Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bronisław Szydło, Sędzia WSA Janusz Walawski, Asesor WSA Przemysław Szustakiewicz (spr.), Protokolant Bartosz Piwoński, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 maja 2007 r. sprawy ze skargi A. D. na decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] grudnia 2006 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku - oddala skargę -
Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa w zw. z art. 127 § 3 kpa, decyzją nr [...] z dnia [...] grudnia 2006 r. utrzymał w mocy swoją decyzję z dnia [...] września 2006 r. odmawiającą przyznania małoletnim W. i W. D., reprezentowanym przez matkę A. D., renty rodzinnej w drodze wyjątku po zmarłym ojcu R. D. W uzasadnieniu organ podniósł, że zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.) renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny zmarłego:
1) emeryta lub rencisty mającego ustalone prawo do emerytury albo renty z ubezpieczenia,
2) ubezpieczonego, który w chwili śmierci spełniał warunki do uzyskania emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.
Od powyższej decyzji zainteresowanej przysługiwało odwołanie do Sądu w terminie 1 miesiąca od daty otrzymania, z którego nie skorzystała.
W dniu [...] czerwca 2006 r., za pośrednictwem Oddziału Regionalnego KRUS w [...], skarżąca wystąpiła z prośbą do Prezesa KRUS o przyznanie renty rodzinnej rolniczej dla dzieci w drodze wyjątku.
Stosownie do art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników Prezes KRUS może przyznać w drodze wyjątku m. in. rentę rodzinną członkom rodziny zmarłego rolnika lub domownika pomimo niespełnienia, wskutek szczególnych okoliczności, warunków określonych w ustawie, jeżeli zainteresowana osoba nie ma niezbędnych środków utrzymania i nie może ich uzyskać ze względu na wiek lub stan zdrowia. Zgodnie z art. 6 pkt 2 wyżej wymienionej ustawy za domownika uznaje się osobę bliską rolnikowi, która:
a) ukończyła 16 lat,
b) pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,
c) stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.
Ponadto art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. stanowi, iż ubezpieczeniu emerytalno - rentowemu podlega z mocy ustawy również domownik rolnika, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny. Jednocześnie pkt 14 stanowi, iż przez okresy podlegania określonemu ubezpieczeniu społecznemu rozumie się tylko takie okresy, za które opłacono przewidziane w odpowiednich przepisach składki na to ubezpieczenie, chyba że w myśl tych przepisów nie istniał obowiązek opłacania składek. Składki na ubezpieczenie za każdego ubezpieczonego opłaca rolnik. Jeżeli działalność rolnicza jest prowadzona na rachunek kilku osób obowiązek opłacenia składki ciąży na nich solidarnie. Organ podkreślił, że należy zwrócić uwagę, że w art. 17 cytowanej ustawy, jest zapis, iż składka kwartalna za każdego ubezpieczonego wynosi 30 % emerytury podstawowej z wyjątkiem ubezpieczonych, o których mowa w art. 5a dotyczącym ubezpieczonych rolników prowadzących działalność gospodarczą. Prezes KRUS wskazał, że na podstawie materiału zgromadzonego w postępowaniu dowodowym ustalono, iż wnioskodawczyni wraz z dziećmi, W. lat 3 i W. lat 2, zajmuje jeden pokój w domu rodziców zmarłego męża, jest zarejestrowana jako bezrobotna od [...] marca 2005 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w O. bez prawa do zasiłku. Źródłem dochodu rodziny jest świadczenie rodzinne na dwoje dzieci w kwocie [...] zł miesięcznie przyznane przez Ośrodek Pomocy Społecznej w D. Strona prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z teściami, którzy są właścicielami gospodarstwa rolnego o pow. [...] ha fizycznych. Zmarły małżonek R. D. był studentem dziennych studiów na Akademii [...] w [...] i nigdy nie podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników oraz nie były opłacane za niego składki na to ubezpieczenie. Jednak te okoliczności wobec faktu nieopłacenia składki przez zmarłego ojca dzieci nie mogą być podstawą do przyznania świadczenia.