Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Dąbrowska (spr.), Sędziowie WSA Maria Werpachowska, Adam Lipiński, Protokolant sekretarz sądowy Agnieszka Wiechowicz, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 marca 2018 r. sprawy ze skargi M. S. na orzeczenie Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej w W. z dnia [...] marca 2017 r. nr [...] w przedmiocie zdolności do służby wojskowej 1. oddala skargę w części dotyczącej służby wojskowej, 2. odrzuca skargę w pozostałym zakresie.
Rejonowa Wojskowa Komisja [...] - Lekarska w G., orzeczeniem z dnia [...] stycznia 2017 r. Nr [...], wydanym w sprawie zdolności do pełnienia zawodowej służby wojskowej, rozpoznała u M. S., między innymi, "[...] leczoną operacyjnie (stabilizacja tylna [...] - [...] września 2016 r.) do dalszego planowego leczenia operacyjnego" (§ 34 pkt 7) oraz "[...] - w trakcie stałej farmakoterapii (§ [...] pkt [...])" oraz uznała M. S. za trwale niezdolną do zawodowej służby wojskowej (kategoria N - Zał. 1 Grupa II), a także orzekła, że stwierdzone schorzenie powodujące niezdolność do pełnienia zawodowej służby wojskowej nie pozostaje w związku ze służbą wojskową.
M. S. odwołała się od tego orzeczenia kwestionując brak związku schorzeń ze służbą wojskową i wskazując, że w trakcie służby wojskowej w 2011 r. doznała urazu w wypadku. Nie określiła daty tego wypadku, jednakże podała, że od [...] czerwca 2011 r. do dnia [...] lipca 2011 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim co potwierdza wyciąg z rozkazu dziennego z JW. Nr [...] z dnia [...] czerwca 2011 r.. Ponadto skarżąca podała, że potwierdzeniem tego wypadku jest postępowanie powypadkowe, zakończone wydaniem protokołu powypadkowego i kwalifikacji prawnej Szefa WSzW w 2016 r. Jednocześnie M. S. wskazała na konsultacje neurochirurgiczne dr. n. med. Z. K. z 2012 r. dotyczące jej stanu zdrowia w zakresie kręgosłupa lędźwiowego. Ponadto M. S. wskazała, że od 2009 r. do 2012 r. pracowała w magazynie żywnościowym i wówczas występowały długotrwałe obciążenia przy pracach magazynowych.
Po rozpatrzeniu odwołania Centralna Wojskowa Komisja Lekarska w [...] orzeczeniem z dnia [...] marca 2017 r. Nr [...] utrzymała w mocy orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej I instancji, działając na podstawie przepisów i § 3 ust. 1 pkt 4, § 7 pkt. 1, § 22 ust. 1, § 23 ust. 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 3 czerwca 2015 r. w sprawie orzekania o zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (Dz. U. z 2015 r. pcz. 761 z późn. zm.), wskazała w uzasadnnieniu orzeczenia, że wojskowe komisje lekarskie orzekają o związku schorzeń rozpoznanych u badanych w oparciu o rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 31 marca 2003 r. w sprawie wykazu chorób powstałych w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej oraz chorób i schorzeń które istniały przed powołaniem do służby wojskowej lecz uległy pogorszeniu lub ujawniły się w czasie trwania służby wojskowej wskutek szczególnych właściwości lub warunków służby na określonych stanowiskach (Dz. U z 2003 r. nr 62 poz. 567 z późn. zm.). Dalej Komisja podała, że powyższe rozporządzenie zawiera dwa załączniki wymienione w pkt. 1 tego rozporządzenia tj. 1. wykaz chorób powstałych w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej stanowiące zał. nr 1 do rozp. oraz 2 wykaz chorób będących istotnym pogorszeniem stanów chorobowych w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej stanowiący zał. nr 2 do rozporządzenia. W związku z powyższym, aby zaliczyć schorzenie rozpoznane podczas badania komisyjnego za pozostające w związku ze służbą wojskową winny być spełnione dwie przesłanki, a mianowicie schorzenie rozpoznane u badanego winno występować w jednym z załączników oraz warunki służby na stanowisku służbowym orzekanego winny odpowiadać kryteriom zawartym w w/w załącznikach. Warunki służby wojskowej pozwalające zaliczyć schorzenia w związku z tą służbą wojskowe komisje lekarskie oceniają w oparciu o dołączoną dokumentację wymienioną w § 2 cytowanego wyżej rozporządzenia MON z dnia 31 marca 2003 r. Dokumentację powyższą organ kierujący dostarcza wraz ze skierowaniem do wojskowej komisji lekarskiej zgodnie z zapisem § 19 rozporządzenia MON z dnia 3 czerwca 2015 r. Jeżeli więc rozpoznane schorzenie nie występuje w załączniku nr 1 lub 2 lub warunki służby badanego nie odpowiadają kryteriom określonym w tych załącznikach to wówczas WKL nie ma podstaw do uznania związku tego schorzenia ze służbą wojskową. Schorzenie może być uznane za pozostające w związku ze służbą wojskową w następstwie doznanego urazu, ale wówczas musi być przeprowadzone postępowanie powypadkowe zgodnie z rozporządzeniem MON z dnia 15 września 2003 r. w sprawie postępowania w razie wypadku lub ujawnienia choroby pozostającej w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej (Dz. U. z 2014 r., poz. 1083 z późn. zm.), zakończone wydaniem kwalifikacji prawnej przez właściwego Szefa WSzW. Brak protokółu powypadkowego i kwalifikacji prawnej Szefa WSzW, w którym by zaliczono wypadek za pozostający w związku ze służbą wojskową uniemożliwia WKL zaliczenie schorzenia będącego następstwem wypadku za pozostające w związku ze służbą wojskową. Ponadto organ wskazał, że w naszej populacji zmiany zwyrodnieniowe - zniekształcające będące normalnym procesem starzenia się organizmu są powszechne po 40 roku życia i powodują one występowanie okresowo zaostrzających się dolegliwości bólowych kręgosłupa o charakterze więzadłowym lub korzeniowym jednakże schorzenia te nie są uznawane za choroby zawodowe. Wady wrodzone lub nabyte w okresie wzrostowym organizmu mogą przyspieszać lub nasilać ww. dolegliwości Początkowo przez wiele lat zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa przebiegają bez objawów z biegiem czasu mogą ujawnić objawy kliniczne, a następnie w wyniku podjętej diagnostyki do stwierdzenia objawów radiologicznych. Dynamika rozwoju zmian zwyrodnieniowych jest różna. Progresja zmian patologicznych związana jest z niewystarczającą ! niewłaściwą aktywnością ruchową, a przede wszystkim z sumowaniem się efektów mikrourazów wywołanych najczęściej zbyt długim przebywaniem w pozycji przymusowej (wymuszonej). Może to znacznie przyspieszyć rozwój zmian patologicznych zwłaszcza u osoby z predyspozycjami genetycznymi. Zmiany radiologiczne w postaci obniżenia przestrzeni miedzykręgowych wyrośli na krawędziach trzonów kręgowych są widoczne zazwyczaj po wieloletnim przebiegu procesu zwyrodnieniowego. Termin dyskopatia oznacza w szerokim pojęciu określenie schorzeń krążka międzykręgowego (zmiany troficzne, wypukliny i przepukliny). Często jest to pierwszy etap choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Najogólniej ujmując proces degeneracyjny krążka międzykręgowego zależy głównie od zaburzeń troficznych w obrębie krążka, w tym zwłaszcza sumowania się mikrourazów oraz od uwarunkowań genetycznych. Pierwsze zmiany wsteczne w krążkach międzykręgowych stwierdza się już u osób w 20 roku życia. Dyskopatia jest często występującą chorobą, zapada na nią około 30% osób w przedziale wiekowym 30-50 lat. Ostra dyskopatia pourazowa jest zazwyczaj zmianą jednopoziomową a dolegliwości występują bardzo gwałtownie i wymagają pilnej interwencji. W odróżnieniu od wielopoziomowych zmian zwyrodnieniowych, które rozwijają się w okresie wieloletnim. Podobną linie orzeczniczą zaprezentował prof. dr n. med. D. T. - Kierownik Instytutu Chirurgii Urazowej, Ortopedii Neurochirurgii CSK [...] w [...] w opinii wydanej w dniu [...] lutego 1998 r., na zlecenie Przewodniczącego CWKL. W opinii tej wskazał, że wiele grup pracowniczych wykonuje swoja prace w przymusowym ustawieniu kręgosłupa ze znacznie większymi przeciążeniami mechanicznym a występujące u mch zmiany nie są uznawane za choroby zawodowe. Natomiast występujące u orzekanej zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa trudno uznać za pozostające w związku ze służbą wojskową, gdyż warunki służby wojskowej badanego me odpowiadają szczegółowym właściwością i warunkom służby wymienionym w zai nr 1 lub 2 rozporządzenia MON z dnia 31 marca 2003 r. Aby zaliczyć schorzenie narządu ruchu w związku ze służbą wojskową orzekany winien pełnić długotrwałą służbę wojskową z narażeniem na ujemne wpływy atmosferyczne czy tez wykonywać prace wymagająca długotrwałego obciążenia ograniczonych grup mięśniowych i przymusowej postawy ciała.