Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Kwiecińska (spr.), Sędziowie WSA Stanisław Marek Pietras, WSA Janusz Walawski, Protokolant Magda Magdoń, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 listopada 2007 r. sprawy ze skargi R. R. na uchwałę Rady [...] z dnia [...] listopada 2005 r. nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego 1. stwierdza niezgodność zaskarżonej uchwały z prawem; 2. stwierdza, że zaskarżona uchwała nie podlega wykonaniu w całości; 3. zasądza od Rady [...] na rzecz skarżącego kwotę 557,- zł (słownie: pięćset pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Rada [...] uchwałą z dnia [...] listopada 2005 r.
nr [...], na podstawie art. 190 ust. 1 pkt 2a ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1547 ze. zm.) w związku z art. 24f ust. 1 i ust. 1a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, stwierdziła wygaśnięcie mandatu radnego R. R. z powodu prowadzenia przez niego działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia gminnego.
W dniu 17 listopada 2005 r. R. R. wezwał Radę [...] do usunięcia naruszenia prawa. W wezwaniu wskazał, iż do podjęcia uchwały doszło wskutek przedstawienia radnym przez Przewodniczącego Rady [...] jednostronnych opinii prawnych wskazujących, że zawierając w dniu [...] umowę dzierżawy działki nr [...] złamał ustawowy zakaz wykorzystywania mienia gminnego do prowadzenia działalności gospodarczej. Stwierdził, że skoro jego mandat wygasł w związku z bezumownym korzystaniem z nieruchomości stanowiącej mienie gminne to bezprzedmiotowe było stwierdzenie, iż mandat wygasł ze względu na zawarcie umowy dzierżawy działki stanowiącej drogę konieczną przejazdu do nieruchomości położonej przy domu i cukierni, stanowiących własność radnego.
Wobec nieusunięcia przez Radę [...] naruszenia prawa, R. R. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na wymienioną wyżej uchwałę. W uzasadnieniu zarzucił niewłaściwe zastosowanie przepisów art. 24f ust. 1 i ust. 1a ustawy o samorządzie gminnym.
W odpowiedzi na skargę Rada [...] wniosła o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalając wyrokiem z dnia 28 września 2006 r. sygn. akt II SA/Wa 495/06 skargę R. R. na wymienioną uchwałę stwierdził, że skarżący będąc radnym dzielnicy prowadził działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia gminnego, czym naruszył zakaz wykorzystywania mienia gminnego do działalności gospodarczej i zaistniały podstawy do podjęcia uchwały o wygaśnięciu mandatu radnego.
Naczelny Sąd Administracyjny uchylając wyrokiem z dnia 12 czerwca 2007 r. sygn. akt II OSK 132/07 wymieniony wyżej wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w uzasadnieniu stwierdził, że Sąd I instancji uznając, iż spełnione zostały przesłanki do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu R.R., nie rozważył tej kwestii z uwzględnieniem zakresu zadań dzielnic warszawskich oraz przepisu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz. U. Nr 41, poz. 361 ze zm.). Sąd II instancji wskazał, że dzielnice Warszawy mają zadania ustawowo określone, a zakres ich działania może być rozszerzony uchwałami Rady m.st. Warszawy. Do właściwości Rady m.st. Warszawy należą sprawy związane z gospodarowaniem nieruchomościami stanowiącymi własność Gminy Warszawa. Dzielnice zarządzają mieniem m.st. Warszawy tylko w takim zakresie, jaki wynika z zadań przekazanych im ustawowo (art. 11) i uchwał Rady m.st. Warszawy. Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że status dzielnic Gminy Warszawa, jako jej jednostek pomocniczych, jest odmienny od statusu jednostek pomocniczych w innych gminach. Ich tworzenie jest obowiązkowe, podstawowy zakres działania jest określony ustawowo, podobnie jak źródła środków finansowych. Pozostają one jednak jednostkami pomocniczymi, bez osobowości prawnej i w konsekwencji bez "własnego" mienia. Status radnych dzielnic warszawskich nie jest zatem taki sam, jak radnych Gminy Warszawa. NSA wskazał, że w doktrynie wyrażany jest pogląd, iż zakaz połączalności mandatu radnego z określonym zatrudnieniem i funkcjami może być rozważany tylko w perspektywie tego samego poziomu organizacyjnego. W stosunku do radnych dzielnic warszawskich oceny, czy zaistniały przesłanki wygaśnięcia mandatu z uwagi na naruszenie zakazu określonego w art. 24f ust. 1 i ust. 1a należy dokonywać biorąc pod uwagę zarówno zakres właściwości określonej dzielnicy i charakter wykorzystywanego mienia jak i ewentualne odrębności statusu radnych dzielnicy.