Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Arkadiusz Windak (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Stefan Kłosowski Asesor WSA Krzysztof Szydłowski po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 4 listopada 2021 r. sprawy ze skargi Gmina G. na postanowienie Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego z dnia [...] maja 2021 r. nr [...] w przedmiocie opłaty legalizacyjnej oddala skargę.
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w G., działając na podstawie art. 49b ust. 4 i ust. 5, art. 59g i art. 59f ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2020 r. poz. 1333 ze zm.), postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2020 r., nr [...] ustalił Gmina G. opłatę legalizacyjną w wysokości [...] zł, z tytułu samowolnego wybudowania odcinka sieci kanalizacji sanitarnej na terenie działki oznaczonej nr ew. [...] przy ul. [...] w G. bez wymaganego zgłoszenia.
Gmina G. wniosła od ww. postanowienia zażalenie podnosząc zarzut błędnego uznania Gmina G. za inwestora, gdy w rzeczywistości inwestorami budowy sieci byli właściciele poszczególnych nieruchomości. Żaląca się Gmina wskazała, odwołując się do przepisu art. 49 Kodeksu cywilnego, że urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa. Zatem osoba, która poniosła koszty budowy tych urządzeń, jest ich właścicielem. W dacie wybudowania urządzeń przepis art. 49 K.c. obowiązywał wprawdzie w innym brzmieniu, jednak wówczas obowiązujące prawo stanowiło, że urządzenia przesyłowe nie stanowią części składowych gruntu, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa lub zakładu. W ocenie Gminy, okoliczność faktycznego włączenia urządzenia do sieci określonego przedsiębiorcy nie przesądza jeszcze o wyłączeniu tego urządzenia z zakresu własności nieruchomości gruntowej.
Ponadto, zaskarżone postanowienie wydano pomimo, iż postępowanie [...] zostało umorzone ostateczną decyzją z dnia [...] listopada 2019 r.
Gmina zarzuciła również organowi wadliwe ustalenie, że przedmiotem niniejszego postępowania jest odcinek sieci kanalizacji sanitarnej, gdy tymczasem są to przyłącza zapewniające budynkom dostęp do sieci kanalizacyjnej. Znajdują się one bowiem za "przekaźnikiem", który stanowi granice odpowiedzialności stron. Skoro przepisy art. 30 ust. 1 pkt 1a i art. 29 ust. 1 pkt 20 z zastrzeżeniem art. 29a Prawa budowlanego, wymagające zgłoszenia budowy przyłącza, weszły w życie na podstawie przepisów ustawy ogłoszonych w Dzienniku Ustaw w 2005 r. (Dz. U. Nr 163, poz.1364), to nie można uznać budowy przyłącza, wybudowanego w 2003 r., za samowolę budowlaną.
Gmina wskazała w zażaleniu, że w jej ocenie ewentualna opłata legalizacyjna powinna być naliczona w oparciu o art. 59f ustawy - Prawo budowlane, a zatem powinna wynosić [...] zł - iloczyn stawki opłaty (s), współczynnika kategorii obiektu budowlanego (k) i współczynnika wielkości obiektu (w), bez podwyższania opłaty o jej pięćdziesięciokrotność. W ocenie skarżącej, organ nie uzasadnił w zaskarżonym postanowieniu, jakie przepisy legły u podstaw ustalenia wysokości opłaty legalizacyjnej.
Gmina podniosła także, powołując się na orzecznictwo sądowe, iż organ powiatowy naruszył art. 49 ust. 2 ustawy Prawo budowlane poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy doszło do "przedawnienia karalności czynu", albowiem upłynął pięcioletni termin liczony od dnia [...] stycznia 2003 r. (daty protokołu sporządzonego na okoliczność stwierdzenia zgodności z warunkami technicznymi sieci przez ZUK w G.). Tylko legalizacja samowoli budowlanych wzniesionych po 11 lipca 2003 r. wiąże się z obowiązkiem uiszczenia opłaty legalizacyjnej, zaś dla samowoli popełnionej po dniu 1 stycznia 1995 r. i przed dniem 10 lipca 2003 r. konieczne jest badanie, czy podmiot, który dopuścił się tej samowoli, spełnił przesłanki uzyskania pozwolenia użytkowania obiektu, o których mowa w art. 49 ww. ustawy, w jej brzmieniu obowiązującym do 10 lipca 2003 r.