Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędziowie WSA Maria Werpachowska (spraw.) WSA Bronisław Szydło Protokolant Paweł Groński po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 grudnia 2005 r. sprawy ze skargi M. C. przedstawicielki ustawowej małoletnich A. i K. C. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] sierpnia 2005 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia w drodze wyjątku I. uchyla zaskarżoną oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] czerwca 2005 r. II. zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości III. zasądza od Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz M. C. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego
M. C. wnioskiem z dnia 28 kwietnia 2005 r. zwróciła się do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przyznanie małoletnim dzieciom A.
i K. świadczenia w drodze wyjątku, po zmarłym ojcu J. C. .
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia [...] czerwca 2005 r. nr [...] odmówił przyznania świadczenia. Organ wyjaśnił, że renta rodzinna jest świadczeniem pochodnym świadczenia, jakie przysługiwałoby osobie zmarłej. Wskazał, że zmarły w wieku 48 lat ojciec dzieci miał wprawdzie udowodniony okres ubezpieczenia wynoszący 24 lata, 1 miesiąc i 27 dni, jednakże w ostatnim dziesięcioleciu na wymagane
5 lat ubezpieczenia udowodniono jedynie 3 lata, 11 miesięcy i 25 dni, zaś od lipca 2000 r. do dnia zgonu nie został udowodniony żaden okres pracy potwierdzony opłacaniem składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe i nie zostały wykazane szczególne okoliczności uniemożliwiające przezwyciężenie przeszkód w podjęciu zatrudnienia. W ocenie organu w wykazanych przerwach J. C. był zdolny do pracy i nie było przeszkód do kontynuowania ubezpieczenia.
We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy skarżąca podała, że zmarły ojciec dzieci w latach 2000-2004 pracował dorywczo, ale pracodawcy nie odprowadzali składek na ubezpieczenie społeczne. Skarżąca wskazała jednocześnie, że jej mąż w 2003 r. uległ wypadkowi, w wyniku którego przez 2 miesiące przebywał w szpitalu, a następnie przez
6 miesięcy nogę miał unieruchomioną w gipsie. Oświadczyła, że długo po tym, jak zdjęto gips noga męża nie była sprawna. Natomiast od 2004 r. chorował na serce i po operacji wstawienia zastawki zmarł.
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia [...] sierpnia 2005 r. nr [...] utrzymał w mocy swoją poprzednią decyzję. Wskazał, że na przestrzeni pracy zawodowej ojca dzieci występuje nieuzasadniona przerwa w okresie od dnia 1 grudnia 1992 r. do dnia 2 kwietnia 1995 r., a ostatnio udowodniony okres składkowy przypada na dzień
31 lipca 2000 r. i od tego dnia do dnia zgonu, a więc przez 4 lata i 7 miesięcy nie został udokumentowany żaden okres, za który byłyby opłacone składki na ubezpieczenie społeczne. Organ jednoznacznie stwierdził przy tym, że w wyżej wskazanym okresie był on zdolny do pracy i nie istniały obiektywne, niezależne od jego woli okoliczności uniemożliwiające kontynuowanie ubezpieczenia.
Powołana decyzja stała się przedmiotem skargi M. C.
do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji i utrzymanej nią w mocy decyzji z dnia [...] czerwca 2005 r. oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania. Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), zwanej dalej również ustawą o emeryturach i rentach, poprzez przyjęcie, że nie zostały spełnione warunki do przyznania świadczenia w drodze wyjątku, naruszenie art. 7 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), zwanej dalej również kpa, poprzez brak wyjaśnienia wszystkich okoliczności faktycznych, art. 77 kpa, poprzez niezebranie i nierozpatrzenie całego materiału dowodowego, art. 80 kpa poprzez uznanie okoliczności sprawy za udowodnione bez wszechstronnego rozważenia całego materiału dowodowego. W ocenie skarżącej błędny jest pogląd organu, że trudna sytuacja na rynku pracy i wynikające stąd trudności w znalezieniu pracy nie stanowią szczególnych okoliczności, o których mowa w art. 83 ustawy o emeryturach i rentach. Skarżąca wskazała też, ze organ nie podjął żadnych działań w celu ustalenia, czy zmarły miał jakąkolwiek szansę na znalezienie pracy w rejonie swego miejsca zamieszkania.