Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Kołodziej (spr.), Sędzia WSA Ewa Kwiecińska, Sędzia WSA Iwona Maciejuk, po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 14 maja 2021 r. sprawy ze skargi małoletniego J. S. reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego I. S. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] listopada 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję nr [...] z dnia [...] lipca 2020 r.
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z [...] listopada 2020 r. nr [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256, z późn.zm.), zwanej dalej K.p.a., po rozpatrzeniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy małoletniego J. S. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową I. S. od decyzji z [...] lipca 2020 r. nr [...] o odmowie przyznania renty rodzinnej w drodze wyjątku po zmarłym ojcu, na mocy art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 53, z późn. zm.); zwanej dalej ustawą o emeryturach i rentach z FUS, utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, że zgodnie z powołanym wyżej przepisem, świadczenie w drodze wyjątku może być przyznane ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą - ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek - podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania. Podał, że do przyznania świadczenia w drodze wyjątku muszą być spełnione łącznie wszystkie warunki wskazane w powołanym przepisie, a brak jednego z nich powoduje niemożność przyznania tego świadczenia. Wskazał, że renta rodzinna jest pochodną świadczenia osoby zmarłej. W pierwszej kolejności zatem bada się uprawnienia, jakie przysługiwałyby osobie zmarłej, a następnie wnioskodawcy - członka rodziny po osobie zmarłej.
W toku postępowania Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalił, że po uwzględnieniu okresów zatrudnienia i prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie nowych dowodów, W. S. - zmarły w wieku [...] lat ojciec dziecka, udokumentował 19 lat, 7 miesięcy i 24 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 19 lat, 4 miesiące i 4 dni okresów składkowych oraz 3 miesiące i 16 dni okresów nieskładkowych. Lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z [...] września 2020 r. ustalił u ojca dziecka całkowitą niezdolność do pracy od [...] października 2014 r. W dziesięcioleciu przed dniem powstania całkowitej niezdolności do pracy zamiast 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych wymaganych do przyznania świadczenia w trybie zwykłym i udowodnił jedynie 2 lata, 1 miesiąc i 19 dni okresów składkowych. Ponadto w okresach od [...] stycznia 1998 r. do [...] listopada 1999 r ., od [...] stycznia 2001 r. do [...] października 2007 r. oraz od [...] lipca 2012 r. do [...] października 2014 r., tj. do daty powstania całkowitej niezdolności do pracy wystąpiły przerwy w wykonywaniu przez ojca dziecka pracy podlegającej opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
W ocenie organu, w przedmiotowej sprawie nie zostały wykazane szczególne okoliczności spowodowane stanem zdrowia, bowiem w tym okresie nie była wobec niego orzeczona przez lekarza orzecznika ZUS całkowita niezdolność do pracy, a zatem przyczyną braku uprawnień do renty w trybie zwykłym nie był stan zdrowia lub inne zdarzenie zewnętrzne, niezależne od woli ojca dziecka, którego nie można było przewidzieć i któremu nie można było zapobiec.