Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA - Anna Mierzejewska Sędzia WSA - Ewa Grochowska - Jung Sędzia WSA - Danuta Kania (sprawozdawca) Protokolant - specjalista Marek Kozłowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 sierpnia 2015 r. sprawy ze skargi [...] Stowarzyszenia Oświatowo-Samorządowego na postanowienie Ministra Edukacji Narodowej z dnia [...] września 2014 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności postanowienia - oddala skargę w całości -
Minister Edukacji Narodowej postanowieniem z dnia [...] września 2013 r. nr [...], działając na podstawie art. 138 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 267), dalej jako: "k.p.a.", utrzymał w mocy postanowienie własne z dnia [...] lipca 2014 r. nr [...] stwierdzające nieważność postanowienia [...] Kuratora Oświaty z dnia [...] marca 2013 r. nr [...].
Powyższe postanowienia zostały wydane w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Wnioskiem z dnia [...] czerwca 2014 r. Związek Nauczycielstwa Polskiego (dalej: "ZNP") wystąpił do Ministra Edukacji Narodowej o stwierdzenie nieważności postanowienia [...] Kuratora Oświaty z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] odmawiającego wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Wójta Gminy L. z dnia [...] grudnia 2012 r., nr [...], zezwalających [...] Stowarzyszeniu Samorządowo-Oświatowemu na założenie dwóch publicznych szkół podstawowych i publicznego gimnazjum. Zaskarżonemu postanowieniu ZNP zarzucił:
1. rażące naruszenie prawa, tj. art. 31 § 1 pkt 1 k.p.a., poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, wbrew literalnemu brzmieniu tego przepisu, że ZNP nie jest uprawniony do żądania wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności ww. decyzji Wójta Gminy L. ze względu na to, że ZNP nie jest stroną postępowania w rozumieniu art. 157 § 2 k.p.a.,
2. skierowanie postanowienia do podmiotu niebędącego stroną postępowania.
Motywując powyższe zarzuty ZNP wskazał, iż [...] Kurator Oświaty, odmawiając wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Wójta Gminy L., nie tylko nie rozpatrzył kwestii zasadności wniosku ZNP jako organizacji społecznej w świetle przesłanek określonych w art. 31 § 1 k.p.a., ale w ogóle nie zastosował w sprawie art. 31 k.p.a., co należy uznać za rażące naruszenie prawa (art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.). Ponadto, ZNP podniósł, iż postanowienie [...] Kuratora Oświaty jest skierowane do Zarządu Głównego ZNP, a więc podmiotu niebędącego stroną postępowania, co wyczerpuje przesłankę stwierdzenia nieważności postanowienia określoną w art. 156 § 1 pkt 4 w zw. z art. 126 k.p.a.
Minister Edukacji Narodowej postanowieniem z dnia [...] lipca 2014 r. nr [...], powołując w podstawie prawnej art. 156 § 1 pkt 2 i art. 158 § 1 w związku z art. 126 k.p.a., stwierdził nieważność postanowienia [...] Kuratora Oświaty z dnia [...] marca 2013 r. nr [...].
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia stwierdził, iż uzasadniony jest zarzut ZNP dotyczący rażącego naruszenia art. 31 § 1-3 k.p.a. Powołując ww. przepis Minister wskazał, iż w przypadku złożenia do organu wniosku organizacji społecznej o wszczęcie postępowania administracyjnego lub uczestnictwa w toczącym się już postępowaniu, obowiązkiem organu jest ocena tego wniosku z punktu widzenia przesłanek wymienionych w ww. przepisie. Prowadzenie postępowania bez rozpatrzenia takiego wniosku jest istotnym naruszeniem prawa procesowego przejawiającym się w niewyjaśnieniu katalogu wszystkich podmiotów uprawnionych do uczestniczenia w postępowaniu, w sytuacji gdy ustawodawca zagwarantował organizacji społecznej, pod określonymi warunkami, prawo inicjowania postępowania administracyjnego lub uczestniczenia w nim. Nierozpatrzenie ww. wniosku organizacji społecznej wyklucza z góry możliwość uczestniczenia przez organizację społeczną w postępowaniu administracyjnym na prawach strony, a tym samym eliminuje możliwość wzięcia przez nią czynnego udziału w postępowaniu ze wszystkimi tego konsekwencjami.