Przewidziany w art. 226 Kodeksu pracy obowiązek informowania pracowników o ryzyku zawodowym dotyczy każdego pracownika, niezależnie od rodzaju zajmowanego stanowiska.
Decyzją - nakazem inspektora pracy Państwowej Inspekcji Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w O. z 8 grudnia 1999 r., na podstawie art. 9 pkt 1 i 2 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy /Dz.U. 1985 nr 54 poz. 276 ze zm./, po przeprowadzeniu kontroli nakazano prezesowi Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w R. opracowanie w terminie do 30 czerwca 2000 r. udokumentowanej oceny ryzyka zawodowego, występującego przy pracach wykonywanych przez pracowników młodocianych w celu przygotowania zawodowego do zawodu mechanika maszyn rolniczych i mechanika samochodowego. Jako podstawę prawną wskazano: art. 9 pkt 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, powołanej wyżej, art. 207 par. 2 pkt 1, 2, 3, art. 226 Kodeksu pracy, par. 39 ust. 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp /Dz.U. nr 129 poz. 844/.
W odwołaniu od tej decyzji Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w R. wniosła o uchylenie nakazu w całości i umorzenie postępowania w sprawie, zarzucając:
1/ brak podstawy prawnej do wykonania obowiązku w sposób określony nakazem,
2/ brak określenia formy wykonania obowiązku, co prowadzi do dowolności w ocenie jego wykonania.
Spółdzielnia twierdziła m.in., że nakaz opiera się na błędnym założeniu, że pracodawca obowiązany jest do opracowania udokumentowanej oceny ryzyka zawodowego w stosunku do wszystkich stanowisk pracy. Zdaniem strony skarżącej opracowania takie są wymagane w razie wykonywania prac w warunkach związanych z ryzykiem odbiegającym od normalnego doświadczenia życiowego. W przypadku spółdzielni, młodociani przygotowywani są do wykonywania zawodu mechanika. Nie jest zatem konieczne opracowywanie specjalnej dokumentacji dla celów wykonywania zawodu o charakterze powszechnym, nie wiążącego się ze zwiększonym ryzykiem.
Decyzją Państwowego Okręgowego Inspektora Pracy w O., na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy i art. 138 Kpa postanowiono uchylić decyzję w części dotyczącej treści /rozstrzygnięcia/ i ustalić nową treść decyzji nr 1: "Opracować ocenę ryzyka zawodowego występującego przy pracach wykonywanych przez pracowników młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego i na tej podstawie poinformować pracowników młodocianych o ryzyku zawodowym wiążącym się z wykonywaną pracą".
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w R. wniosła o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny, rozpatrując skargę przypomniał, że zgodnie z art. 226 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany informować pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. W myśl przepisu par. 39 ust. 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych warunków bezpieczeństwa i higieny pracy /Dz.U. nr 129 poz. 844/, pracodawca jest obowiązany oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe, występujące przy określonych pracach, oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko. W szczególności pracodawca jest zobowiązany: 1/ zapewnić organizację pracy i stanowisk pracy w sposób zabezpieczający pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych dla zdrowia i uciążliwości; 2/ zapewnić likwidację zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników głównie przez stosowanie technologii, urządzeń, materiałów i substancji nie powodujących takich zagrożeń.