Sprawa ze skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwał nr LXXIV/391/2002 w sprawie wyboru Burmistrza Miasta, nr LXXIV/393/2002 w sprawie wyboru zastępcy Burmistrza oraz nr LXXIV/395/2002 w sprawie wyboru członków Zarządu
Tezy

Interes prawny to interes wypływający z przepisów ustrojowych, przepisów prawa materialnego i przepisów prawa procesowego. Każdy z tych przepisów może kształtować uprawnienia i obowiązki jednostki. Nie można zatem zawęzić interesu prawnego jednostki wyłącznie do przepisów prawa materialnego. Interes prawny może zatem wypływać też z przepisów prawa ustrojowego, do których należą przepisy ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /t.j. Dz.U. 2001 nr 142 poz. 1591 ze zm./ regulujące prawo radnego do wyboru na stanowisko wójta, odwołania ze stanowiska. Przyjęcie poglądu, że normy ustrojowe nie mogą kształtować interesów jednostki, jest nieuzasadnione i sprzeczne z prawem.

Interes prawny to interes chroniony przez przepisy prawa ustrojowego. Art. 25a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /t.j. Dz.U. 2001 nr 142 poz. 1591 ze zm./ należy zatem odnieść do uchwał podejmowanych na podstawie tej ustawy. Radny nie może więc brać udziału w głosowaniu w sprawach, które dotyczą jego osoby, z uwagi na to, że z mocy art. 25a podlega wyłączeniu. Należy podkreślić, że tak jak i w art. 24 par. 1 Kpa ustawodawca nie wprowadził ograniczenia przesłanką interesu majątkowego. Udział w głosowaniu radnego podlegającego wyłączeniu jest istotnym naruszeniem prawa.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny, po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi Gminy na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody z dnia 16 maja 2002 r. (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwał z dnia 9 kwietnia 2002 r. nr LXXIV/391/2002 w sprawie wyboru Burmistrza Miasta, nr LXXIV/393/2002 w sprawie wyboru zastępcy Burmistrza oraz nr LXXIV/395/2002 w sprawie wyboru członków Zarządu - oddala skargę.

Uzasadnienie strona 1/2

Wojewoda rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 16 maja 2002 r. (...) wydanym na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /t.j. Dz.U. 2001 nr 142 poz. 1591 ze zm./, stwierdził, że uchwały Rady Miejskiej z dnia 9 kwietnia 2002 r.: nr LXXIV/391/2002 w sprawie wyboru Burmistrza Miasta, nr LXXIV/393/2002 w sprawie wyboru zastępcy Burmistrza Miasta, nr LXXIV/395/2002 w sprawie wyboru członków Zarządu Miasta zostały podjęte z istotnym naruszeniem prawa skutkującym ich nieważność. W uzasadnieniu wskazano, że w wyniku postępowania nadzorczego oraz na podstawie informacji otrzymanych od członków władz miasta organ nadzoru stwierdził, że uchwała nr LXXIV/391/2002 w sprawie wyboru Burmistrza Miasta została podjęta w głosowaniu, które zostało przeprowadzone z naruszeniem art. 25a ustawy o samorządzie gminnym, przy czym naruszenie to miało istotny wpływ na wynik głosowania. Art. 28 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym przewiduje wybór burmistrza bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady. Ponieważ Rada Miasta liczy 28 radnych, bezwzględna większość to 15 głosów. Z protokołu głosowania wynika, że właśnie tyle głosów uzyskał kandydat na burmistrza H.R. Organ nadzoru otrzymał pisemną informację, że H.R., będąc radnym, sam uczestniczył w głosowaniu. Oznaczało to naruszenie przez niego art. 25a w brzmieniu: "Radny lub członek zarządu nie może brać udziału w głosowaniu w radzie, w zarządzie ani w komisji, jeżeli dotyczy ono jego interesu prawnego". W związku z tym przedmiotowa uchwała została podjęta z naruszeniem prawa. Zasady logiki i praktyki dnia codziennego każą przyjąć, że osoba, która kandyduje na stanowisko, a jednocześnie współuczestniczy w dokonywaniu wyboru, popiera własną kandydaturę. Przyjąć więc należy, że H.R. głosował na siebie. Tym samym jego głos był głosem decydującym, ponieważ gdyby zgodnie z art. 25a ustawy wstrzymał się od udziału w głosowaniu, to jego kandydatura zdobyłaby jedynie 14 głosów, a zatem nie uzyskałaby wymaganej większości bezwzględnej ustawowego składu rady. Tym samym uznać należy, że uchwała nr LXXIV/391/2002 w sprawie wyboru Burmistrza Miasta została podjęta z istotnym naruszeniem prawa, a H.R. nie sprawuje na jej podstawie funkcji Burmistrza Miasta. Tym samym nie mogły zostać podjęte uchwały nr LXXIV/393/2002 w sprawie wyboru zastępcy Burmistrza Miasta i nr LXXIV/95/2002 w sprawie wyboru członków Zarządu Miasta, ponieważ osoby te mogą być wybrane przez Radę jedynie na wniosek Burmistrza /art. 28 ust. 3 ustawy/.

Gmina wniosła na rozstrzygnięcie nadzorcze skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zarzuciła naruszenie prawa materialnego poprzez błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie art. 25a i art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /t.j. Dz.U. 2001 nr 142 poz. 1591 ze zm./. Na tej podstawie żądała uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego. W uzasadnieniu wywodziła, że zgodnie z art. 25a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym radny lub członek zarządu nie może brać udziału w głosowaniu w radzie, w zarządzie ani w komisji, jeżeli dotyczy ono jego interesu prawnego. W świetle ukształtowanego orzecznictwa, a także doktryny, bezspornym jest, że art. 25a nie dotyczy głosowania w sprawach wyborów /członków zarządu, burmistrza, przewodniczącego rady itp./. Według M. Kuleszy /M. Kulesza, Interes prawny, Wspólnota 2002 nr 7 str. 44/ przepis ten dotyczy wyłącznie głosowań w kwestiach, w których przedmiotem jest stosunek prawny między gminą a radnym /członkiem zarządu/, a więc stosunek "zewnętrzny", w którym stroną dla radnego jest gmina jako podmiot prawa, reprezentowana przez swoje organy /np. radny prowadzący lokal gastronomiczny występujący o zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych/. O interesie prawnym radnego nie można zatem mówić w odniesieniu do jego zamiaru czy zgody objęcia stanowiska w zarządzie lub w radzie, zamiar ten bowiem nie jest wyrazem interesu prawnego radnego, lecz jest to sytuacja organizacyjna, w której chodzi o udział w mechanizmach zarządzania publicznego, do czego radny jest predestynowany prawnie i zobowiązany. Fakt uczestnictwa w akcie głosowania w wyborach na Burmistrza radnego H.R. nie może być utożsamiany z zaistnieniem po jego stronie jakiegokolwiek interesu prawnego, a co najwyżej interesu faktycznego wynikającego z wyrażenia zgody na kandydowanie. Przepis art. 25a nie definiuje pojęcia "interesu prawnego", mimo to należy przyjąć, że jego sformułowanie sprowadza się do różnych sytuacji "zewnętrznych" innych niż uregulowane w art. 24a-24h ustawy o samorządzie gminnym, zwłaszcza tych, które powstają na tle przepisów prawa administracyjnego-materialnego.

Strona 1/2