Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Konrad Łukaszewicz (spr.), Sędzia WSA Iwona Maciejuk, Sędzia WSA Janusz Walawski, Protokolant sekretarz sądowy Marcin Rusinowicz-Borkowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 stycznia 2020 r. sprawy ze skargi M. Z. - reprezentowanego przez opiekuna prawnego Z. Z. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] czerwca 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] marca 2019 r.
Kontrolą sądowoadministracyjną w niniejszej sprawie objęte zostało postępowanie administracyjne zakończone decyzją Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwanego dalej: "Prezesem ZUS") z dnia [...] czerwca 2019 r. o numerze [...] w sprawie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku.
Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco:
M. Z. (zwany dalej: "Skarżącym") reprezentowany przez opiekuna prawnego Z. Z. wystąpił o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku. W uzasadnieniu wniosku podniesiono, że Skarżący uległ wypadkowi, w następstwie którego porusza się na wózku inwalidzkim i nie jest w stanie pracować. Skarżący przebywa w Domu Pomocy Społecznej w S. (zwanym dalej: "DPS") i ponosi z tego tytułu opłatę w wysokości 931 zł, a nadto wymaga zakupu pampersów i leków.
Decyzją z dnia [...] marca 2019 r. Prezes ZUS odmówił przyznania Skarżącemu renty z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku. W uzasadnieniu organ przywołał treść przepisu art. 83 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2019 r., poz. 39 ze zm.; zwanej dalej: "ustawą o emeryturach i rentach z FUS") oraz wskazał, że wszystkie wymienione w nim przesłanki musza zostać spełnione łącznie, a niespełnienie nawet jednej z nich wyklucza możliwość przyznania świadczenia w drodze wyjątku. Prezes ZUS zauważył następnie, że Skarżący miał przyznaną rentę w drodze wyjątku z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, która była realizowana do dnia [...] lutego 2019 r. Zdaniem organu, aktualnie stan faktyczny sprawy uległ zmianie, bowiem Skarżący przebywa w DPS, a zatem ma zapewnione niezbędne środki utrzymania.
Skarżący wystąpił z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy, w którym podniósł, że pobyt w DPS jest częściowo odpłatny, a nadto jego matka musi co miesiąc kupować maści, opatrunki, pomoce do rehabilitacji, pampersy, leki, środki higieny osobistej. W jego ocenie, wszystkie te wydatki dotyczą jego niezbędnych potrzeb.
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] czerwca 2019 r. Prezes ZUS utrzymał w mocy decyzję własną. W uzasadnieniu organ w całości podtrzymał swoje wcześniejsze stanowisko, zgodnie z którym, Skarżący nie spełnia przesłanki braku niezbędnych środków utrzymania. Wskazał, że z akt sprawy wynika, że ma on zapewnioną całodobową opiekę w DPS, w którym pobyt jest odpłatny i wynosi 70% dochodu osoby skierowanej do placówki. Prezes ZUS ustalił jednocześnie, że w przypadku Skarżącego dochód wynosi 701 zł, który w 70% jest przeznaczany na pobyt w DPS, a pozostałą część pokrywa Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na decyzję Prezesa ZUS z dnia [...] czerwca 2019 r. Skarżący wniósł o jej zmianę poprzez przyznanie mu renty w drodze wyjątku, a także o przeprowadzenie dowodu z rachunków za leki, maści i inne niezbędne środki utrzymania - na okoliczność jego niezbędnych potrzeb i ich wysokości. Zarzucił organowi błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że posiada niezbędne środki utrzymania, podczas gdy jego miesięczny dochód wynosi 701 zł, z którego pokrywa w 70% pobyt w DPS, a pozostała kwota w wysokości 207 zł nie pozwala na zaspokojenie niezbędnych wydatków na zakup: leków, materiałów medycznych, środków higienicznych, ubrań i dodatkowej żywności.