Rozstrzygając sprawę o przyznanie wojskowej renty rodzinnej "w drodze wyjątku" nie można pominąć przepisów określających ogólne zasady przyznawania rent rodzinnych. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny żołnierza zmarłego albo zaginionego w czasie służby. Stosownie do art. 24 ust. 1 ww. ustawy renta rodzinna przysługuje na zasadach i w wysokości określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z zastrzeżeniem przypadków określonych w pkt 1a) - 1c), które w ocenie Sądu, z podanych w odpowiedzi na skargę względów, nie mogą mieć w niniejszej sprawie zastosowania. Organ nie rozstrzygał bowiem w niniejszym postępowaniu o uprawnieniach przyznawanych w trybie zwykłym, a te wobec śmierci męża skarżącej już po zakończeniu misji poza granicami kraju (pkt 1a) i niestosowania przepisów (pkt 1b i pkt 1c) do stanów faktycznych sprzed wejścia tych przepisów w życie, nie kształtują sytuacji prawnej ubiegającej się o przyznanie świadczenia w "drodze wyjątku".
Zgodnie brzmieniem art. 67 ust. 1 pk 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, do renty rodzinnej uprawniony jest małżonek (wdowa i wdowiec) spełniający warunki określone w art. 70. W świetle art. 70 ust. 1, wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli: 1) w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo 2) wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole - 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej. Prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2 (ust. 2).
Z powyższych regulacji wynika, iż prawo do renty rodzinnej ustawodawca wiąże z kryterium wieku wdowy powiązanego ściśle z datą śmierci męża lub niezdolnością do pracy. Przy czym o niezdolności do pracy i stopniu tej niezdolności oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji, w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, uprawnionych członków rodziny orzeka lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 24 ust. 1 pkt 4 wojskowej ustawy emerytalnej). Skarżąca 50 lat ukończyła w dniu [...] czerwca 2013 r., tj. po upływie przeszło 10 lat od śmierci męża i 1 rok od ustania prawa do ustawowej wojskowej renty rodzinnej z tytułu wychowywania córki K. Od utraty powyższych uprawnień rentowych jest uznawana za zdolną do pracy.
Minister Obrony Narodowej, realizując wytyczne Sądu zawarte w wyroku z dnia 27 stycznia 2016 r. sygn. akt II SA/Wa 1735/15 uzyskał aktualne na dzień rozstrzygania ostateczne orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia [...] października 2016 r. stwierdzające, iż M. C. nie jest niezdolna do pracy. Poprzez odesłanie z art. 24 ust. 1 pkt 4 wojskowej ustawy emerytalnej, ww. orzeczenie w kwestii zdolności skarżącej do podjęcia prawy zarobkowej jest dla Ministra Obrony Narodowej wiążące, albowiem w świetle art. 14 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji.