Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Kwiecińska (spr.), Sędziowie WSA Adam Lipiński, Piotr Borowiecki, Protokolant referent stażysta Monika Duma-Szymczak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 października 2018 r. sprawy ze skargi małoletniego S. W. reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego M. W. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] października 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania renty rodzinnej w drodze wyjątku 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] września 2017 r., 2. zasądza od Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz małoletniego S. W. reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego M. W. kwotę 497 zł (słownie: czterysta dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia [...] października 2017 r. nr [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r., poz. 1257), orzekł o odmowie przyznania świadczenia specjalnego małoletniemu S. W. po zmarłej B. B. .
Organ stwierdził, że z akt sprawy wynika, iż łączny średni miesięczny dochód dwuosobowej rodziny wnioskodawcy stanowi kwota 4896,33 zł brutto (2296,33 zł netto), tj. średni miesięczny przychód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej stanowi kwota 4608,33 zł brutto (2008,33 zł netto). Dochód taki został wykazany w oświadczeniu z [...] października 2017 r.
Ponadto skarżący otrzymuje świadczenie rodzinne w kwocie 95,00 zł i dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowania dziecka w kwocie 193,00 zł. Na jedną osobę w rodzinie wnioskodawcy przypada zatem kwota 2448,17 zł brutto (1148,17 zł netto).
Zdaniem organu nie został spełniony jeden z koniecznych warunków wymaganych do przyznania renty rodzinnej w drodze wyjątku. Małoletni syn wnioskodawcy M. W. nie pozostaje bez niezbędnych środków utrzymania.
Pojęcie "niezbędnych środków utrzymania" - jako przesłanka do przyznania świadczenia w drodze wyjątku - nie jest zdefiniowane w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W celu ustalenia tego kryterium należy posiadane środki utrzymania oceniać na tle wysokości najniższej emerytury, która od 1 marca 2017 r. wynosi 1000,00 zł brutto (854 zł netto).
Zdaniem organu przepis art. 83 ust. 1 ustawy uzależnia przyznanie świadczenia w drodze wyjątku od wykazania braku niezbędnych, a nie niewystarczających środków utrzymania. Ocena tej niezbędności musi być dokonana z uwzględnieniem potrzeb służących zaspokojeniu minimum egzystencji. Jakkolwiek wykazany dochód może nie zaspokajać wszystkich potrzeb życiowych małoletniego dziecka, jednakże trudno uznać, iż nie pozwala na zaspokojenie potrzeb niezbędnych, podstawowych.
W związku z powyższym, po ponownym przeanalizowania wszystkich okoliczności sprawy pod kątem przesłanek wynikających z art. 83 ustawy, Prezes ZUS odmówił przyznania renty rodzinnej w drodze wyjątku dla małoletniego S. W.
Małoletni S. W. reprezentowany przez przedstawiciela ustawowego M. W. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na ww. decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Zaskarżonej decyzji skarżący zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy:
‒ art. 7, art. 8, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. przez niepodjęcie dostatecznych kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, w szczególności niezbadania sytuacji rodzinnej skarżącego, przyczyn które legły u podstaw złożenia wniosku o przyznanie renty w drodze wyjątku, a także dokonanie oceny zebranego materiału w sprawie w sposób dowolny, bez rozpatrzenia całego materiału dowodowego;