Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Fronczyk (spr.), Sędzia WSA Ewa Pisula-Dąbrowska, Sędzia WSA Bronisław Szydło, Protokolant Małgorzata Kędzielewska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 sierpnia 2009 r. sprawy ze skargi Gminy Parysów na rozstrzygnięcie nadzorcze Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 marca 2009 r. (bez numeru) w przedmiocie zawieszenia organów Gminy Parysów i ustanowienia zarządu komisarycznego 1) uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze; 2) zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze nie podlega wykonaniu w całości; 3) zasądza od Prezesa Rady Ministrów na rzecz Gminy Parysów kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych), tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...] marca 2009 r. (bez numeru) Prezes Rady Ministrów, działając na podstawie art. 97 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), zawiesił organy Gminy [...] i ustanowił w Gminie zarząd komisaryczny na okres do dwóch lat, nie dłużej jednak niż do wyboru rady oraz wójta na kolejną kadencję.
W motywach aktu nadzoru Prezes Rady Ministrów podał, że w dniu 30 grudnia 2007 r. Przewodniczący i Wiceprzewodniczący Rady Gminy [...] złożyli rezygnację z zajmowanych funkcji. Przewodniczący Rady - mimo złożenia obu rezygnacji - odmówił zwołania sesji Rady w celu podjęcia uchwały o przyjęciu rezygnacji i umożliwienia Radzie dokonania wyboru nowego Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego. Organ nadzoru wskazał, że zgodnie z art. 19 ust. 5 i 6 ustawy o samorządzie gminnym, niepodjęcie przez radę uchwały o przyjęciu rezygnacji z funkcji przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady w ciągu 30 dni od daty ich złożenia powoduje, że funkcje te wygasają. Brak stosownej uchwały Rady Gminy w [...] spowodował, że od dnia 31 stycznia 2008 r. Rada Gminy nie posiada Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego Rady, a tym samym nie ma osoby uprawnionej do zwoływania i prowadzenia sesji Rady. W efekcie uniemożliwiono Radzie Gminy w [...] podejmowanie jakichkolwiek działań związanych lub zmierzających do wykonywania zadań publicznych, należących do wyłącznej kompetencji Rady, a w konsekwencji uniemożliwiono także realizację zadań publicznych przez organ wykonawczy Gminy.
W opinii organu nadzoru, wobec bezprawności działań Rady Gminy [...] po grudniu 2007 r. oraz braku jakichkolwiek możliwości przywrócenia legalnych działań Rady, a także nieskutecznych działań Wójta, zasadnym pozostaje zawieszenie organów Gminy oraz ustanowienie w niej zarządu komisarycznego.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższe rozstrzygnięcie nadzorcze Gmina [...] zarzuciła, że Prezes Rady Ministrów, zawieszając zarówno Wójta Gminy, jak i Radę, zastosował zbiorową odpowiedzialność względem obu organów, przy czym zaistniała w Gminie sytuacja pozwalała na podjęcie działań nadzorczych jedynie wobec Rady Gminy. Brak bowiem czynności ze strony Rady Gminy uniemożliwiał podejmowanie działań przez Wójta, co w konsekwencji musiało powodować, że Gmina nie mogła realizować zadań publicznych w zwykłym trybie. To jednak wiązało się bezpośrednio z niefunkcjonowaniem Rady Gminy, nie zaś Wójta, który jest organem wykonawczym, i którego obowiązki pozostają w ścisłej korelacji z obowiązkami Rady. Gmina [...] wniosła o uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego i o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
W odpowiedzi na skargę Prezes Rady Ministrów wniósł o jej oddalenie, przytaczając w uzasadnieniu swego stanowiska procesowego argumentację, jakiej użył w zaskarżonym rozstrzygnięciu nadzorczym.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Przed przystąpieniem do rozważań dotyczących meritum sprawy, należy omówić kwestię natury formalnej, związaną z dopuszczalnością skargi, mającą wpływ na ważność niniejszego postępowania.