta. W tak zreferowanym stawnie prawnym Wojewoda wskazał, że żaden z przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie daje podstaw radzie gminy do odrębnego, poza miejscowym planem określania stawki procentowej, o której wyżej mowa. Dlatego też podjęcie przez Radę Gminy Oleśnica uchwały nr XXXIV/208/06 nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawa. W dalszej części skargi jej autor zauważył, że wprowadzenie norm o charakterze generalnym i abstrakcyjnym (prawo miejscowe) przez organy jednostek samorządu terytorialnego musi mieć wyraźną podstawę ustawową. W omawianym przypadku takiej podstawy brak. Takiej podstawy nie daje również wskazany przez Radę w podstawie prawnej art. 63 pkt 3 o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Co prawda stanowi on o odpowiednim stosowaniu art. 36 i 37 ustawy w przypadku, gdy decyzja o warunkach zabudowy spowoduje wzrost wartości nieruchomości. Jednakże z uwagi na unormowania regulujące instytucję decyzji o warunkach zabudowy odpowiednie stosowanie wskazanych wcześniej art. 36 i 37 ustawy nie jest możliwe. Jak stanowi Konstytucja RP w art. 94 organy samorządu terytorialnego, na podstawie i w granicach uprawnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Reasumując, w ocenie organu nadzoru brak jest w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przepisu prawa upoważniającego organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego do ustalania w innej niż uchwała w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, stawki procentowej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości. Na poparcie przyjętego w skardze stanowiska Wojewoda powołał się na wyroki NSA w Warszawie z 6 marca 2008 roku. II OSK 1887/07 oraz WSA w Gdańsku z dnia 22 kwietnia 2010 roku II SA/Gd 27/10).